110 χρόνια από την πρώτη ανάβαση στον Όλυμπο
Ένα τριήμερο εορταστικών εκδηλώσεων με τίτλο «Όλυμπος – Ένας αιώνας Ιστορίας», πραγματοποιείται στις Καρυές του Ολύμπου με αφορμή την συμπλήρωση 110 ετών από την κατάκτηση της κορυφής του.
Η δημοσιογράφος της ΕΡΤ Κωνσταντίνα Θεοχαρούλη, ανέβηκε στα 900 μέτρα, στις νοτιοδυτικές πλαγιές του Ολύμπου, από όπου ξεκίνησε η περιπέτεια.
Εκεί όπου ο μύθος συναντά την ιστορία, στις 2 Αυγούστου 1913 πραγματοποιήθηκε η κατάκτηση του Μύτικα, της κορυφής του Ολύμπου από τους διάσημους εκείνη την εποχή Ελβετούς, τον Frederic Boissonnas, φωτογράφο και εκδότη και τον Daniel Boud-Bovy, ιστορικό της τέχνης, με οδηγό τους τον βοσκό Χρήστο Κάκαλο από το Λιτόχωρο.
Η Ελένη Σπυράκη, μέλος του μορφωτικού– εκπολιτιστικού συλλόγου Καρυάς, εξηγεί τον στόχο των εκδηλώσεων. «Θέλουμε να τιμήσουμε εκείνους που πραγματοποίησαν έναν άθλο για την εποχή τους, καθώς και τους απογόνους τους και με ένα πλούσιο φωτογραφικό υλικό από το αρχείο του Boissonnas, που διέθεσε το Φωτογραφικό Μουσείο Θεσσαλονίκης για την περίσταση». Στις εκδηλώσεις, θα παραβρεθεί επίσης ο πρέσβης της Ελβετίας στην Ελλάδα Stefan Estermann, σε ανάμνηση και ένδειξη τιμής στην σημαντική προσπάθεια των συμπατριωτών του.
Επρόκειτο για σημαντικό γεγονός, καθώς από το 1780 είχαν μεσολαβήσει αρκετές ανεπιτυχείς προσπάθειες, πάντα από ξένες ορειβατικές και επιστημονικές αποστολές. Οι Έλληνες της Καρυάς ουδέποτε ενδιαφέρθηκαν να ανακαλύψουν μέσα από τους μύθους την αλήθεια των προγόνων τους, των Λειβήθρων, οίτινες ήταν γέννημα-θρέμμα της Τιτανίδος Μνημοσύνης επί της οποίας δομήθηκε ολόκληρος ο πολιτισμός. Οι κάτοικοι στο βουνό των θεών πέρασαν βίαια από τον ποταμό της Λησμοσύνης και ουδέποτε εξερεύνησαν τα μυστήρια της Πίμπλειας σε απόσταση αναπνοής, 3 χλμ νοτίως του Δίου.
Οποία όμως η έκπληξη εκείνων των αναρριχητών στα 1.400 μέτρα, όταν βρέθηκαν μπροστά στα μεγαλιθικά ερείπια, στην θέση Τιτνάτα, μεταξύ Καρυάς και Συκαμνιάς, που σύμφωνα με την παράδοση μαρτυρούν ότι οι Τιτάνες έκτισαν το κάστρο.
