Κρίση Ισραήλ-Ιράν: Σε κίνδυνο η ουδέτερη στάση που κρατούν τα κράτη του Κόλπου

Η Σαουδική Αραβία και τα υπόλοιπα πλούσια σε πετρέλαιο κράτη του Περσικού Κόλπου προσπάθησαν να αποφύγουν να πάρουν θέση στους γεωπολιτικούς ανταγωνισμούς των ΗΠΑ τα τελευταία χρόνια, υιοθετώντας μια ουδέτερη στάση στον πόλεμο της Ουκρανίας και χτίζοντας δεσμούς με την Κίνα. Όμως με την κλιμάκωση της έντασης μεταξύ Ισραήλ και Ιράν, μπορεί να αναγκαστούν να επιλέξουν μια πλευρά.

Η Σαουδική Αραβία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα (ΗΑΕ) προσπάθησαν να παραμείνουν στο περιθώριο όταν έγινε σαφές την περασμένη εβδομάδα ότι το Ιράν θα επιτεθεί στο Ισραήλ ως αντίποινα για το εβραϊκό χτύπημα στην πρεσβεία της Ισλαμικής Δημοκρατίας στη Δαμασκό, που σκότωσε, μεταξύ άλλων, και ανώτερους Ιρανούς στρατιωτικούς.

Φώτο Αρχείου – 12 νεκροί από την ισραηλινή αεροπορική επιδρομή στην ιρανική πρεσβεία της Δαμασκού την 1η Απριλίου (AP Photo/Omar Sanadiki)

Οι δύο χώρες του Κόλπου παρείχαν πληροφόρηση που συνέβαλε σημαντικά στην επιτυχημένη αμυντική απάντηση στην ιρανική πυραυλική επίθεση, όμως δεν ενέδωσαν στις πιέσεις ΗΠΑ και Ισραήλ να παραχωρήσουν τον εναέριο χώρο τους για την αναχαίτιση πυραύλων και μη επανδρωμένων αεροσκαφών.

Φώτο Αρχείου – Βαλλιστικός πύραυλος Qiam επιδεικνύεται σε παρέλαση έξω από το μαυσωλείο του Αγιατολάχ Χομεϊνί, κοντά στην Τεχεράνη (AP Photo/Vahid Salemi, File)

Η σύγκρουση Ιράν-Ισραήλ έδειξε και στις δύο χώρες πόσο δύσκολο θα είναι να συνεχίσουν να διατηρούν μια προσεκτική ισορροπία ανάμεσα στον κύριο αντίπαλό τους στη Μέση Ανατολή (Ιράν), τον σημαντικότερο εταίρο σε θέματα ασφαλείας (ΗΠΑ) και το Ισραήλ, με το οποίο οι Σαουδάραβες και τα Εμιράτα έχουν έρθει πιο κοντά τα τελευταία χρόνια, όμως και οι δύο επικρίνουν σκληρά τη στάση του Τελ Αβίβ στον πόλεμο στη Γάζα.

Εφόσον κλιμακωθεί η σύγκρουση Ισραήλ-Ιράν και υπάρξει επέμβαση των ΗΠΑ, τα αραβικά κράτη του Κόλπου πιθανότατα θα αναγκαστούν να προχωρήσουν σε μια σκληρή επιλογή: να επιτρέψουν στις αμερικανικές δυνάμεις να εξαπολύσουν επιθέσεις στο Ιράν από βάσεις στις χώρες τους και με αυτόν τον τρόπο να διακινδυνεύουν να υποστούν ιρανικά αντίποινα.

Τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα

Από την επίθεση του περασμένου Σαββάτου, τα ΗΑΕ κάλεσαν και τις δύο πλευρές να δείξουν αυτοσυγκράτηση και υπογράμμισαν την ανάγκη να επιτευχθεί σταθερότητα μέσω της διπλωματικής οδού. «Η περιοχή θα πρέπει να αποφύγει τη σύγκρουση με κάθε κόστος, καθώς δεν μπορεί να αντέξει επιπλέον εντάσεις και αντιπαραθέσεις», δήλωσε αξιωματούχος των ΗΑΕ.

