Συμφωνία Σερβίας – Κοσσυφοπεδίου: Αναζητώντας τον τετραγωνισμό του κύκλου υπό δυτικές πιέσεις
Οι άγονες διαπραγματεύσεις Σερβίας και Κοσσυφοπεδίου στις Βρυξέλλες γύρω από γαλλογερμανικό σχέδιο για οριστική διευθέτηση των σχέσεων τους, για το οποίο αξιωματούχοι της ΕΕ έσπευσαν να δηλώσουν πως υπήρξε συμφωνία διαψευδόμενοι στη συνέχεια από το Βελιγράδι και την Πρίστινα, το τι πρόκειται να συμβεί από δω και πέρα με τη διένεξη, αλλά και ποιο είναι το σκληρό πόκερ που παίζουν στην περιοχή ΗΠΑ, ΕΕ, Ρωσία και Κίνα αποτέλεσαν τα ζητήματα που αναλύθηκαν στην εκπομπή του Πολυδεύκη Παπαδόπουλου «Με το Πρώτο στην Ευρώπη και τον Κόσμο».
Συμμετείχε ο δημοσιογράφος Σταύρος Τζίμας, με εξειδίκευση και συγγραφικό έργο γύρω από τα Βαλκανικά.
Παρά τις μεγάλες πιέσεις της ΕΕ και των ΗΠΑ που πατρονάρισαν τη νέα διαπραγμάτευση Σερβίας και Κοσσυφοπεδίου τη Δευτέρα 27/2 στις Βρυξέλλες και παρόλες τις διαβεβαιώσεις που έσπευσαν να δώσουν οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι οι οποίοι χειρίστηκαν το θέμα (ο Ύπατος Εκπρόσωπος της ΕΕ για την Εξωτερική Πολιτική Ζοζέπ Μπορέλ και ο Ειδικός Απεσταλμένος της Ένωσης για το Κόσοβο Μίροσλαβ Λάιτσακ) για το πράσινο φως που δόθηκε από τις δύο πλευρές σε μια συμφωνία αρχών 11 σημείων, οι συνομιλίες δεν είχαν αποτέλεσμα όπως αποδείχθηκε μετά από λίγες μόνον ώρες.
Οι ηγεσίες Σερβίας και Κοσόβου διέψευσαν την είδηση που τις ήθελε να «ομονοούν» κατά τη διάρκεια συνάντησης των Βρυξελλών, αντάλλαξαν κατηγορίες για το αδιέξοδο και δήλωσαν ότι υπάρχουν πολλά σημεία που πρέπει να διευθετηθούν. Εν τέλει το ερώτημα είναι αν επρόκειτο για «ευσεβείς πόθους» των Δυτικών (κυρίως λόγω της σφοδρής επιθυμίας τους να εξουδετερωθεί η επιρροή της Ρωσίας στα Δ. Βαλκάνια με μια τέτοια συμφωνία) ή αν όντως οι θέσεις των δύο μερών βρέθηκαν κοντά, αλλά οι ηγέτες τους πρέπει να εξακολουθούν να δείχνουν ένα άλλο πρόσωπο για εσωτερικούς λόγους.
Πάντως, ο πρόεδρος της Γαλλίας, Εμανουέλ Μακρόν, ο καγκελάριος της Γερμανίας, Όλαφ Σολτς, και η πρωθυπουργός της Ιταλίας, Τζόρτζια Μελόνι είχαν αποστείλει 48 ώρες πριν τη συνάντηση κοινή επιστολή στον πρόεδρο της Σερβίας Αλεξάνταρ Βούτσιτς και στον πρωθυπουργό του Κοσόβου ‘Αλμπιν Κούρτι, με την οποία τους ενθάρρυναν να αποδεχθούν το ευρωπαϊκό σχέδιο. Το ίδιο αίτημα εξέφρασε και ο ανώτατος σύμβουλος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ Ντέρεκ Σόλε σε τηλεφωνική επικοινωνία που είχε και με τους δύο.
Μετά την διάψευση ότι υπήρξε τελικά σύγκλιση επί του Σχεδίου των 11 σημείων που προώθησε η Ένωση, ο πρόεδρος Βούτσιτς, απευθυνόμενος στη σερβική κοινή γνώμη, δεσμεύθηκε να μην αναγνωρίσει ποτέ το Κόσοβο και πρόσθεσε ότι δεν έχει καμία πρόθεση να το βοηθήσει να ενταχθεί στα Ηνωμένα Έθνη. Απ΄ την άλλη, για τον πρωθυπουργό του Κοσόβου Άλμπιν Κούρτι, οποιαδήποτε συμφωνία θα πρέπει να προβλέπει την αναγνώριση υπό την μία ή την άλλη μορφή της ανεξαρτησίας του.
