Όλα όσα θα ήθελα να ήξερα πριν από τη μαστεκτομή μου

Σε προηγούμενα άρθρα μου αναφέρθηκα εκτενώς τόσο στο «ταξίδι» μου με τον καρκίνο του μαστού, όσο και στη μετάλλαξη στο γονίδιο BRCA1, που με οδήγησε στην απόφαση να προχωρήσω σε δύο προφυλακτικά χειρουργεία: αμφοτερόπλευρη (διπλή) μαστεκτομή και ωοθηκοσαλπιγγεκτομή [θα επανέλθω σε αυτό]. Ήρθε η ώρα να γράψω περισσότερα για το τι σημαίνει μαστεκτομή – τουλάχιστον μέσα από το δικό μου βίωμα.

Στον δρόμο προς τη μαστεκτομή: Οι επιλογές

Όταν έμαθα πως είμαι φορέας μετάλλαξης στο γονίδιο BRCA1, ύστερα από αναβολή χρόνων που, λόγω οικογενειακού ιστορικού, το υποψιαζόμουν, και αφού είχα ήδη νοσήσει με καρκίνο του μαστού, ήταν πια ξεκάθαρο μέσα μου ότι θα προχωρούσα σε διπλή μαστεκτομή.

Το καλό ήταν ότι έτσι θα γλύτωνα τις ακτινοθεραπείες, που κανονικά θα ήταν το επόμενο βήμα σύμφωνα με το πρωτόκολλο. Αφού θα αφαιρούσα τον μαστό που νόσησε – και με βάση την ιδιαιτερότητα του δικού μου όγκου και μια σειρά παραγόντων – δεν θα χρειαζόταν να ακτινοβοληθεί το σημείο.

Η συνειδητοποίηση έρχεται σιγά σιγά. Τα νέα δεν χωνεύονται εύκολα. Η λέξη που είχα συνδέσει με αυτήν την διαδικασία στα 27 μου, όταν μου είχε πρωτομιλήσει για αυτό ο ογκολόγος της μητέρας μου, είχε στρογγυλοκαθίσει στο κέντρο της σκέψης μου και δεν έλεγε να μετακινηθεί: Ακρωτηριασμός. Η απόφαση που δεν πήρα τότε, ήρθε και με βρήκε. Έχασα την ευκαιρία να το κάνω προληπτικά. Προλαβαίνω όμως πιθανές επόμενες εκδηλώσεις. Και έτσι την πήρα τώρα. Εξάλλου, όπως διάβασα κάπου, η δύναμη δεν έρχεται από το τι μπορείς να κάνεις, αλλά από το να ξεπερνάς τα πράγματα που κάποτε νόμιζες ότι δεν μπορούσες να κάνεις.

Ποια είναι λοιπόν η διαδικασία; Χρειάζονται γιατροί δύο ειδικοτήτων (πέραν του ογκολόγου στην περίπτωση που έχει εντοπιστεί καρκίνος): χειρουργός μαστού και πλαστικός χειρουργός. Εγώ είχα ήδη κάνει ογκεκτομή λίγους μήνες νωρίτερα, και ένιωθα πως μπορούσα να εμπιστευτώ την ίδια χειρουργό και για τη διπλή μαστεκτομή. Αλλά για την αποκατάσταση μαστού, χρειάζεται να βρεθεί και πλαστικός χειρουργός – το καλύτερο είναι να κλείσει κανείς μερικά ραντεβού, μέχρι να βρει τον κατάλληλο.

Disclaimer: Επειδή ακολουθούν αναλυτικές περιγραφές, αν είσαι από τους ανθρώπους που προτιμούν να μην γνωρίζουν πολλά για τη διαδικασία, καλύτερα να μην διαβάσεις παρακάτω.

