Στην Ελλάδα, μια σειρά θυμίζει επιτέλους τη μοίρα των Εβραίων της Θεσσαλονίκης

Το «Βραχιόλι της Φωτιάς», που αναπολεί την τύχη μιας εβραϊκής οικογένειας από τη Θεσσαλονίκη του 20ού αιώνα, βγαίνει στον αέρα στις 4 Φεβρουαρίου από τη δημόσια τηλεόραση της ΕΡΤ. Είναι η πρώτη σειρά μυθοπλασίας, στην Ελλάδα, που προσεγγίζει αυτό το κομμάτι της Ιστορίας.

Στις αρχές του 20ού αιώνα, στη Θεσσαλονίκη, τη δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της Ελλάδας, πάνω από το ένα τρίτο του πληθυσμού ήταν Εβραίοι. Η κοσμοπολίτικη και εμπορική μητρόπολη ονομάστηκε τότε η «Ιερουσαλήμ των Βαλκανίων». Η σειρά «Το Βραχιόλι της Φωτιάς», σε σκηνοθεσία Γιώργου Γκικαπέππα, που θα μεταδοθεί στις 4 Φεβρουαρίου στην ΕΡΤ και από τις 25 Ιανουαρίου βρίσκεται στην πλατφόρμα του ομίλου, το ERTFLIX, ανατρέχει για πρώτη φορά την ιστορία μιας οικογένειας της Θεσσαλονίκης στα πιο σκοτεινά γεγονότα του 20ού αιώνα.

Η μυθοπλασία προέρχεται από το βιβλίο της Béatrice Saias-Magrizou (2006, αμετάφραστο) που αφηγείται την ιστορία της δικής της οικογένειας. Το 1917, μια τρομερή πυρκαγιά κατέστρεψε το κέντρο της πόλης, που κατοικείτο κυρίως από την εβραϊκή κοινότητα. Ο παππούς της, ο επιχειρηματίας Μωής Κοέν, χάνει τα πάντα. Αναγκάζεται να καταφύγει με τη γυναίκα του σε έναν καταυλισμό Τσιγγάνων όπου γεννιέται ο Ιωσήφ, ο πατέρας της. Ο Ιωσήφ αντιμετωπίζει το πογκρόμ του Κάμπελ στις 29 και 30 Ιουνίου 1931, όταν Έλληνες φασίστες πολιτοφύλακες επιτίθενται στους Εβραίους που στεγάζονται σε μια συνοικία της Θεσσαλονίκης δίπλα στη θάλασσα, αλλά και τη χρεοκοπία της επιχείρησης του πατέρα του και την φυγή της αδερφής του, που έχει ερωτευτεί με έναν χριστιανό. Αλλά η πραγματική δοκιμασία για τον Ιωσήφ θα παραμείνει η απέλασή του το 1943.

«Ήταν μόλις 16 ετών όταν έφτασε στο Άουσβιτς και ο δρ Μένγκελε τον επέλεξε για να του κάνει ιατρικά πειράματα. Βλέπει άλλα παιδιά να πεθαίνουν δίπλα του… Άργησε πολύ να ανοιχτεί, να μοιραστεί την ιστορία του, αλλά μια μέρα ένιωσε την ανάγκη να μου τα πει όλα, λίγους μήνες πριν από τον θάνατό του», αναφέρει η Béatrice Saias-Magrizou. «Μου είπε τότε: “Είμαι ζωντανή απόδειξη αυτού που έχει κάνει ο ναζισμός και όμως υπάρχουν ακόμα αρνητές του Ολοκαυτώματος. Τι θα συμβεί όταν φύγουν όλοι οι επιζώντες;”. Αυτό τον ανησύχησε πολύ και μου επανέλαβε: “Δεν πρέπει να ξεχνάμε!”».

«Καταπολέμηση στερεοτύπων»

Με αυτή τη σειρά προσαρμοσμένη από το βιβλίο της, η Béatrice Saias-Magrizou ελπίζει ότι «η ιστορία των Εβραίων της Θεσσαλονίκης, η οποία παραμένει από καιρό ταμπού στην Ελλάδα, θα φτάσει σε ένα ευρύτερο κοινό και θα καταπολεμήσει τα στερεότυπα που εξακολουθούν να επιμένουν γι’ αυτήν την κοινότητα».

Η συγγραφέας εκπλήσσεται πάντα με τις ερωτήσεις που της κάνουν για την καταγωγή της: «Συχνά με ρωτούν, για παράδειγμα, αν είμαι Ισραηλινή, και πρέπει να εξηγήσω ότι οι Εβραίοι είναι επίσης Έλληνες, ότι είναι παρόντες στη χώρα από την αρχαιότητα! Το 2019, έρευνα του Pew Research Center έδειξε ότι το 38% των Ελλήνων είχε αρνητική γνώμη για τους Εβραίους, ένα από τα υψηλότερα ποσοστά δυσμενών απόψεων μεταξύ των ευρωπαϊκών χωρών. Σήμερα, περίπου 5.000 Εβραίοι ζουν στην Ελλάδα, κυρίως στην Αθήνα.

Ρεπορτάζ: Αντώνης Γαλανόπουλος 

www.ertnews.gr

Διαβάστε περισσότερα… Read More