Τα σχετικά επίμαχα ζητήματα περιλαμβάνονται στο Άρθρο 4 της προωθούμενης Συμφωνίας, που αναφέρει : “Τα συμβαλλόμενα μέρη συμφωνούν με την προϋπόθεση ότι κανένα από αυτά δεν μπορεί να εκπροσωπήσει το άλλο μέρος στη διεθνή σφαίρα ή να ενεργήσει για λογαριασμό του. Η Σερβία δεν θα αντιταχθεί στην ένταξη του Κοσόβου σε κανέναν διεθνή οργανισμό. Κανένα από τα δύο μέρη δεν θα εμποδίσει, ούτε θα ενθαρρύνει άλλους να μπλοκάρουν, την πρόοδο του άλλου μέρους στην πορεία του προς την Ευρωπαϊκή Ένωση”.
Εν τέλει πρόκειται για μια αναπαραγωγή πάνω-κάτω του «Μοντέλου των Δύο Γερμανιών», το οποίο προς τη πλευρά της Σερβίας περιέχει το δέλεαρ της δημιουργίας Ένωσης Σερβικών Δήμων εντός του Κοσσυφοπεδίου, αναγνωρίζοντας έτσι στους Σέρβους του Κοσόβου έναν βαθμό αυτονομίας. Το συγκεκριμένο θέμα περιλαμβάνεται στο Άρθρο 7 του Σχεδίου, το οποίο αναφέρει : “Και οι δύο πλευρές συνηγορούν υπέρ της επίτευξης συγκεκριμένων ρυθμίσεων προκειμένου να εξασφαλιστεί ένα κατάλληλο επίπεδο αυτοδιοίκησης για τη σερβική κοινότητα στο Κόσοβο και η δυνατότητα παροχής υπηρεσιών σε ορισμένους συγκεκριμένους τομείς, συμπεριλαμβανομένης της δυνατότητας λήψης οικονομικής βοήθειας από τη Σερβία”. Να σημειωθεί πάντως ότι σχετικές προβλέψεις υπήρχαν ήδη στη Συμφωνία των Βρυξελλών του 2013, με την οποία επιτεύχθηκε τότε ένα προσωρινό modus vivendi Βελιγραδίου και Πρίστινα, αλλά οι οποίες ποτέ δεν υλοποιήθηκαν. Επομένως, είναι απορίας άξιο τι πιθανότητες έχει να δημιουργηθεί τώρα μια τέτοια Ένωση Δήμων και μάλιστα χωρίς συνολική διευθέτηση.
Ωστόσο, παρά την αποτυχία της διαδικασίας των Βρυξελλών, μια νέα συνάντηση των ηγετών της Σερβίας και του Κοσόβου για το ίδιο θέμα έχει προγραμματισθεί και πάλι υπό την αιγίδα της ΕΕ για τις 18 Μαρτίου στην Αχρίδα της Βόρειας Μακεδονίας. Και τα ερωτήματα που τίθενται είναι τι καλύτερες πιθανότητες μπορεί να έχει η επανάληψη τέτοιας συνάντησης μέσα σε τρεις εβδομάδες, αλλά και τι μπορεί να σημάνει μια νέα αποτυχία ; Πάντως, η βία δεν είναι ποτέ πολύ μακριά. Δεν πάνε παρά μερικοί μήνες όταν το περασμένο καλοκαίρι τα πράγματα έφτασαν σχεδόν σε σύγκρουση, με αφορμή ένα φαινομενικά κοινότοπο ζήτημα: οι εθνικά Σέρβοι Κοσοβάροι πρέπει να χρησιμοποιούν στο εξής τις πινακίδες αυτοκινήτου της Πρίστινα ή εκείνες του Βελιγραδίου, όπως γινόταν μέχρι τώρα ;
Μιλώντας γενικότερα για μια εξομάλυνση των διαφορών σε όλα τα Δ. Βαλκάνια (στις οποίες συμπεριλαμβάνονται οι διαμάχες της Β. Μακεδονίας με τη Βουλγαρία, η πάντα έκρυθμη κατάσταση στο Μαυροβούνιο που έχει εκλογές στις 19 Μαρτίου και βέβαια το μεγάλο πρόβλημα της Βοσνίας) μέχρι τώρα ένα βασικό δέλεαρ αποτελούσε η ευρωπαϊκή προοπτική όλων των εν λόγω χωρών. Ωστόσο, αυτό το ευρωπαϊκό μέλλον όλο και ξεμακραίνει για τα Δ.Βαλκάνια, οι δε ενταξιακές τους διαπραγματεύσεις ίσως περιπλακούν τώρα περισσότερο, μετά τις ευρωπαϊκές υποψηφιότητες της Ουκρανίας, Μολδαβίας και σε κατοπινότερο στάδιο και της Γεωργίας.
www.ertnews.gr
Διαβάστε περισσότερα… Read More
