Επιστήμονες δημιούργησαν κατευθυντήριες οδηγίες για την αντιμετώπιση της μοναξιάς

Η κοινωνική απομόνωση αποτελεί σοβαρό παράγοντα κινδύνου, καθώς σχετίζεται με αύξηση της θνησιμότητας κατά 30% — επίπεδο συγκρίσιμο με το κάπνισμα και αισθητά υψηλότερο από άλλους παράγοντες όπως η παχυσαρκία ή ο καθιστικός τρόπος ζωής. Το 2023, ο Γενικός Χειρουργός των ΗΠΑ χαρακτήρισε τη μοναξιά ως επιδημία και αναφέρθηκε στην ανησυχητική αύξηση των «θανάτων από απόγνωση», μια κατηγορία που περιλαμβάνει θανάτους που συνδέονται με αυτοκτονία, εθισμό σε ουσίες και αλκοολισμό.

Παρότι οι γιατροί ελέγχουν συστηματικά την αρτηριακή πίεση ή ρωτούν για τις συνήθειες άσκησης, σπάνια αξιολογούν την κοινωνική υγεία ενός ατόμου. Οι κατευθυντήριες οδηγίες δημόσιας υγείας επικεντρώνονται στην υγιεινή διατροφή, στη σωματική άσκηση, στον επαρκή ύπνο και στη μείωση του αλκοόλ. Ωστόσο, λίγοι φορείς δημόσιας υγείας έχουν ασχοληθεί με το ζήτημα της κοινωνικής σύνδεσης.

Τώρα, μια διεθνής ομάδα επιστημόνων- συμπεριλαμβανομένων εμπειρογνωμόνων σε θέματα δημόσιας πολιτικής, δημόσιας υγείας και κοινωνικών παραγόντων της ευημερίας – στην οποία συμμετέχουν πάνω από 100 ειδικοί, δημιούργησε την πρώτη συστηματική προσπάθεια διαμόρφωσης τεκμηριωμένων κατευθυντήριων οδηγιών για την κοινωνική σύνδεση. Αυτές οι οδηγίες, οι οποίες είναι πλέον διαθέσιμες στο κοινό, στοχεύουν σε κάτι περισσότερο από απλές συμβουλές. Ορισμένα στοιχεία τους ενσωματώνονται ήδη σε πολιτικές στην Ολλανδία και στο Ηνωμένο Βασίλειο.

Διαβάστε επίσης: Η μοναξιά συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο θανάτου ασθενών.

Η αξία των κατευθυντήριων οδηγιών

Έρευνες έχουν δείξει εδώ και δεκαετίες ότι η κοινωνική σύνδεση είναι ζωτικής σημασίας για την καλή υγεία. Το καταστατικό του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, που υιοθετήθηκε το 1946, ορίζει την υγεία ως «πλήρη σωματική, ψυχική και κοινωνική ευεξία». Η κωδικοποίηση των διαφορετικών συνιστωσών της υγείας σε τεκμηριωμένες οδηγίες είναι σημαντική καθώς επιτρέπει στους ανθρώπους να εφαρμόζουν τις συστάσεις. Οι διατροφικές επισημάνσεις μας βοηθούν να αντιληφθούμε τι πραγματικά καταναλώνουμε, οι συστάσεις για τη φυσική άσκηση δείχνουν πόση δραστηριότητα χρειάζεται για να προστατεύσουμε την υγεία μας και τα όρια της αρτηριακής πίεσης καθορίζουν πότε απαιτείται ιατρική παρέμβαση.

Οι οδηγίες επίσης διαμορφώνουν συστήματα με τρόπους που βιώνουμε καθημερινά. Οι κατευθυντήριες γραμμές για την άσκηση, για παράδειγμα, έχουν ενθαρρύνει τις πόλεις να κατασκευάσουν ποδηλατοδρόμους και δρόμους φιλικούς προς τους πεζούς, έχουν ωθήσει τους εργοδότες να δημιουργήσουν προγράμματα ευεξίας στον χώρο εργασίας και έχουν βοηθήσει τα σχολεία να ενσωματώσουν τη σωματική δραστηριότητα στα προγράμματά τους.

Οι κατευθυντήριες οδηγίες για την κοινωνική υγεία μπορούν να παίξουν παρόμοιο ρόλο. Τα τυποποιημένα μέτρα κοινωνικής ευημερίας μπορούν να βοηθήσουν τους παρόχους υγείας να εντοπίζουν εγκαίρως την κοινωνική απομόνωση, να καθοδηγήσουν τους εργοδότες στον σχεδιασμό χώρων εργασίας που ενθαρρύνουν την ανθρώπινη επαφή και να προσφέρουν σε σχολεία και πόλεις σαφέστερους στόχους για τη δημιουργία υποστηρικτικών, κοινωνικά βιώσιμων περιβαλλόντων.

