Εδώ είναι εκλογές σε … Βαλκάνια: Ανατροπές προ των πυλών στη Β. Μακεδονία- Έκτες εκλογές μέσα σε τρία χρόνια στη Βουλγαρία…
Σύνταξη : Πολυδεύκης Παπαδόπουλος
Οι διπλές εκλογές, προεδρικές και κοινοβουλευτικές, που ξεκινούν να διοργανώνονται στην Β. Μακεδονία από 24/4, το έντονο πολωτικό κλίμα μέσα στο οποίο θα διεξαχθούν, καθώς και η αμφισβήτηση ξανά της Συμφωνίας των Πρεσπών από τους υποψήφιους του αντιπολιτευόμενου VMRO, το οποίο βρίσκεται σε άνοδο στις δημοσκοπήσεις είναι το θέμα που αναπτύσσεται στην εκπομπή του Πολυδεύκη Παπαδόπουλου «Με το Πρώτο στην Ευρώπη και τον Κόσμο» (Α’ Πρόγραμμα Σάββατα και Κυριακές 12.00-13.00). Εξετάζεται επίσης η διεξαγωγή πρόωρων εκλογών στη Βουλγαρία, τις έκτες μέσα σε τρία χρόνια (!), καθώς η γειτονική χώρα, από την περίοδο απομάκρυνσης από το προσκήνιο του επί μακρόν ηγέτη της Μπόικο Μπορίσοφ, βρίσκεται σε διαρκώς κατάσταση πολιτικού αδιεξόδου αφού οι κάλπες βγάζουν αδύναμες και βραχύβιες κυβερνήσεις. Προσκεκλημένος για ανάλυση αυτών των ζητημάτων είναι ο Γιώργος Χρηστίδης, Καθηγητής του Πανεπιστημίου Μακεδονίας, στο Τμήμα Βαλκανικών, Σλαβικών και Ανατολικών Σπουδών με αντικείμενο τη Συγκριτική Πολιτική στα Βαλκάνια.
Την Τετάρτη 24 Απριλίου διεξάγεται στη Β. Μακεδονία ο πρώτος γύρος προεδρικών εκλογών, ενώ ο δεύτερος –που το πιθανότερο είναι να χρειαστεί- θα συμβεί μαζί με κοινοβουλευτικές εκλογές στις 8 Μαΐου Συνολικά επτά υποψήφιοι διεκδικούν το προεδρικό αξίωμα, που έχει κυρίως εθιμοτυπικό χαρακτήρα, οι δημοσκοπήσεις ωστόσο θέλουν τον δεύτερο γύρο να είναι μια επανάληψη της μονομαχίας του 2019, ανάμεσα στον απερχόμενο πρόεδρο της χώρας Στέβο Πενταρόφσκι, ο οποίος έχει τη στήριξη του κυβερνώντος Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος (SDSM), και στην υποψήφια του αντιπολιτευόμενου VMRO-DPMNE Γκορντάνα Σιλιάνοφσκα. Και οι δύο αυτές εκλογικές αναμετρήσεις διεξάγονται μέσα σε ένα ιδιαίτερα πολωτικό κλίμα, που είναι κάτι σύνηθες στη γειτονική χώρα. Ωστόσο, αυτό εντείνεται από την επαναφορά και πάλι, όπως το 2019, του θέματος της Συμφωνίας των Πρεσπών.