Υπάρχουν τρία είδη μαστεκτομής: η ριζική (που ήταν η κλασική μέθοδος αντιμετώπισης του καρκίνου του μαστού για πολλές δεκαετίες), η μαστεκτομή με διατήρηση δέρματος αλλά με αφαίρεση θηλής και θηλαίας άλω και αφαίρεση μόνο του μαζικού αδένα και αποκατάσταση (Skin Sparing Mastectomy) και η αντίστοιχη στην οποία διατηρείται εκτός από το δέρμα και η θηλή με τη θηλαία άλω (Nipple Sparing Mastectomy). Για αυτήν την διαδικασία χρειάζεται να τηρούνται ορισμένες προϋποθέσεις, όπως σε περίπτωση κακοήθειας ο όγκος να απέχει τουλάχιστον 2 εκατοστά από τη θηλή.

Εφόσον γίνει διατήρηση του δέρματος, η τομή μπορεί να γίνει είτε γύρω από τη θηλαία άλω, είτε υπομάστια, είτε κατά μήκος του μαστού στο ύψος της θηλής. Εξαρτάται φυσικά από διάφορους παράγοντες που γνωρίζει ο χειρουργός, ωστόσο είναι σημαντικό να συζητηθεί εκ των προτέρων.

Όταν μπήκα στο γραφείο του πλαστικού χειρουργού για πρώτη φορά, για να συζητήσουμε τις επιλογές αποκατάστασης, περίμενα ένα ραντεβού βγαλμένο από κάποια αμερικάνικη ταινία: θα μου έδειχνε ένα ντοσιέ με διάφορες φωτογραφίες και θα διάλεγα τι στήθος θέλω. Αφού αστειευόμουν μάλιστα πως θα βγει και κάτι καλό από αυτήν την ιστορία! Όμως δεν ήταν καθόλου έτσι όπως το φανταζόμουν… Ο χειρουργός ξεκαθάρισε πως η αποκατάσταση μαστού μετά από μαστεκτομή δεν είναι το ίδιο με την πλαστική στήθους που κάνουν άλλες γυναίκες για αισθητικούς λόγους. Οπότε μιλήσαμε για επιλογές, αλλά όχι τόσο αισθητικού τύπου.

Βρέθηκα για ακόμα μια φορά στην ανάγκη να πάρω αποφάσεις. Και όπως πάντα, καμία δεν ξεχώριζε σαν η ιδανική. Η πρόταση του γιατρού ήταν να γίνει η αποκατάσταση σε δύο χρόνους, με την τοποθέτηση ενός διατατήρα (expander) ταυτόχρονα με την μαστεκτομή, που σταδιακά θα φούσκωνε με ενέσιμο υγρό σε διάστημα 4 μηνών. Ύστερα, σε δεύτερη επέμβαση, θα αφαιρούσαμε τον διατατήρα και θα τοποθετούσαμε το ένθεμα σιλικόνης ή φυσιολογικού ορού. Το ένθεμα μπορεί να τοποθετηθεί είτε πάνω είτε κάτω από τον μυ.

Υπάρχουν και άλλες τεχνικές αποκατάστασης, όπως η ανάπλαση μαστών με τη χρήση ιστού (κρημνών) από άλλο μέρος του σώματος της γυναίκας. Στην Αμερική ειδικά, είναι όλο και πιο διαδεδομένη η επέμβαση με κρημνό DIEP, που συνδυάζει τη μαστεκτομή και άμεση ανάπλαση του μαστού, με την κοιλιοπλαστική, καθώς χρησιμοποιούνται αιμοφόρα αγγεία, λίπος και δέρμα από το κάτω μέρος της κοιλιάς για την ανακατασκευή του μαστού. Έτσι κι αλλιώς, όμως, εγώ δεν ήμουν κατάλληλη υποψήφια για αυτήν την διαδικασία, οπότε βγήκε αμέσως από τη λίστα των επιλογών.

