Ριζική αναμόρφωση του κληρονομικού δικαίου μετά από 80 χρόνια – Τι αλλάζει σύμφωνα με καθηγητή Νομικής

Σημαντικές μεταρρυθμίσεις στο κληρονομικό δίκαιο φέρνει το νέο νομοσχέδιο που αναμένεται να τεθεί σε δημόσια διαβούλευση στις αρχές του 2026 και να ψηφιστεί μέσα στο πρώτο τρίμηνο του έτους. Ο Αντώνης Καραμπάντζος, καθηγητής της Νομικής Σχολής του ΕΚΠΑ και μέλος της νομοπαρασκευαστικής επιτροπής, εξηγεί στο ΕΡΤnews και την εκπομπή «Συνδέσεις» ότι το νέο πλαίσιο αποτελεί «την πιο εκτενή και ουσιαστική αλλαγή που έχει γίνει εδώ και 80 χρόνια».

Όπως σημειώνει ο κ. Καραμπάντζος η πιο καθοριστική αλλαγή αφορά την ευθύνη για τα χρέη του θανόντος: «Η βασική μεταρρύθμιση είναι ότι ο κληρονόμος δεν ευθύνεται με την προσωπική του περιουσία για τα χρέη της κληρονομιάς, εκτός αν δηλώσει ότι θέλει να διαχειριστεί και να εκμεταλλευτεί την κληρονομιαία περιουσία».

Με τον τρόπο αυτό, όπως είπε, διαχωρίζεται πλήρως η ατομική περιουσία από την κληρονομιαία. Αν ο κληρονόμος επιλέξει να αναλάβει ενεργό διαχείριση, τότε επέρχεται «σύγχυση» των δύο περιουσιών και αναλαμβάνει και τα χρέη. Διαφορετικά, οι πιστωτές ικανοποιούνται μόνο από την περιουσία που αφήνει ο κληρονομούμενος.

Σύμφωνα με τον καθηγητή: «Διασφαλίζονται και τα συμφέροντα των δανειστών, οι οποίοι μπορούν να προσφύγουν στη δικαστική εκκαθάριση της κληρονομιάς. Προτείνουμε μάλιστα να διορίζεται δικηγόρος ως διαχειριστής για την ικανοποίηση των απαιτήσεων και την απόδοση του υπολοίπου στους κληρονόμους».

Ο κ. Καραμπάντζος ξεκαθαρίζει ότι οι ιδιόγραφες διαθήκες δεν καταργούνται, όπως λανθασμένα έχει ακουστεί, αλλά «τίθενται όμως πρόσθετες δικλείδες ασφαλείας».

Όσες ιδιόγραφες διαθήκες κατατίθενται σε συμβολαιογράφο θα δημοσιεύονται από αυτόν και θα θεωρούνται αυξημένης αξιοπιστίας. Όμως, όταν μία ιδιόγραφη διαθήκη που δεν έχει κατατεθεί σε συμβολαιογράφο ευνοεί πρόσωπα πέρα από τον/τη σύζυγο και τους κληρονόμους πρώτης τάξης, τότε: «Θα πρέπει να κηρυχθεί κύρια μέσω δικαστικής διάγνωσης γνησιότητας», εξαιτίας των συχνών περιστατικών αμφισβητήσεων στο παρελθόν.

Εισάγεται η κληρονομική σύμβαση

Μιλώντας για την κληρονομική σύμβαση τόνισε ότι πρόκειται για θεσμό άγνωστο μέχρι σήμερα στο ελληνικό δίκαιο, αλλά ευρέως διαδεδομένο στην Ευρώπη. «Μπορεί ένας επιχειρηματίας να συμφωνήσει με την κόρη του ότι μετά τον θάνατό του θα αναλάβει εκείνη την οικογενειακή επιχείρηση, ενώ ο γιος που δεν ενδιαφέρεται μπορεί να παραιτηθεί από το κληρονομικό του δικαίωμα έναντι ανταλλάγματος», εξήγησε χαρακτηριστικά.

Όλα αυτά θα γίνονται ενώ ο διαθέτης είναι εν ζωή, πάντα με συμβολαιογραφική πράξη, ώστε να αποφεύγονται πιέσεις και επιπόλαιες αποφάσεις.

Προστασία ηλικιωμένων σε ιδρύματα – Νέες δικλείδες

Ένα ακόμη σημείο του νομοσχεδίου εισάγει περιορισμούς στις διαθήκες υπέρ προσώπων που εργάζονται σε ιδρύματα όπου φιλοξενούνται ηλικιωμένοι: «Όταν ο διαθέτης διαμένει σε νοσοκομεία, γηροκομεία και αντίστοιχες μονάδες, τίθενται αυστηρότερα φίλτρα λόγω σχέσης εξάρτησης. Δεν υπάρχει αντινομία με ό,τι ισχύει για την κατ’ οίκον φροντίδα – αν υπάρξουν αμφισβητήσεις, επιλύονται δικαστικά».

Αντιμετώπιση του χάους των «εξ αδιαιρέτου»

Η αλλαγή στη νόμιμη μοίρα στοχεύει να περιορίσει το φαινόμενο των πολλαπλών συνιδιοκτητών που εμποδίζουν την αξιοποίηση ακινήτων:

«Η νόμιμη μοίρα λειτουργούσε σαν δρεπάνι που θέριζε οριζόντια κάθε περιουσιακό στοιχείο, οδηγώντας σε πολυδιάσπαση και εγκατάλειψη ακινήτων. Στόχος μας είναι να διασφαλίσουμε τα δικαιώματα των στενών συγγενών αλλά και να απελευθερώσουμε την ιδιοκτησία». Το μοντέλο, λέει, έχει δείξει αποτελέσματα στο εξωτερικό, ιδίως στη Γερμανία.

Ίσα δικαιώματα για συμφωνούντες συμβίωσης και νέες ρυθμίσεις για ελεύθερη ένωση

Σύμφωνα με τις νέες προβλέψεις: «Το σύμφωνο συμβίωσης εξισώνεται πλήρως με τον γάμο ως προς την κληρονομική τάξη».

Επιπλέον, «ο επιζών σύντροφος σε ελεύθερη ένωση μπορεί, υπό προϋποθέσεις, να κληθεί στην πέμπτη τάξη κληρονόμων, εφόσον υπάρχει τριετής συμβίωση ή κοινό τέκνο

www.ertnews.gr

Διαβάστε περισσότερα… Read More