Έτσι, η υποψήφια του VMRO-DPMNE Σιλιάνοφσκα θεωρεί πως το θέμα με τη Συμφωνία των Πρεσπών παραμένει “ανοιχτό” και δηλώνει πως η ίδια δεν θα χρησιμοποιεί τη νέα ονομασία της χώρας, Βόρεια Μακεδονία, εφόσον εκλεγεί. Σε πρόσφατες δηλώσεις της συγκεκριμένα είπε : «Η Συμφωνία των Πρεσπών, συμπεριλαμβανομένων των συνταγματικών τροποποιήσεων, εγκρίθηκε κατά παράβαση του εθνικού δικαίου και συνιστά επίμαχο θέμα στο πλαίσιο του διεθνούς δικαίου, ιδίως σε σχέση με το δικαίωμα στην αυτοδιάθεση, την αρχή της ισότητας των κρατών, την παρέμβαση στις εσωτερικές υποθέσεις ενός κυρίαρχου κράτους, ενώ η παρείσφρηση στην ταυτότητα, συνιστά επιπλέον και σοβαρή παραβίαση των συλλογικών και ατομικών ανθρωπίνων δικαιωμάτων των πολιτών της Μακεδονίας. Τόσο από νομικής όσο και από πολιτικής άποψης εξακολουθώ να θεωρώ ότι το θέμα παραμένει ανοιχτό. Σεβόμενη την ξεκάθαρα εκπεφρασμένη βούληση των Μακεδόνων πολιτών τον Σεπτέμβριο του 1991 (δηλ. στο δημοψήφισμα για την ανεξαρτησία της χώρας), καθώς και τον Σεπτέμβριο του 2018 (δηλ. στο δημοψήφισμα για τη Συμφωνία των Πρεσπών), αλλά και ως πολίτης, στις δημόσιες δηλώσεις μου δεν θα χρησιμοποιώ τον επιθετικό προσδιορισμό Βόρεια». Να σημειωθεί ότι η Γκορντάνα Σιλιάνοφσκα είχε εκφράσει τις ίδιες απόψεις και στη διάρκεια των τελευταίων προεδρικών εκλογών που είχαν διεξαχθεί τον Μάιο του 2019, ως υποψήφια του πάλι του VMRO-DPMNE, στις οποίες είχε ηττηθεί από τον νυν πρόεδρο της χώρας, Στέβο Πεντάροφσκι. Όμως 5 χρόνια μετά το ζήτημα επανέρχεται με την ίδια ένταση. Πάντως από πλευράς προγνώσεων το αποτέλεσμα της αναμέτρησης μεταξύ Πενταρόφσκι και Σιλιάνοφσκα θεωρείται αμφίρροπο αυτή τη φορά.
Σε ό,τι αφορά τις κοινοβουλευτικές εκλογές που θα ακολουθήσουν –και τις οποίες είχε κερδίσει προηγουμένως κι αυτές στο Σοσιαλδηκρατικό Κόμμα, σχηματίζοντας κυβέρνηση με ορισμένα από τα αλβανικά και τα μικρότερά κόμματα- τώρα το πλεονέκτημα φαίνεται να έχει το εθνικιστικό VMRO-DPMNE, που εμφανίζεται να προηγείται με μεγάλη διαφορά στις σχετικές δημοσκοπήσεις. Ο δε πρόεδρος του κόμματος Χρίστιαν Μίτσοσκι είναι κι αυτός σφοδρός πολέμιος τόσο της Συμφωνίας των Πρεσπών με την Ελλάδα όσο και της υπό ψήφιση «Συμφωνίας φιλίας και καλής γειτονίας» με τη Βουλγαρία. Είναι κάτι που επιβεβαίωσε προ ημερών διακηρύσσοντας, στη διάρκεια τηλεοπτικού ντιμπέιτ με τον πρόεδρο του SDSM Ντιμίταρ Κοβάτσεφσκι, πως για τον ίδιο το όνομα της χώρας θα παραμείνει πάντα μόνο «Μακεδονία».
Πάντως, ο νυν πρόεδρος της Βόρειας Μακεδονίας και υποψήφιος για δεύτερη θητεία Στέβο Πεντάροφσκι, ερωτηθείς κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας πώς σχολιάζει τις ανακοινώσεις της υποψηφίας προέδρου του VMRO-DPMNE Γκορντάνα Γιανκούλοφσκα για πιθανή ακύρωση της Συμφωνίας των Πρεσπών, απάντησε με δραματικούς τόνους, δηλώνοντας πως “θα βγούμε από το ΝΑΤΟ εάν ακυρωθεί η Συμφωνία των Πρεσπών, θα αποκλειστούμε από τον οργανισμό”. Πρόσθεσε πως μία πιθανή ακύρωση της Συμφωνίας των Πρεσπών «θα είναι η μεγαλύτερη πολιτική ανοησία και ταυτόχρονα τραγωδία”, διότι όπως πρόσθεσε “Θα μείνουμε ολομόναχοι. Δεν είναι τυχαίο ότι όλες οι πολιτικές ηγεσίες πίεζαν συστηματικά για την ένταξη στο ΝΑΤΟ εδώ και 30 χρόνια, στόχος ήταν να αποκτήσουμε μόνιμη ασφάλεια”. Προς επίρρωση δε όλων τούτων, εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ δήλωσε στη “Φωνή της Αμερικής” (Voice of America), στην εκπομπή που γίνεται για τη γειτονική χώρα, πως οι ΗΠΑ αναμένουν από τη Βόρεια Μακεδονία να τηρήσει το πνεύμα της Συμφωνίας των Πρεσπών και ο δημόσιος διάλογος να βασίζεται σε γεγονότα.
