Τουρκία: Η οικονομία «θολώνει» το μέλλον του Ερντογάν – Τα προεκλογικά σενάρια και οι διπλές κάλπες

Στην Τουρκία «αρχίζει να μυρίζει εκλογές» και μάλιστα διπλές – προεδρικές και βουλευτικές – που κανονικά θα πρέπει θα διεξαχθούν έως τις 18 Ιουνίου του 2023, το αργότερο. Σύμφωνα με όλες τις εκτιμήσεις, οι εκλογές αυτές θα κρίνουν και το πολιτικό μέλλον του προέδρου Ερντογάν.

Οι προοπτικές νίκης της κυβερνητικής παράταξης και του ίδιου του αρχηγού της, δεν είναι δεδομένες. Για αυτό πληθαίνουν οι απόψεις για τυχόν εναλλακτικές λύσεις.

Προεκλογικά σενάρια

Τα τελευταία προεκλογικά σενάρια αναπροσαρμόζουν τις προβλέψεις για την ημερομηνία των εκλογών, αποκαλύπτοντας την αγωνία του κυβερνώντος κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης και κυρίως του προέδρου Ερντογάν να αντιμετωπίσουν όπως-όπως το μεγαλύτερο πρόβλημα της χώρας, που είναι αυτό της οικονομίας. Μπρος σε μια νέα διαφαινόμενη κρίση που αναμένεται να πλήξει την τουρκική οικονομία περί τα τέλη Απριλίου, τα νέα αυτά σενάρια προβλέπουν τη μετάθεση της ημερομηνίας από τον Ιούνιο, στον Απρίλιο! Και μάλιστα την Κυριακή 16 Απριλίου!

Όπως έχει προαναγγείλει ο ίδιος ο τούρκος πρόεδρος, περί το τέλος του έτους και την αρχή του επόμενου θα εξαγγείλει μια σειρά από «σημαντικά» μέτρα που θα δώσουν «καλά μαντάτα» σε πολλές κοινωνικές ομάδες, συνταξιούχους, μισθωτούς, συμβασιούχους, αγρότες, με λίγα λόγια σε όλους που φυσικά θα μπορούσαν να είναι ψηφοφόροι του. Έτσι οι γενναίες αυξήσεις θα καλύψουν ως ένα βαθμό τον τεράστιο πληθωρισμό όπως έγινε και πέρσι όταν τέθηκε σε εφαρμογή το περίφημο «οικονομικό μοντέλο Ερντογάν», που έσωσε προσωρινά την πλήρη κατάρρευση της τουρκικής λίρας.

Ήδη σήμερα το Υπουργικό Συμβούλιο που θα συνεδριάσει στην Άγκυρα υπό τον τούρκο πρόεδρο, περιέχει σχεδόν στο σύνολό του μια πυκνή ατζέντα προτεινόμενων μέτρων για την οικονομία, νομικές ρυθμίσεις σχετικά με τα εργασιακά, συζήτηση για τον κατώτατο μισθό, τους συμβασιούχους, τους δημοσίους υπαλλήλους και τους συνταξιούχους. Όλα αυτά αφορούν εκατομμύρια εργαζόμενους. Όλοι αναμένουν αυξήσεις.

Με δεδομένη την εμμονή του τούρκου προέδρου γα την εφαρμογής του ιδιόρρυθμου «Τουρκικού οικονομικού μοντέλου» – μείωση επιτοκίων για τον έλεγχο του πληθωρισμού με αύξηση των εξαγωγών και επενδύσεων – οι αναμενόμενες αυξήσεις μισθών ναι μεν θα αυξήσουν την αγοραστική ικανότητα των πολιτών και δώσουν μια ανάσα και μια ψευδαίσθηση ευημερίας. Όμως, όπως λένε οι οικονομικοί αναλυτές, αυτή ευφορία θα είναι βραχύβια, και θα κρατήσει το πολύ τους 3-4 μήνες του νέου έτους

Όπως θεωρούν τα ανώτερα κομματικά στελέχη του ΑΚΡ, ο Απρίλιος και μάλιστα η Κυριακή 16 Απριλίου, θα ήταν μια κατάλληλη ημερομηνία για προσφυγή στις διπλές κάλπες. Δηλαδή πριν η τουρκική κοινωνία δει την αξία του εθνικού της νομίσματος να καταρρέει και τις τιμές να ξαναπάρουν την ανηφόρα.

Μπορεί όμως να υπάρχει και ένας δεύτερος λόγος για αυτή την επίσπευση των εκλογών, λένε κάποιοι. Μπορεί να θέλει ο τούρκος πρόεδρος να ασκήσει πίεση στη συμμαχία της αντιπολίτευσης να επισπεύσει την επιλογή προεδρικού υποψηφίου, κάτι το οποίο μέχρι στιγμής αναβάλλει. Έτσι ίσως η συμμαχία της αντιπολίτευσης προ του τετελεσμένου των πρόωρων εκλογών, να καταλήξει στη λύση του Κεμάλ Κιλιτζντάρογλου, του αρχηγού του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης αλλά παράλληλα και του πιο αδύναμου υποψηφίου.