Πολλές γυναίκες επιλέγουν την οδό της αισθητικής επίπεδης σύγκλεισης (flat closure), να παραμείνουν δηλαδή επίπεδες στο στέρνο. Λειτουργεί με την αφαίρεση του ιστού του μαστού και στη συνέχεια με τη σύσφιξη και εξομάλυνση των εναπομεινάντων ιστών και της περίσσειας δέρματος για τη δημιουργία ενός επίπεδου περιγράμματος του θωρακικού τοιχώματος. Η χειρουργική επέμβαση αυτή μετά από μαστεκτομή είναι επίσης μια μέθοδος φροντίδας για την επιβεβαίωση του φύλου των διεμφυλικών ανδρών (τρανς).

Στον δρόμο προς τη μαστεκτομή: Η απόφαση

Η περιγραφή της διαδικασίας που πρότεινε ο γιατρός με τρόμαξε και με απογοήτευσε πολύ. Είχα την εντύπωση (και την ελπίδα) πως θα ξυπνούσα από το χειρουργείο της μαστεκτομής με νέο στήθος. Μου εξήγησε ότι αυτό είχε αυξημένους κινδύνους για επιπλοκές, θα μπορούσε να νεκρωθεί το δέρμα, θα ήταν πιο επίπονο να μπει άμεσα ένθεμα στην περιοχή κλπ. Ο ίδιος θεωρούσε τη διαδικασία με τους διατατήρες πιο ασφαλή και με καλύτερο τελικό αποτέλεσμα. Επίσης, στην περίπτωση που κάποια θα ήθελε να αυξήσει το μέγεθος των μαστών της, είναι μονόδρομος. Προηγούμενη επέμβαση στο στήθος και ακτινοβολία αποτελούν επίσης αντενδείξεις στην άμεση αποκατάσταση, όπως και το να καπνίζει κανείς.

Εμένα όμως δεν με απασχολούσε αυτό. Ήθελα να τελειώνω όσο πιο γρήγορα μπορούσα με αυτήν την ιστορία και να την αφήσω πίσω μου. Επίσης, φοβόμουν την αίσθηση που πιθανόν να ένιωθα με τους διατατήρες μέσα από το δέρμα μου [όπως είχα αναφέρει και σε προηγούμενο κείμενο, έχω υψηλή ενδοδεκτικότητα, δηλαδή ευαισθησία ως προς τα εσωτερικά ερεθίσματα]. Αλλά δεν μπορούσα να πάρω ελαφρά τη καρδία μια τέτοια απόφαση. Την πήρε όμως για εμένα με έναν τρόπο η ιδιωτική μου ασφάλεια, η οποία δύο μέρες πριν από το προγραμματισμένο χειρουργείο με ενημέρωσε ότι τα προφυλακτικά χειρουργεία δεν καλύπτονται από το συμβόλαιό μου – το γράφω εδώ για να φροντίσετε να διαβάσετε πολύ προσεκτικά όλους τους όρους και τα ψιλά γράμματα σε περίπτωση που έχετε ιδιωτική ασφάλεια. Παρακάλεσα λοιπόν τον χειρουργό, εφόσον έκρινε την ώρα του χειρουργείου ότι θα μπορούσε να το αντέξει το δέρμα μου, να προχωρήσουμε σε άμεση αποκατάσταση, για να γλυτώσω και την επιβάρυνση από το κόστος ενός δεύτερου χειρουργείου.

Δεν ήξερα πώς θα ξυπνούσα μετά από τη μαστεκτομή, αν θα είχα διατατήρες ή ενθέματα, ούτε καν αν θα είχαν διατηρηθεί οι θηλές – θα τα αποφάσιζε όλα επί τόπου εκείνος στο χειρουργείο. Ευτυχώς πήγαν όλα καλά και έγινε άμεση αποκατάσταση, αν και θεωρητικά θα χρειαζόταν μια δεύτερη επέμβαση με μεταφορά λίπους από άλλο σημείο του σώματος, ώστε να φαίνεται πιο φυσικό το αποτέλεσμα.

