Τα αρχαιολογικά μυστικά της Σκοπέλου

Όλοι έχουν την αίσθηση ότι η ιστορία έχει αποκαλυφθεί από την έρευνα των αρχαιολόγων με την οπτική παρατήρηση και με τα χέρια δια της ανασκαφής. Ωστόσο, πολλά, ίσως πιο σημαντικά μένουν να ξαναγράψουν την ιστορία με την χρήση νέων τεχνικών.  

Η Ανθή Μπάτζιου, Διευθύντρια Εφορείας Αρχαιοτήτων, μιλά για το πρόγραμμα Ancient Skopelos Survey  «ΑΣΚΟΣ», δηλ. μιας επιφανειακής έρευνας, που διοργανώθηκε πριν από δύο χρόνια στην Αθήνα και πραγματοποιείται στην Σκόπελο, από το υπουργείο Πολιτισμού και σε συνεργασία με το πολωνικό αρχαιολογικό ινστιτούτο, τα πανεπιστήμια της Βαρσοβίας, του Καρόλου της Πράγας και της Χαιδελβέργης.

Με το συγκεκριμένο πρόγραμμα εφαρμόζεται όχι μόνο η επιφανειακή έρευνα των αρχαιοτήτων, αλλά όσα κρύβονται κάτω από την επιφάνεια, προκειμένου να γίνει μια εκτεταμένη ανασκαφή μικρότερων ή μεγαλύτερων τμημάτων.

Πριν από την ανασκαφή πρέπει να προηγηθεί μια εντατική επιφανειακή έρευνα στο νησί για τον εντοπισμό νέων θέσεων που χρονολογούνται κατά την περίοδο του Χαλκού, την 3η και 2η χιλιετία π.Χ.. Πρόκειται για μια περίοδο που παρουσιάζει κενό στις Σποράδες, ενώ αντιθέτως υπάρχει ένα διάσημο σε όλο τον κόσμο εύρημα στην Σκόπελο, ο “τάφος του Σταφύλου” του 15ου αι. π.Χ..  

Στα μέσα της 2ης χιλιετίας στην πρώιμη μυκηναϊκή περίοδο στον Στάφυλο βρέθηκε ένας τάφος με πολλές ταφές και σπουδαία κτερίσματα μεγάλης αξίας, λόγω τεχνοτροπίας, κατασκευής και προελεύσεως.

Ο Θουκυδίδης επιβεβαιώνει την αρχαία ονομασία της Σκοπέλου Παπάρηθος από τον αδελφό του Σταφύλου του πρώτου οικιστή του νησιού γιο του Διόνυσου και της Αριάδνης, κόρης του βασιλιά της Κρήτης, Μίνωα. Ο μύθος μια προφορική καταγραφή της ιστορίας επιβεβαιώνει την άποψη ότι η Σκόπελος κατοικήθηκε από Μινωίτες, είχε μινωική αποικία και απέκτησε επαφές με τα Κυκλαδικά νησιά, το Β. Αιγαίο και την Μ. Ασία. Το κρητομυκηναϊκής τεχνοτροπίας χρυσό ξίφος του Σταφύλου όπως λέγεται, αποτελεί μαρτυρία μιας άγνωστης προς το παρόν εποχής.

Δι’ αυτών των ευρημάτων η Σκόπελος τοποθετείται στο σταυροδρόμι των επικοινωνιών στην 2η χιλιετία από το νότιο προς το βόρειο Αιγαίο και προς τον Εύξεινο Πόντο. Δηλαδή την περίοδο του Τρωικού πολέμου. Έτσι το νησί προσδιορίζει την θέση του στο πλαίσιο των μεγάλων κοινωνικών, πολιτικών και πολιτιστικών αλλαγών που έλαβαν χώρα στο Αιγαίο.

Μέσω αυτής της έρευνας, από τα αρχαιολογικά ευρήματα όλων των προϊστορικών και ιστορικών περιόδων που μαρτυρούνται στο νησί, θα βελτιωθεί η κατανόηση των αρχαιολόγων για τις Βόρειες Σποράδες.

Ίσως οι νέες έρευνες συμπληρώσουν το ιστορικό πάζλ και τα νέα ευρήματα μεγάλης ομάδας επιστημόνων από πανεπιστήμια της Αμερικής και του Ην. Βασιλείου που δημοσιεύτηκαν το 2019. «Μελέτες του αρχαίου DNA σε ολόκληρο το γονιδίωμα υποδεικνύουν κυρίως αιγαιοπελαγίτικη καταγωγή για τους νεολιθικούς αγρότες της Βρετανίας. Σε αντίθεση με άλλους ευρωπαϊκούς νεολιθικούς πληθυσμούς, οι γενετικές συγγένειες με άτομα της ιβηρικής νεολιθικής εποχής υποδεικνύουν ότι οι βρετανοί άνθρωποι της νεολιθικής εποχής (πηγαίνει πολύ πιο πίσω στον χρόνο στο 6.000 π.Χ.) κατάγονταν κυρίως από αγρότες του Αιγαίου που ακολούθησαν την μεσογειακή διαδρομή διασποράς».[1]

[1] Selina Brace, Yoan Diekmann, Thomas J. Booth…, Ancient genomes indicate population replacement in Early Neolithic Britain, Nat Ecol Evol. 2019 May ; 3(5): pp. 765–771.

www.ertnews.gr

Διαβάστε περισσότερα… Read More