Πώς ο Πούτιν φίμωσε τους ολιγάρχες: Πλήρωσαν με την περιουσία ή τη ζωή τους τις αντιδράσεις για την Ουκρανία

Κατά τη διάρκεια του πολέμου με την Ουκρανία, ο αριθμός των δισεκατομμυριούχων στη Ρωσία έχει φτάσει σε ιστορικά υψηλό επίπεδο. Όμως, στα 25 χρόνια που ο Βλαντίμιρ Πούτιν βρίσκεται στην εξουσία, οι πλούσιοι και ισχυροί της χώρας – γνωστοί ως ολιγάρχες – έχουν χάσει σχεδόν κάθε πολιτική επιρροή.

Όλα αυτά αποτελούν καλά νέα για τον Ρώσο πρόεδρο. Οι δυτικές κυρώσεις δεν κατάφεραν να μετατρέψουν τους υπερπλούσιους ολιγάρχες σε αντιπάλους του, ενώ η πολιτική «καρότου και μαστιγίου» που εφαρμόζει τούς έχει καταστήσει σιωπηρούς υποστηρικτές του.

Το «μαστίγιο» του Κρεμλίνου

Ο πρώην τραπεζικός δισεκατομμυριούχος Όλεγκ Τίνκοφ γνωρίζει πολύ καλά πώς λειτουργεί το «μαστίγιο».

Την ημέρα μετά την κριτική που άσκησε στον πόλεμο της Ουκρανίας, χαρακτηρίζοντάς τον «τρελό» σε ανάρτησή του στο Instagram, στελέχη της επιχείρησής του δέχθηκαν τηλεφωνήματα από το Κρεμλίνο. Τους ειπώθηκε ότι η Tinkoff Bank, τότε η δεύτερη μεγαλύτερη τράπεζα της Ρωσίας, θα εθνικοποιούνταν, εκτός εάν διακόπτονταν κάθε δεσμός με τον ιδρυτή της.

«Δεν μπορούσα να συζητήσω την τιμή», δήλωσε ο Τίνκοφ στους New York Times. «Ήταν σαν όμηρος – παίρνεις αυτό που σου προσφέρεται. Δεν μπορούσα να διαπραγματευτώ».

Μέσα σε μία εβδομάδα, εταιρεία που συνδέεται με τον Βλαντίμιρ Ποτάνιν – σήμερα τον πέμπτο πλουσιότερο επιχειρηματία της Ρωσίας, που προμηθεύει νικέλιο για κινητήρες μαχητικών αεροσκαφών – ανακοίνωσε ότι αγόραζε την τράπεζα. Σύμφωνα με τον Τίνκοφ, η πώληση έγινε μόλις στο 3% της πραγματικής της αξίας.

Τελικά, ο Τίνκοφ έχασε σχεδόν 9 δισ. δολάρια από την περιουσία που κάποτε διέθετε και εγκατέλειψε τη Ρωσία.

Η εποχή των πανίσχυρων ολιγαρχών

Αυτό απέχει πολύ από τον τρόπο με τον οποίο είχαν τα πράγματα πριν ο Πούτιν γίνει πρόεδρος.

Στα χρόνια που ακολούθησαν τη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης, ορισμένοι Ρώσοι έγιναν πάμπλουτοι αποκτώντας την ιδιοκτησία τεράστιων επιχειρήσεων που ανήκαν προηγουμένως στο κράτος και εκμεταλλευόμενοι τις ευκαιρίες του νεοσύστατου καπιταλισμού.

Ο νεοαποκτηθείς πλούτος τους τούς έδωσε τεράστια πολιτική επιρροή σε μια περίοδο αναταραχής και έγιναν γνωστοί ως ολιγάρχες.

Ο ισχυρότερος από αυτούς, Μπόρις Μπερεζόφσκι, ισχυρίστηκε ότι είχε ενορχηστρώσει την άνοδο του Πούτιν στην προεδρία το 2000 και, χρόνια αργότερα, ζήτησε συγχώρεση: «Δεν είδα τον μελλοντικό άπληστο τύραννο και σφετεριστή», έγραψε το 2012.

Λίγο περισσότερο από έναν χρόνο μετά τη δημόσια συγγνώμη του, ο Μπερεζόφσκι βρέθηκε νεκρός υπό μυστηριώδεις συνθήκες στο Ηνωμένο Βασίλειο. Μέχρι τότε, η ρωσική ολιγαρχία είχε ουσιαστικά εκλείψει.

Πόλεμος, κυρώσεις και νέα τάξη πραγμάτων

Όταν ο Πούτιν συγκέντρωσε τους πλουσιότερους ανθρώπους της Ρωσίας στο Κρεμλίνο, λίγες ώρες μετά την εντολή για την πλήρους κλίμακας εισβολή στην Ουκρανία στις 24 Φεβρουαρίου 2022, υπήρχαν ελάχιστα περιθώρια αντίδρασης.

Παρά τις αρχικές απώλειες – 263 δισ. δολάρια συνολικά σύμφωνα με το Forbes – τα επόμενα χρόνια κατέστη σαφές ότι η πολεμική οικονομία δημιουργούσε νέες ευκαιρίες.

Το 2024, περισσότεροι από τους μισούς Ρώσους δισεκατομμυριούχους είχαν άμεση ή έμμεση εμπλοκή στην πολεμική προσπάθεια, ενώ φέτος καταγράφηκε ιστορικό ρεκόρ 140 δισεκατομμυριούχων στη Ρωσία, με συνολική περιουσία 580 δισ. δολάρια.

Παρά τις δυτικές κυρώσεις, η Δύση δεν κατάφερε να τους στρέψει εναντίον του Κρεμλίνου. Αντίθετα, όπως σημειώνουν αναλυτές, οι κυρώσεις συνέβαλαν στη συσπείρωσή τους γύρω από τον Πούτιν.

Ο Ρώσος πρόεδρος διατηρεί πλέον σφιχτό έλεγχο στους βασικούς οικονομικούς παίκτες της χώρας – παρά τον πόλεμο και, σε ορισμένες περιπτώσεις, ακριβώς εξαιτίας του.

www.ertnews.gr

Διαβάστε περισσότερα… Read More