Στον δρόμο προς τη μαστεκτομή: Η προετοιμασία και τα απαραίτητα

Την περίοδο που προετοιμαζόμουν για την επέμβαση, για ακόμα μια φορά στράφηκα στις κοινότητες του διαδικτύου για βοήθεια. Ομάδες όπως η Double/Single Mastectomy Discussion And Support Group και η Prophylactic Mastectomy ήταν πολύτιμοι αρωγοί μου σε αυτό το ταξίδι, καθώς δεν μπορείς να περιμένεις να σου λύσει όλες τις απορίες ο γιατρός μέσα σε δύο ραντεβού. Εξάλλου, δυστυχώς οι γιατροί, όση εμπειρία και αν έχουν, δεν μπορούν να ενσυναισθανθούν με τον ίδιο τρόπο έναν ασθενή, όπως άλλοι άνθρωποι που έχουν βαδίσει στο ίδιο μονοπάτι.

Αν και υπάρχει πραγματικά ένα ρίσκο όταν εκτίθεσαι σε πολλές πληροφορίες για πιθανές επιπλοκές, προσωπικά προτιμώ να είμαι προετοιμασμένη για κάθε πιθανό σενάριο, ελπίζοντας παράλληλα για το καλύτερο. Και καταλαβαίνω επίσης πως όταν έχεις επίμονα συμπτώματα που δεν υποχωρούν και δεν βρίσκεις λύση από ιατρικής πλευράς, θα στραφείς σε ομάδες ομοιοπαθών για να πάρεις απαντήσεις. Πέραν αυτού, προκύπτουν πολλά παράπλευρα ζητήματα που δεν είναι ιατρικής φύσεως και δεν είναι στην αρμοδιότητα του γιατρού να τα απαντήσει.

Κλείνω αυτήν την παρένθεση, και επιστρέφω στα όσα έμαθα μέσα σε αυτές τις ομάδες, και επιβεβαίωσα μετά με τη δική μου εμπειρία:

Καταρχήν είναι σημαντικό να ζητήσεις βοήθεια. Ό,τι βοήθεια μπορείς να πάρεις. Να αναλάβει αν γίνεται κάποιος άλλος τα παιδιά για δύο εβδομάδες (τουλάχιστον μέχρι να βγουν οι παροχετεύσεις), το μαγείρεμα, τα ψώνια, τις δουλειές του σπιτιού. Πάντως στις ομάδες γνώρισα πολλές κοπέλες που δεν είχαν βοήθεια παρά μόνο τις πρώτες 2-3 μέρες και τα κατάφεραν με κάποιον τρόπο. Εγώ ευτυχώς ήμουν τυχερή σε αυτό.

Υπάρχουν μία σειρά από αντικείμενα που μπορεί να είναι βοηθητικά κατά το μετεγχειρητικό στάδιο. Ένα από αυτά είναι μία ανακλινόμενη πολυθρόνα, στην οποία είναι ευκολότερο να κοιμάσαι τον πρώτο καιρό, που δεν θα μπορείς να χρησιμοποιείς τα χέρια σου για να στηρίζεσαι ή να σηκώνεσαι, ούτε θα μπορείς να ξαπλώνεις στο πλάι ή μπρούμυτα, ενώ η υπερυψωμένη θέση του κορμού βοηθάει στην ταχύτερη επούλωση. Εξάλλου, η παραμικρή κίνηση μετά την επέμβαση είναι επίπονη, οπότε είναι καλό να μην χρειάζεται να κάνεις πολλές και πρέπει να προσέχεις μην τραβηχτούν ή πλακωθούν οι παροχετεύσεις.