Θα μπορούσαν επίσης να στηρίξουν την ολοένα πιο διαδεδομένη πρακτική της «κοινωνικής συνταγογράφησης», μέσω της οποίας οι επαγγελματίες υγείας παραπέμπουν ασθενείς σε κοινοτικές ομάδες, συλλόγους ή δραστηριότητες με στόχο την ενίσχυση της κοινωνικής τους ζωής.

Η επιστήμη της κοινωνικής σύνδεσης

Από το καλοκαίρι του 2023, η διεθνής ομάδα εργάστηκε επί περισσότερο από δύο χρόνια για τη διαμόρφωση κατευθυντήριων οδηγιών κοινωνικής υγείας, αξιοποιώντας πάνω από 40 απλές επιστημονικές συνόψεις, δεκάδες μελέτες περίπτωσης, συνομιλίες με περιθωριοποιημένες κοινότητες και εκτεταμένη διαβούλευση με ειδικούς από όλο τον κόσμο.

Τα ευρήματα αναδεικνύουν τις εξής βασικές αρχές σχετικά με την κοινωνική υγεία:

Δεν υπάρχουν καθολικοί κανόνες για τις σχέσεις

Δεν υπάρχει «ιδανικός» αριθμός φίλων ή «σωστές» ώρες κοινωνικοποίησης. Οι ανάγκες διαφέρουν. Η ανάγκη για κοινωνική σύνδεση είναι κοινή σε εσωστρεφείς και εξωστρεφείς, αν και ικανοποιείται με διαφορετικούς τρόπους.. Οι ανάγκες ενός νέου γονέα δεν μοιάζουν με αυτές ενός συνταξιούχου. Και πάνω απ’ όλα: η ποιότητα υπερτερεί της ποσότητας.

Η τεχνολογία δεν είναι ο «κακός»

Η παθητική πλοήγηση βλάπτει, αλλά η ενεργή, στοχευμένη χρήση ενισχύει δεσμούς — από βιντεοκλήσεις με μακρινούς συγγενείς έως ομαδικές συνομιλίες φίλων ή εφαρμογές που οργανώνουν τοπικές συναντήσεις.

Οι σχέσεις διαμορφώνονται τόσο από συστήματα όσο και από τους ανθρώπους

Η κοινωνική υγεία δεν είναι μόνο ατομική ευθύνη. Προκύπτει από περιβάλλοντα που καθιστούν τη σύνδεση εφικτή. Η έρευνα δείχνει ότι η επένδυση σε κοινωνικές υποδομές — βιβλιοθήκες, πάρκα, καφέ, κοινόχρηστους χώρους — ενισχύει την ευημερία και βοηθά τις κοινότητες να ανακάμπτουν καλύτερα μετά από φυσικές καταστροφές.

Οι «αδύναμοι δεσμοί» έχουν αξία

Δεν αρκούν μόνο οι στενές φιλίες. Οι γνωστοί, οι γείτονες, ακόμη και οι υπάλληλοι μιας τοπικής επιχείρησης συμβάλλουν στην αίσθηση του ανήκειν. Αυτοί οι «αδύναμοι δεσμοί» συχνά προσφέρουν νέες πληροφορίες, απρόσμενες ευκαιρίες και μια ευρύτερη κοινωνική προοπτική.

Από την έρευνα στην πράξη

Πρωτοπόρα ιδρύματα εφαρμόζουν ήδη σχετικές αρχές. Ορισμένες επιχειρήσεις λαμβάνουν υπόψη την κοινωνική υγεία στον σχεδιασμό χώρων εργασίας ή την πολιτική τηλεργασίας. Σχολεία διδάσκουν συναισθηματική νοημοσύνη και δεξιότητες φιλίας ως βασικό μάθημα. Πόλεις επενδύουν σε κοινωνικές υποδομές που φέρνουν τον κόσμο πιο κοντά.

Σε προσωπικό επίπεδο, οι ειδικοί προτείνουν:

• Δώστε προτεραιότητα στη δια ζώσης επαφή. Ακόμη και σύντομες συναντήσεις βελτιώνουν τη διάθεση και μειώνουν το άγχος.
• Χρησιμοποιήστε ενεργά την τεχνολογία. Επικοινωνήστε με κάποιον, οργανώστε μια βιντεοκλήση.
• Δείτε τη μοναχικότητα ως ανάπαυση, όχι ως αποτυχία. Χρειαζόμαστε και σύνδεση και χρόνο ανασύνταξης.
• Χτίστε ρουτίνες που ευνοούν τη φυσική κοινωνικοποίηση.
• Πάρτε πρωτοβουλία. Σε μια κουλτούρα που αντιμετωπίζει τις σχέσεις ως πολυτέλεια, η προτεραιότητα στη σύνδεση είναι μια ήσυχα ριζοσπαστική πράξη.

ΠΗΓΗ: The Conversation

www.ertnews.gr

Διαβάστε περισσότερα… Read More