Ήταν μια ακόμη ανάβαση ή μια καλά προσχεδιασμένη επιχείρηση των Ελβετών, που θα αναδείκνυε την Ελλάδα σε κατακτητή απάτητων κορυφών και εδαφών;
Τίποτε τυχαίο. Ήταν μόλις έξι ημέρες μετά την λήξη του Β΄ βαλκανικού πολέμου, που τερμάτισε την σύγκρουση με τη συνθήκη του Βουκουρεστίου στις 28 Ιουλίου 1913. Ο Boissonnas δεν ήταν ένας τυχαίος φωτογράφος ή περιηγητής. Ήταν ένας άριστος επαγγελματίας, που πέτυχε στην αποστολή που ανέλαβε. Το μικρό βασίλειο της Ελλάδος του είχε εμπιστευτεί την φιλοτέχνηση του προφίλ της χώρας, προκειμένου να κερδίσει τις ευρωπαϊκές κοινωνίες. Ο Βασιλιάς Γεώργιος Α΄ ήταν άνθρωπος των έργων και όχι των λόγων, όπως πολλοί κραυγαλέοι πολιτικοί της εποχής. Έδωσε στον Boissonnas μια σημαντική χορηγία το 1913 με σκοπό τη φωτογράφιση και δημοσίευση εικόνων των νεοαποκτηθέντων εδαφών της Ηπείρου και της Μακεδονίας. Είναι επίσης βέβαιο πως η επιχείρηση της κατακτήσεως του Ολύμπου χρειαζόταν αρκετά χρήματα. Το αν το έπραξε δεν είναι γνωστό αλλά θα ήταν μια αξιοθαύμαστη ενέργεια. Ο έτερος αναρριχητής Daniel Baud-Bovy περιέγραψε τον στόχο της φωτογραφικής προβολής της Ελλάδας: “Για πολλά χρόνια, η Ελλάδα θεωρούνταν ένα από αυτά τα νεκρά αστέρια, των οποίων οι ακτίνες φτάνουν σε εμάς μέσα από τους περασμένους αιώνες. Πρέπει να κατηγορήσει κανείς τους αρχαιολόγους ή τους ιστορικούς τέχνης. Δεν είδαν τίποτα παρά μόνο τα ερείπια … το σχέδιό μας ήταν να ασχολούνται όχι μόνο με τη λαμπρότητα των αρχαίων μνημείων, αλλά και να ξαναζούν τα τοπία που τα περιβάλλουν, τους ανθρώπους, που είναι καθημερινοί μάρτυρες τους».
Πριν από 1700 χρόνια υπήρχαν εκείνοι που για πολιτικούς λόγους έσβησαν το «Ελληνικός Φώς», και ξεκίνησαν την διαγραφή του ελληνικού πολιτισμού. Οι κληρονόμοι της απέχθειας για τους ίδιους περίπου λόγους αντιμετωπίζουν «την φωτογραφία του αρχαίου ελληνικού υλικού πολιτισμού… ως μηχανισμό που διαμορφώνει οπτικά το ερώτημα «πώς κατασκευάζεται η αρχαιότητα…». Εν ολίγοις, οι συγγραφείς της ανωτέρω παραγράφου εννοούν ότι τα μνημεία είναι αποτέλεσμα στησίματος του φακού ή φωτομοντάζ; Οι εμπνευστές του απαξιωτικού για την Ελλάδα πονήματος χρειάζονται ξενάγηση. Αλλά δεν θα αρκέσει η υπόλοιπη ζωή τους για να ολοκληρωθεί. Όπως επισημαίνουν: «Η περίπτωση του Boissonnas είναι καθοριστική για την ανάδειξη ενός φαινομένου που κυριαρχεί στη φωτογραφία στην Ελλάδα του 20ου αι: την συστηματική εκμετάλλευσή της από το κράτος… ο Boissonnas ήταν ένας έξυπνος επιχειρηματίας, που έπεισε τις ελληνικές κρατικές αρχές ότι οι φωτογραφίες του θα ενίσχυαν την πολιτική, εμπορική και τουριστική εικόνα της χώρας στο εξωτερικό».[1] Ε και; Ποιο είναι το πρόβλημα; Αυτό δεν επιδιώκουν τα πλέον δημοκρατικά κράτη στον πλανήτη; Να αναδείξουν την ιστορία και τον πολιτισμό τους, για να επιτύχουν την προβολή και την οικονομική τους ανάπτυξη; Μόνο τα απολυταρχικά και στερούμενα πολιτισμό καθεστώτα, καθοδηγούμενα από παρωχημένες ιδεολογίες προ δυο αιώνων, απεχθάνονται την έννοια των αρχαίων πολιτισμών και εθνών. Είναι εκείνες οι ιδεολογίες που συνεχίζουν να γεννούν τον φανατισμό και τον εξτρεμισμό.
«Ο Όλυμπος του Fred Boissonnas» θα μείνει ως ένα ακόμη μνημείο για όσους ονειρεύονται τις κορυφές του κόσμου και του πνεύματος.
[1] Philip Carabott, Yannis Hamilakis, and Eleni Papargyriou, Camera Graeca -Photographs, Narratives, Materialities, Routledge 2016, σσ. 4-5.
www.ertnews.gr
Διαβάστε περισσότερα… Read More