Εάν δεν έχεις ήδη πολυθρόνα, και δεν μπορείς να δανειστείς από κάπου, υπάρχει και η λύση των μαξιλαριών. Βρήκα μια ιστοσελίδα που πουλάει διάφορα χρήσιμα για μετά από το χειρουργείο, και μιας και είναι στην Αμερική και δεν στέλνει στην Ελλάδα, την βάζω χωρίς τύψεις ότι μπορεί να θεωρηθεί διαφήμιση εδώ, μόνο και μόνο για να πάρετε μερικές ιδέες.

Εγώ τελικά βολεύτηκα κάπως με μια σειρά μαξιλαριών (μεταξύ άλλων εγκυμοσύνης), που με στήριζαν, αλλά και μου έδιναν μια αίσθηση θαλπωρής, σαν φωλίτσα γύρω μου.

Από εκεί και πέρα υπάρχουν ειδικά μαξιλάρια μαστεκτομής που προστατεύουν τη χειρουργημένη περιοχή, ώστε να μην νιώθει κανείς εκτεθειμένος (χρήσιμα ειδικά σε περίπτωση που υπάρχουν μικρά παιδιά ή κατοικίδια τα οποία μπορεί να προσγειωθούν ξαφνικά επάνω σου), και μαξιλάρια για τη ζώνη του αυτοκινήτου – εγώ οδήγησα ξανά μετά από μερικές εβδομάδες, αλλά για πολύ καιρό τύλιγα μπλούζες γύρω από τη ζώνη για να μπορώ να κάθομαι.

Τις πρώτες μέρες μπορείς να πλένεσαι μόνο τοπικά – μπορείς να προμηθευτείς προ-εμποτισμένα (με καθαριστικό διάλυμα) σφουγγάρια για αυτόν τον σκοπό.

Επίσης, καλό είναι να έχεις πιτζάμες με κουμπιά και πουκάμισα για τον πρώτο καιρό, γιατί δεν θα μπορείς να κάνεις κινήσεις με τα χέρια ώστε να βάζεις και να βγάζεις νυχτικά, μπλούζες και φουστάνια.

Τα ειδικά σουτιέν που κουμπώνουν μπροστά είναι μεγάλη υπόθεση. Όμως εδώ είναι δύσκολο να αγοράσεις σουτιέν στο νούμερο σου σε κανονικές συνθήκες, πόσο μάλλον όταν δεν έχεις ιδέα ποιο θα είναι το νούμερό σου μετεγχειρητικά… Εγώ αγόρασα από ειδικό μαγαζί, όπου με έστειλε ο γιατρός μου, ένα σουτιέν με φερμουάρ που δοκίμασα, όμως δεν είχα υπολογίσει το οίδημα μετά τον τραυματισμό της περιοχής από την εγχείρηση, που με έκανε να νιώθω πως με κόβει παντού… Τελικά το είχα ανοιχτό και στερεωμένο με μία παραμάνα.

Μετά την επέμβαση

Ο φόβος της μαστεκτομής και του χειρουργείου ήταν μακράν βασανιστικότερος από τον μετεγχειρητικό πόνο. Τα παυσίπονα που μου έγραψε η γιατρός με κάλυπταν – αρκεί να τα έπαιρνα σε προκαθορισμένα διαστήματα προτού προλάβει να με πιάσει πόνος. Έμεινα στο νοσοκομείο δύο βράδια, αν και θα μπορούσα θεωρητικά να φύγω μια μέρα μετά από το χειρουργείο. (Μειώνουν την παραμονή στο ελάχιστο δυνατόν για την αποφυγή ενδονοσοκομειακών λοιμώξεων).

Η επιστροφή στο σπίτι ήταν επίπονη, καθώς η Αθήνα δεν φημίζεται για τους φροντισμένους δρόμους της. Αν και η απόσταση μέχρι το σπίτι μου από το νοσοκομείο ήταν ευτυχώς μόλις 20 λεπτά, σε κάθε τράνταγμα πονούσα πολύ.