Σαουδική Αραβία

Πριν από τον πόλεμο της Γάζας, το Ριάντ προωθούσε το πλαίσιο μιας ευρείας συμφωνίας, βάσει της οποίας θα αναγνώριζε το Ισραήλ με αντάλλαγμα τη σταθερή δέσμευση για ασφάλεια εκ μέρους των ΗΠΑ, καθώς και βοήθεια για το πυρηνικό του πρόγραμμα. Η δυναμική της συμφωνίας πάγωσε με την έναρξη των ισραηλινών πολεμικών επιχειρήσεων στη Γάζα, όμως οι Σαουδάραβες επιμένουν ότι εξακολουθούν να προσδοκούν καλύτερες αμυντικές εγγυήσεις των ΗΠΑ, αφού θεωρούν ότι την τελευταία δεκαετία η Ουάσιγκτον δεν ανταποκρίνεται όπως θα ήθελαν.

Ο φόβος

Οι κυβερνήσεις των χωρών του Κόλπου φοβούνται ότι θα κατηγορηθούν από τους πληθυσμούς τους ότι υποστηρίζουν το Ισραήλ και τις ΗΠΑ μετά από περισσότερους από έξι μήνες πολέμου στη Γάζα, όπου έχουν σκοτωθεί σχεδόν 34.000 Παλαιστίνιοι.

Τόσο η Σ. Αραβία, όσο και τα Εμιράτα νωρίτερα φέτος αρνήθηκαν να συμμετάσχουν σε μια ναυτική συμμαχία υπό την ηγεσία των ΗΠΑ για να αντιμετωπίσουν τις επιθέσεις των Χούθι της Υεμένης σε πλοία ισραηλινών συμφερόντων στην Ερυθρά Θάλασσα, αφού οι αντάρτες απείλησαν να χτυπήσουν στόχους στις συμμετέχουσες χώρες.

Επίσης, και οι δύο χώρες, μαζί με το Κουβέιτ, δεν έχουν επιτρέψει στο Πεντάγωνο να εξαπολύσει αεροπορικές επιδρομές κατά των Χούθι από βάσεις στην επικράτειά τους, όπως αναφέρουν Αμερικανοί αξιωματούχοι.

Πιο κοντά στο Ιράν

Μετά από μια μακρά περίοδο διακοπής των σχέσεων, τα τελευταία χρόνια η Σαουδική Αραβία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα επιδίωξαν μια άμβλυνση των αντιθέσεών τους με το Ιράν, η οποία αποδίδεται ανάγλυφα από τη συμμετοχή τους στο συνασπισμό των BRICS ή την υποψηφιότητά τους για επικείμενη ένταξη (Σ. Αραβία), και από την προσέγγιση που επιτεύχθηκε με τη μεσολάβηση της Κίνας.

Φώτο Αρχείου – Προσέγγιση Ιράν-Σ. Αραβίας με την μεσολάβηση της Κίνας (Ministerio de Exteriores de Irán vía AP)

Από την έναρξη της σύγκρουσης στη Γάζα, το Ριάντ προσπαθεί να αποτρέψει το Ιράν και τους «πληρεξούσιους» του (Χεζμπολάχ, Χούθι) από το να μετατρέψουν τον πόλεμο στον παλαιστινιακό θύλακα σε ευρύτερη σύγκρουση, προσφέροντας συνεργασία και επενδύσεις στην ιρανική οικονομία.

Μετά το χτύπημα στις αρχές του μήνα στην πρεσβεία του Ιράν στη Δαμασκό, η οποία προκάλεσε την ιρανική αντεπίθεση του Σαββάτου , τα κράτη του Κόλπου ανησυχούσαν ότι ενδεχομένως η Τεχεράνη θα εξέταζε αν θα μπορούσε να χτυπήσει τις ισραηλινές πρεσβείες στην περιοχή, ειδικά όταν από την πρώτη στιγμή η Ουάσιγκτον είχε ξεκαθαρίσει και ότι δεν θα συμμετάσχει σε ισραηλινά αντίποινα.

Σύμφωνα με αναλυτές, τα κράτη του Κόλπου κυμαίνονται παραδοσιακά μεταξύ του φόβου ότι θα γίνουν παράπλευρες απώλειες όταν οι Αμερικάνοι αποφασίσουν να γίνουν πιο επιθετικοί με το Ιράν και του φόβου ότι θα εγκαταλειφθούν στην τύχη τους αν η Ουάσιγκτον επιλέξει μια συμφιλιωτική στάση με την Τεχεράνη.

Πηγή: WSJ

www.ertnews.gr

Διαβάστε περισσότερα… Read More