Πώς και πού πηγαίνει ο ελληνικός τουρισμός; -Συνέντευξη με τον Καθηγητή Τουριστικής Πολιτικής και Ανάπτυξης Πάρι Τσάρτα

Τo πως πάει ο τουρισμός φέτος στη χώρα μας με βάση τα μέχρι τώρα στοιχεία, αλλά και το κατά πόσον έχει έρθει η ώρα να επανεξετάσουμε το τουριστικό μοντέλο όπως έχει διαμορφωθεί στην Ελλάδα, από την άποψη της «μονοκαλλιέργειας», της αγνόησης της «φέρουσας ικανότητας» των διαφόρων περιοχών και τώρα της νέας πραγματικότητας που δημιουργεί η κλιματική αλλαγή, ήταν τα θέματα που αναπτύχθηκαν στην εκπομπή του Πολυδεύκη Παπαδόπουλου «Με το Πρώτο στην Ευρώπη και τον Κόσμο».

Καλεσμένος ήταν ο καθηγητής Τουριστικής Πολιτικής και Ανάπτυξης στο Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο Πάρις Τσάρτας. Ο κ. Τσάρτας έχει το μεγαλύτερο συγγραφικό έργο στην Ελλάδα γύρω από τον τουρισμό, με το τελευταίο βιβλίο του να είναι πιο «εναλλακτικό», φέροντας τον τίτλο «Τα ταξίδια της ζωής μας», Εκδόσεις Κριτική.

Mε βάση τα στοιχεία που υπάρχουν από τις αρχές του χρόνου το τουριστικό ρεύμα του 2023 παρουσιάζει άνοδο σε αφίξεις και εισπράξεις συγκριτικά με τα τρία προηγούμενα καλοκαίρια της πανδημίας και πλησιάζει τις επιδόσεις του τελευταίου έτους αναφοράς που θεωρείται το 2019. Έτσι, οι περισσότερες ενδείξεις είναι ανοδικές, αλλά υπήρξαν και ορισμένα αντίθετα δεδομένα, τουλάχιστον τους προηγούμενους μήνες, π.χ. για προορισμούς όπως η Μύκονος και η Σαντορίνη, ενώ προς το παρόν είναι δύσκολη η αποτίμηση της ζημίας για την τουριστική βιομηχανία της Ρόδου. Και φυσικά σημασία δεν έχουν μόνον τα ποσοτικά δεδομένα, αλλά και τα ποιοτικά (είδος τουρισμού, δαπάνες ανά άτομο κλπ.).

Όμως, η επάνοδος του τουρισμού σε πιο μαζική βάση, ύστερα από τα χρόνια συγκράτησης λόγω πανδημίας, θέτει επί τάπητος ξανά και πιο επιτακτικά τη συζήτηση για το μέχρι τώρα μοντέλο τουρισμού που έχει αναπτυχθεί στη χώρα μας και το κατά πόσον πρέπει να το ξανασκεφτούμε σε ό,τι αφορά :

-Τη διαρκή μεγέθυνση είτε αυτή σχετίζεται με τους αριθμούς των τουριστών, ξένων αλλά και εγχώριων, σε σχέση με το πεπερασμένο των χώρων, είτε με την ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών, αλλά και σε ό,τι έχει να κάνει με τη ζωή όσων τυχαίνουν να ζουν σε τουριστικούς τόπους και χώρους.

-Τη διαρκή προσθήκη κατασκευών, είτε αυτή περιλαμβάνει ξενοδοχεία, ενοικιαζόμενα δωμάτια, τουριστικές κατοικίες, εστιατόρια, μπαρ κλπ. καθ’ υπέρβαση της φέρουσας ικανότητας πολλών τόπων (κορυφαία περίπτωση η κατακόρυφη αύξηση της οικοδόμησης των Κυκλάδων, με τα ρεκόρ έκδοσης νέων αδειών και προσθήκης εκατοντάδων χιλιάδων τετραγωνικών) έως την υπερβολική και εν πολλοίς παράνομη κατάληψη των παραλιών από τα περίφημα ομπρελοκαθίσματα. Για το πρώτο, όπως ειπώθηκε στη συζήτηση με τον κ. Τσάρτα ελπίζεται πως θα υπάρξει κάποια επίδραση από το νέο προεδρικό διάταγμα περί φέρουσας ικανότητας, αν και το πόρισμα αυτό επαφίεται βασικά σε σχετικές μελέτες που πρέπει να υποβάλουν οι ίδιοι οι ιδιώτες επενδυτές, με όποια αντικειμενικότητα αυτό μπορεί να περικλείει. Για το δεύτερο επιθυμία είναι η επιδεικνυόμενη αποφασιστικότητα του κεντρικού κράτους και των τοπικών αρχών να παταχθούν οι αυθαιρεσίες να έχει διάρκεια και να μην λήξει μέσα σε λίγες μέρες ή να μπλέξει σε παρελκυστικές δικαστικές διαδικασίες.