Στο σπίτι ξεκίνησε η ρουτίνα της μετεγχειρητικής φροντίδας, με τις γνωστές κάλτσες συμπίεσης, αντιπηκτικές ενέσεις για δύο εβδομάδες, καθημερινές αλλαγές στις γάζες, παυσίπονα ανά τακτά χρονικά διαστήματα, έλεγχο της περιοχής για τυχόν διαφορετικό χρωματισμό ή νέκρωση του δέρματος και φροντίδα των παροχετεύσεων, του αναγκαίου (αλλά και σωτήριου) κακού μετά το χειρουργείο…

Οι παροχετεύσεις

Οι χειρουργικές παροχετεύσεις έχουν μια σημαντική αποστολή: εμποδίζουν τη συγκέντρωση υγρών στην περιοχή της χειρουργικής τομής. Όταν το υγρό επιτρέπεται να συγκεντρωθεί σε μια πληγή, μπορεί να παρεμποδίσει την επούλωση, να προκαλέσει πίεση στο σημείο της τομής και να δημιουργήσει ένα περιβάλλον όπου τα βακτήρια μπορούν να αναπτυχθούν και να προκαλέσουν μόλυνση. Αν και υπάρχουν διάφοροι τύποι παροχετεύσεων, αυτό που χρησιμοποιείται συχνότερα για χειρουργικές επεμβάσεις μαστού είναι το Jackson-Pratt (JP drains).

Πρόκειται για έναν εύκαμπτο σωλήνα που συνδέεται με ένα μαλακό, πλαστικό μπουκαλάκι σε σχήμα χειροβομβίδας με πώμα. Το επίπεδο λευκό άκρο αποστράγγισης του σωλήνα τοποθετείται σε ένα μικρό άνοιγμα κοντά στη χειρουργική τομή, όπου συγκρατείται με ράμμα. Το υπόλοιπο τμήμα του σωλήνα καταλήγει στο μπουκαλάκι. Όταν αυτό συμπιέζεται και το πώμα είναι στη θέση του, δημιουργείται κενό, το οποίο προκαλεί τη συνεχή αναρρόφηση που απαιτείται για την εξαγωγή του υγρού που συγκεντρώνεται κάτω από τη χειρουργική τομή.

Τις παροχετεύσεις χρειάζεται να τις αδειάζεις δύο φορές την ημέρα. Ξέρω γυναίκες που το έκαναν χωρίς πρόβλημα μόνες τους, εγώ ευτυχώς είχα βοήθεια. Στο ακόλουθο βίντεο υπάρχουν οδηγίες για το πώς να τις αδειάζεις, να καθαρίζεις τα σωληνάκια και να μετράς το υγρό. Η επιμελής καταγραφή του είναι πολύ σημαντική, καθώς από αυτήν εξαρτάται το πόσο σύντομα θα απαλλαγείς από τις παροχετεύσεις, οι οποίες είναι, κατά κοινή ομολογία, το πιο ενοχλητικό μετεγχειρητικά. Οι περισσότεροι γιατροί συνιστούν την αφαίρεση των παροχετεύσεων όταν η συνολική ποσότητα των υγρών από κάθε πλευρά είναι μικρότερη από 25 έως 30 cc μέσα σε 24 ώρες.

Χρειάζεται να καλέσεις τον χειρουργό αν:

• το υγρό είναι κατακόκκινο (κανονικά ανοίγει σε χρώμα όσο περνάνε οι μέρες)
• η θερμοκρασία σου είναι 38,3° C ή υψηλότερη
• υπάρχει αυξημένη ερυθρότητα, ευαισθησία, πρήξιμο ή πύον στο σημείο όπου ο σωλήνας εισέρχεται στο σώμα
• διαρρέει μεγάλη ποσότητα υγρού από το σημείο όπου ο σωλήνας εισέρχεται στο σώμα
• Παρατηρείται μεγάλη αύξηση της παροχέτευσης υγρών εντός 24 ωρών από την προηγούμενη μέτρηση ή η παροχή παροχέτευσης μειώνεται ξαφνικά ή σταματά εντελώς
• Το σωληνάκι τραβηχτεί και βγει από το σώμα