Όμως, σε διπλές κάλπες, και μάλιστα με τη χώρα διχασμένη μεταξύ της Δύσης και της παραδοσιακής ρωσικής επιρροής, οδεύει και η Βουλγαρία στις 9 Ιουνίου, καθώς εκτός από τις ευρωεκλογές οι πολίτες της γείτονος θα κληθούν να ψηφίσουν και σε κοινοβουλευτικές εκλογές, τις έκτες μέσα σε τρία χρόνια ! Και τούτο γιατί η Βουλγαρία στο διάστημα αυτό, από την περίοδο δηλαδή της απομάκρυνσης από το προσκήνιο του επί χρόνια αδιαμφισβήτητου ηγέτη της Μπόικο Μπορίσοφ, βρίσκεται σε κατάσταση πολιτικού αδιεξόδου, αφού οι κάλπες βγάζουν αδύναμες βραχύβιες κυβερνήσεις στην καλύτερη περίπτωση με ισχνή πλειοψηφία.
Η αναμέτρηση της 9ης Ιουνίου έρχεται μετά την κατάρρευση των διαπραγματεύσεων για τον σχηματισμό κυβέρνησης συνεργασίας, της οποίας επρόκειτο να ηγηθεί η πρώην Ευρωπαία επίτροπος Μαρίγια Γκάμπριελ ως υποψήφια για την πρωθυπουργία με το κόμμα “Πολίτες για την Ευρωπαϊκή Ανάπτυξη της Βουλγαρίας” (GERB) του Μπορίσοφ, ο οποίος συνεχίζει να είναι ο πρόεδρός του. Η προσπάθεια της Γκάμπριελ να δημιουργήσει κυβέρνηση συνεργασίας ήρθε στο πλαίσιο της συμφωνίας εναλλασσόμενης πρωθυπουργίας που είχε επιτευχθεί το 2023 με τον εκλογικό συνασπισμό του κόμματος «Συνεχίζουμε την Αλλαγή» (PP) και της εκλογικής συμμαχίας «Δημοκρατική Βουλγαρία» (DB). Το GERB είχε συμφωνήσει μετά τις εκλογές του Ιουνίου του 2023 να συμμετέχει σε κυβέρνηση συνεργασίας με το PP-DB και τον Νικολάι Ντένκοφ για πρωθυπουργό και η Γκάμπριελ θα αναλάμβανε να σχηματίσει κυβέρνηση ύστερα από εννιά μήνες. Στις 6 Μαρτίου, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα, ο Ντένκοφ υπέβαλε την παραίτησή του για να ξεκινήσει η αναπληρώτρια πρωθυπουργός και υπουργός Εξωτερικών Μαρίγια Γκάμπριελ την προσπάθεια σχηματισμού κυβέρνησης συνεργασίας. Οι συνομιλίες με το PP-DB για να κυβερνήσουν εκ νέου μαζί απέτυχαν, όπως και οι διαπραγματεύσεις με άλλα κόμματα και έτσι ορίστηκε υπηρεσιακή κυβέρνηση που θα οδηγήσει τελικά τη χώρα σε εκλογές στις 9 Ιουνίου.
Πέραν όμως από τα εσωτερικά ζητήματα, υπάρχει και ένα πολιτικό παιχνίδι στη Βουλγαρία που έχει να κάνει με τις ισορροπίες που διαμορφώνονται μεταξύ Δύσης από τη μια και Ρωσίας από την άλλη. Σημειώνεται ότι ο Μπόικο Μπορίσοφ σε άλλα χρόνια είχε καταφέρει η Βουλγαρία να τηρεί τις ευρωπαϊκές της υποχρεώσεις καθώς και τις σχέσεις της με τις ΗΠΑ, αλλά ταυτόχρονα συνέχιζε να διαθέτει εξαιρετικές σχέσεις σε όλα τα επίπεδα με τη Ρωσία. Αντιθέτως, η απελθούσα κυβέρνηση Ντένκοφ επεδίωξε συστηματικά να απομακρύνει τη χώρα από την επιρροή της Ρωσίας την περίοδο που κυβέρνησε: περιόρισε σε σημαντικό βαθμό την εξάρτηση της Βουλγαρίας από τους ρωσικούς υδρογονάνθρακε, απέλασε Ρώσους διπλωμάτες ως κατασκόπους, εφάρμοσε έλεγχο της ρωσικής πληροφόρησης και πρόσφατα διέκοψε τον εφοδιασμό των σοβιετικής κατασκευής πυρηνικών αντιδραστήρων της με ρωσικά καύσιμα, αντικαθιστώντας τα με αμερικανικά.
www.ertnews.gr
Διαβάστε περισσότερα… Read More