-Για την ισόρροπη και αειφορική ανάπτυξη των τόπων όπου ο τουρισμός έχει γίνει μονοκαλλιέργεια, εκτοπίζοντας τις άλλες δραστηριότητες (π.χ. τις αγροτικές), εξαντλώντας τους φυσικούς πόρους, όπως τα υδατικά αποθέματα ή τις δυνατότητες διαχείρισης των σκουπιδιών, αλλοιώνοντας αισθητικά τη μορφή του τοπίου, είτε αυτό αφορά τους ιστορικούς οικισμούς, είτε την ύπαιθρο με τις πεζούλες, την μετατροπή των μονοπατιών σε δρόμους κλπ. Και ταυτόχρονα, όπως έδειξε και η τελευταία απογραφή, η υπερτουριστικοποίηση ειδικά των νησιών, αλλά και ηπειρωτικών τουριστικών τόπων δεν αποτέλεσε λύση για το πρόβλημα της δημογραφικής παρακμής, με την εξαίρεση μικρό αριθμό Κυκλάδων.

-Με την επανεκτίμηση του ρόλου και των συν και πλην από την υποδοχή κρουαζιερόπλοιων. Σε άλλες χώρες, πόλεις που είναι σημαντικοί προορισμοί κρουαζιέρας, όπως η Βενετία, η Βαρκελώνη, το Ντουμπρόβνικ και τελευταία το Άμστερνταμ, λαμβάνουν πλέον μέτρα περιορισμού των κρουαζιερόπλοιων.

-Με τις επιπτώσεις που μπορεί να έχει η κλιματική αλλαγή όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά σε πολλούς μεσογειακούς προορισμούς λόγω των υπερβολικών πλέον θερμοκρασιών. Πρόσφατη μελέτη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ταξιδιών (ETC) δείχνει την πρόθεση μερίδας ταξιδιωτών να επιλέγουν στο εξής πιο δροσερούς προορισμούς ειδικά στην Ευρώπη ή να προτιμούν να κάνουν τις διακοπές τους εκτός καλοκαιριού, την άνοιξη ή το φθινόπωρο, για να αποφύγουν τις υψηλές θερμοκρασίες και την πολυκοσμία, σενάριο για το οποίο η χώρα μας δεν είναι επαρκώς προετοιμασμένη.

Στο τέλος κ. Ταάρτας ερωτάται επίσης πως και γιατί, μετά ένα πολυετές συγγραφικό έργο που έχει ως τεχνοκράτης του τουρισμού, με βιβλία επιστημονικά/σχολαστικά για την ανάλυση του τομέα, παρουσίασε πρόσφατα ένα διαφορετικό, εναλλακτικό έργο σχετικά με τον τουρισμό με τον χαρακτηριστικό τίτλο ¨Τα ταξίδια της ζωής μας-Εμπειρίες, δικαίωμα, γιορτή”. Σ’αυτό αναφέρει το πως οι ίδιοι να ταξιδεύουμε καλύτερα και να απολαμβάνουμε περισσότερο τα ταξίδια μας, να ανακαλύπτουμε άλλες, πιο εναλλακτικές μορφές τουρισμού, από τον κλασικό, να αξιοποιούμε την τεχνολογία, καθώς και άλλα πρωτότυπα, σύντομα και ευχάριστα γραμμένα θέματα γύρω από την τουριστική εμπειρία.

www.ertnews.gr

Διαβάστε περισσότερα… Read More