Οι παραμάνες ήταν το μικρό hack που έκανε τη διαφορά στη διαχείριση των παροχετεύσεων. Κρεμούσα από το σουτιέν τα μικρά μπουκαλάκια στα οποία κατέληγαν τα σωληνάκια των παροχετεύσεων για να μπορώ να μετακινούμαι χωρίς φόβο ότι θα τραβηχτούν (η άλλη άκρη τους κατέληγε κάπου μέσα στα πλευρά μου, κάτω από τον δεξί και τον αριστερό μαστό αντίστοιχα). Στην αγορά (διαδικτυακά) υπάρχουν ακόμα και ειδικές ζώνες ή πιτζάμες με τσεπούλες για τις παροχετεύσεις, και άλλα αξεσουάρ για να διευκολύνουν το ντους, αλλά δεν ξέρω αν αξίζει η αγορά για κάτι που κρατάει συνήθως από μία έως δύο εβδομάδες.

Τι (άλλο) με βοήθησε

Η αφαίρεση της παροχέτευσης γίνεται σε μία επίσκεψη στο ιατρείο και δεν πονάει – και αυτό το λέω εγώ, που είμαι ιδιαίτερα ευαίσθητη στον πόνο. Μπορεί να περιγραφεί καλύτερα ως ένα τράβηγμα ή ένα τσούξιμο, το οποίο διαρκεί λίγα δευτερόλεπτα. Βοηθάει να πάρεις μια βαθιά ανάσα και να εκπνέεις αργά όσο ο γιατρός τραβάει το σωληνάκι, το οποίο είναι εντυπωσιακά μακρύτερο από όσο φαντάζεσαι! (Αν το ήξερα νωρίτερα δεν θα φοβόμουν τόσο πολύ τόσες μέρες μην τραβηχτεί κατά λάθος και βγει). Η ανακούφιση που νιώθεις αμέσως μετά είναι απίστευτη.

Χρειάζεται πολύ καλή οργάνωση εκ των προτέρων, ώστε να έχεις ό,τι χρειάζεται πολύ κοντά σου. Είναι απελπιστικό να βλέπεις το παγούρι με το νερό σου ή το κινητό φαινομενικά δίπλα σου, αλλά να μην τα φτάνεις λόγω περιορισμένης κινητικότητας. Άλλο ένα αντικείμενο που μου φάνηκε πολύ χρήσιμο ήταν το στήριγμα του κινητού (pop socket/ holder), γιατί ακόμα και αυτό μου φαινόταν βαρύ τις πρώτες μέρες. Στράφηκα στα podcast και στα ηχητικά βιβλία, καθώς τα κανονικά βιβλία μου ήταν δύσκολο να τα κρατάω. Ανακάλυψα μεταξύ άλλων και αυτήν την λίστα στο Spotify, που με βοήθησε να διαχειριστώ τον πόνο και την αϋπνία.

Όπως και στις χημειοθεραπείες, έτσι και στη μαστεκτομή, βοηθάει πάρα πολύ το περπάτημα στην ταχεία ανάρρωση. Μόλις νιώσεις ότι έχεις λίγες δυνάμεις, σήκω και περπάτα, έστω για πέντε λεπτά κάθε δυο ώρες μέσα στο σπίτι για αρχή. Αλλά μην το παρακάνεις! Εγώ το πήγα στο άλλο άκρο και έβγαινα και περπατούσα πάνω στην εβδομάδα από το χειρουργείο για μία ώρα κάθε απόγευμα, και ύστερα αναρωτιόμουν γιατί αυξήθηκε η παραγωγή υγρών στις παροχετεύσεις αντί να μειωθεί. Παν μέτρον άριστον, λοιπόν.