Υπάρχει και άλλη μια παράμετρος στα διάφορα εκλογικά σενάρια που κυκλοφορούν τελευταία στην Τουρκία και συνδέουν τις εκλογές με την οικονομία. Δεν μπορεί να μην έχει προσέξει κανείς την αλλαγή του ύφους και της πολιτικής του τούρκου προέδρου, απέναντι σε χώρες με τις οποίες η Τουρκία είχε σοβαρά προβλήματα, όπως τα ΗΕΑ και η Σαουδική Αραβία. Οι χώρες αυτές όπως και το Κατάρ, η Ρωσία, το Αζερμπαϊτζάν είναι χώρες που μπορούν να προσφέρουν πολύτιμη οικονομική και πολιτική βοήθεια στον τούρκο πρόεδρο.

Τα χρήματα από το Κατάρ, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, τη Ρωσία, τη Σαουδική Αραβία και το Αζερμπαϊτζάν θα χαλαρώσουν την πίεση που υφίσταται η τουρκική οικονομία. Ήδη το Κατάρ και οι Σαουδάραβες στέλνουν βοήθεια, θα ακολουθήσουν και άλλοι. ο γνωστός αναλυτής Ντενίζ Ζεϋρέκ θεωρεί ότι η ένεση ρευστού από τις χώρες αυτές μπορεί να επιλύσει προσωρινά το πρόβλημα των συντάξεων και να αυξήσει τη στήριξη στην κυβέρνηση και τον πρόεδρο. Αλλά, η θετική αυτή ατμόσφαιρα μπορεί να επιδεινωθεί απότομα από τον Απρίλιο όταν οι αυξήσεις των τιμών θα εκτοξευθούν λόγω του πραγματικού πληθωρισμού. Μπορεί να υπάρξουν «αστρονομικές αυξήσεις» τιμών λέει ο Ζεϋρέκ, προσθέτοντας ότι «Η επιδείνωση των δημόσιων οικονομικών, ο προϋπολογισμός και το έλλειμμα εξωτερικού εμπορίου ενδέχεται να αυξηθούν. Αυτό μπορεί να αφήσει την κυβέρνηση σε πολύ δύσκολη κατάσταση».

Στην ομιλία του το περασμένο Σάββατο στη Σαμσούντα, ο τούρκος πρόεδρος ζήτησε την υποστήριξη του λαού του προς το πρόσωπό του, για τελευταία φορά, όπως είπε, και μετά «θα ανοίξει το δρόμο για τη νεολαία». Και σε μια σπάνια στιγμή αυτοκριτικής ο Ερντογάν είπε επίσης ότι « Ένας άνθρωπος που κυβερνά τη χώρα τόσα χρόνια, φυσικά, μπορεί να έχει ελλείψεις και λάθη. Το μεγαλύτερο πρόβλημα της παλιάς Τουρκίας ήταν ότι εκείνοι που το έθνος τους έδωσε εξουσία, δεν λογοδοτούσαν. Όμως εμείς το κάνουμε μόνοι μας, χωρίς να το αφήνουμε σε κανέναν άλλον».

Πίσω από αυτή την έκκληση του τούρκου προέδρου, υπάρχει έντονο παρασκήνιο. Σύμφωνα με το τουρκικό σύνταγμα, ο πρόεδρος μπορεί να εκλεγεί μόνο για δυο θητείες και ο Ερντογάν εξελέγη πρόεδρος για πρώτη φορά το 2014. Η συνταγματική μεταρρύθμιση που άλλαξε το σύστημα σε προεδρικό, το 2018, διατήρησε το όριο για δυο προεδρικές θητείες. Οι συνταγματολόγοι που υποστηρίζουν την κυβέρνησης, θεωρούν ο τούρκος πρόεδρος έχει δικαίωμα να επανεκλεγεί και κατά τις εκλογές του 2023 αν και αυτή θα είναι η τρίτη θητεία του, επειδή, όπως λένε το εκτελεστικό σύστημα άλλαξε το 2018 και έτσι η πρώτη θητεία δεν υπολογίζεται. Ωστόσο, η διαμάχη για τη νομιμότητα της υποψηφιότητας του τούρκου προέδρου από την πλευρά της αντιπολίτευσης, συνεχίζεται.

Για αυτό το τελευταίο διάστημα κυκλοφορεί έντονα το σενάριο περί πρόωρων εκλογών για τις 16 Απριλίου, πράγμα που μπορεί να αποφασίσει μόνο το Κοινοβούλιο με την ψήφο 360 βουλευτών από τους 600. Όμως το πρόβλημα είναι ότι η κυβερνητική συμμαχία συγκεντρώνει μόνο 335ψήφους και είναι πολύ δύσκολο να αντληθούν ψήφοι από άλλα κόμματα. Τι άλλο μπορεί να κάνει λοιπόν ο τούρκος πρόεδρος, αν θέλει οπωσδήποτε να οδηγήσει τη χώρα σε εκλογές τον Απρίλιο; Η μόνη λύση, είναι να χρησιμοποιήσει το δικαίωμά του να διαλύσει τη βουλή και να κηρύξει πρόωρες εκλογές. Όμως κάτι τέτοιο θα αποτελούσε μεγάλο ρίσκο για τον ίδιον.

Ανάλυση: Αριάνα Φερεντίνου

www.ertnews.gr

Διαβάστε περισσότερα… Read More