Και ξεκίνα μόλις σου δώσουν το πράσινο φως κάποιες ήπιες ασκήσεις για να αυξήσεις την κινητικότητα των χεριών. Εδώ μπορείς να βρεις μια σειρά από βίντεο με ασκήσεις για τις 12 εβδομάδες που ακολουθούν το χειρουργείο της μαστεκτομής, και εδώ γραπτές οδηγίες με εικόνες για ασκήσεις.

Μία εβδομάδα μετά από το χειρουργείο, πήγα σε άλλο κατάστημα και αγόρασα αθλητικό σουτιέν που να κουμπώνει μπροστά, και να μην νιώθω ότι με κόβει παντού. Έξι μήνες μετά, εξακολουθώ να κοιμάμαι με αυτό. Κάποιοι γιατροί το προτείνουν, άλλοι λένε πως δεν χρειάζεται. Οπότε μάλλον το θέμα είναι πώς νιώθει κανείς καλύτερα.

Φοβόμουν να κοιτάξω τον εαυτό μου στον καθρέφτη, αλλά, όπως και με τα μαλλιά που μου έπεσαν μετά τις χημειοθεραπείες, γρήγορα διαπίστωσα πως εξακολουθώ να είμαι εγώ, δεν είμαι λιγότερο Δάφνη επειδή άλλαξε κάτι επάνω μου. Προφανώς και περνάς μια περίοδο πένθους, είναι φυσικό. Η δική μου είχε ξεκινήσει καιρό πριν από την επέμβαση, και δεν άργησε να έρθει και το στάδιο της αποδοχής.

Η αίσθηση, καθώς υποχωρούσε ο πόνος, ήταν περίεργη. Ένιωθα μια πίεση σαν να φοράω ένα πολύ στενό σουτιέν ακόμα και όταν δεν φορούσα τίποτα. Αυτό υποχωρεί με τον καιρό. Και ενώ δεν μπορούσα να ξαπλώσω στο πλευρό μου (όπως συνήθως κοιμάμαι) ακόμα και αφού έβγαλα τις παροχετεύσεις, τελικά ήρθε και αυτή η ώρα. Όταν το περνάς, σου φαίνεται πως θα κρατήσει για πάντα, και κάποιες στιγμές απελπίζεσαι. Όμως, όπως έγραφα και για τις χημειοθεραπείες, περνάει.

Η αισθητικότητα στην περιοχή δεν επέστρεψε. Σε κάποιες επιστρέφει. Είναι περίεργο σαν (μη) αίσθηση, αλλά το συνηθίζεις.

Δυόμισι μήνες μετά από το χειρουργείο, στα γενέθλιά μου, μου έκανα δώρο ένα μπάνιο στη θάλασσα, κι ας ήταν καταχείμωνο. Μπαίνοντας στο παγωμένο νερό, δεν ένιωθα τίποτα στην περιοχή του στήθους, που ήταν πάντα το πιο δύσκολο σημείο όταν έμπαινα στη θάλασσα. Να και κάτι καλό, λοιπόν! Όπου τα βρω τα καλά, τα συλλέγω, σαν πολύτιμες πετρούλες!

Όμως το πιο καλό είναι ότι με αυτό το χειρουργείο σχεδόν μηδένισα τις πιθανότητες να επιστρέψει ο καρκίνος μου στον μαστό (υπάρχει ένα ποσοστό 2%, επειδή κράτησα δέρμα και θηλές). Και έτσι, έδωσα στον εαυτό μου την ευκαιρία να ζήσει το επόμενο κεφάλαιο, μια ευκαιρία που δεν είχε η μητέρα μου.

Διαβάστε επίσης: 

• Καρκίνος του μαστού: Το δικό μου ταξίδι και όσα με βοήθησαν να αντέξω
• BRCA 1 και 2: Τα γονίδια του καρκίνου του μαστού και των ωοθηκών – Πότε να κάνω γονιδιακό έλεγχο

www.ertnews.gr

Διαβάστε περισσότερα… Read More