Ουκρανία: Ο πόλεμος που άλλαξε την Ευρωπαϊκή Ένωση

Η απόβαση στη Νορμανδία στις 6 Ιουνίου του 1944, γνωστή ως D-Day, ήταν μία από τις σημαντικές επιχειρήσεις της Συμμαχίας στη διάρκεια του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου. Εκείνη την ημέρα, οι Συμμαχικές Δυνάμεις εξαπέλυσαν μία συνδυασμένη επίθεση από θάλασσα, αέρα και ξηρά στην υπό γερμανική κατοχή Γαλλία. Η κωδική ονομασία ήταν “Επιχείρηση Ποσειδών”.

Στη διάρκεια της επιχείρησης χερσαίες δυνάμεις έκαναν απόβαση σε 5 παραλίες. Μέχρι το τέλος της ημέρας οι Σύμμαχοι είχαν αρχίσει την προέλασή τους στη Γαλλία. Αργότερα τον ίδιο μήνα, ο σοβιετικός Κόκκινος Στρατός ξεκίνησε τη μεγάλη επίθεση γνωστή ως “Επιχείρηση Bagration”, εξουδετερώνοντας ολόκληρες ομάδες του γερμανικού Στρατού και προκαλώντας μισό εκατομμύριο απώλειες. Οι σοβιετικές δυνάμεις συνέχισαν να μάχονται προελαύνοντας προς την ανατολική Ευρώπη, απελευθερώνοντας στρατόπεδα συγκέντρωσης και μπαίνοντας στην γερμανική επικράτεια το Φθινόπωρο του 1944. 

Η ιδέα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

Αφού βγήκαν από την χερσόνησο της Νορμανδίας, οι Σύμμαχοι προέλασαν γρήγορα στη Γαλλία μέχρι που συνάντησαν σκληρή γερμανική αντίσταση κοντά στα δυτικά σύνορα των χωρών. Τον Δεκέμβριο του 1944 οι γερμανοί εξαπέλυσαν την τελευταία μεγάλη επίθεσή τους μέσα από το Δάσος των Αρδεννών στο Βέλγιο και το Λουξεμβούργο, η οποία έμεινε στην ιστορία ως η μάχη των Αρδεννών.

Μέχρι τα τέλη Ιανουαρίου η Γερμανία ήταν ανήμπορη να σταματήσει την προέλαση των Συμμαχικών Δυνάμεων αν και οι σκληρές μάχες συνεχίστηκαν. Οι δυτικοί σύμμαχοι διέσχισαν τον Ρήνο τον Μάρτιο του 1945. Οι αμερικανικές και σοβιετικές δυνάμεις ενώθηκαν στον ποταμό Έλβα στις 25 Απριλίου του 1945. Ο σοβιετικός Κόκκινος Στρατός κατέλαβε το Βερολίνο στις 2 Μαϊου του 1945 και ο πόλεμος στην Ευρώπη τελικά έληξε με τη Γερμανία να παραδίδεται άνευ όρων στις 7 Μαϊου του 1945, μία εβδομάδα μετά την αυτοκτονία του Χίτλερ. Πολλοί σε Μεγάλη Βρετανία, δυτική Ευρώπη, Καναδά, ΗΠΑ και Αυστραλία γιόρτασαν την επόμενη μέρα όταν η νίκη στην Ευρώπη ανακοινώθηκε. 

Στις στάχτες του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου αναδύθηκε η ιδέα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Πρώτος και κύριος στόχος να εξασφαλιστεί η ειρήνη μέσω των  εμπορικών συναλλαγών, της οικονομικής συνεργασίας και της αλληλεξάρτησης. Αρχικά μεταξύ Γερμανίας και Γαλλίας και στην πορεία ανάμεσα στην Ευρώπη και τον κόσμο.

Η Ευρώπη δεν θα δημιουργηθεί δια μιας, ούτε σε συνολικό οικοδόμημα: θα διαμορφωθεί μέσα από συγκεκριμένα επιτεύγματα που θα δημιουργήσουν πρώτα μία πραγματική αλληλεγγύη.

Από το πρώτο βήμα με τη διακήρυξη Σουμάν, η Ένωση μετεξελίχθηκε στη σύγχρονη μορφή της, κρατώντας πάντα στον πυρήνα των αξιών της τη διαφύλαξη της ειρήνης, της δημοκρατίας, της ελευθερίας και των δικαιωμάτων, ενώ άφηνε την ασφάλειά της στην ευθύνη του ΝΑΤΟ.  

Η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία άλλαξε το τοπίο

Το ξημέρωμα της 24ης Φεβρουαρίου, όμως, με την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, η φιλοσοφία αυτή του 1950 έδειχνε ξεπερασμένη.

Μπροστά στην απειλή για τις αρχές και τις αξίες της, η ΕΕ προχώρησε σε επαναστατικές αποφάσεις και μεταρρυθμίσεις. Και μάλιστα με ασυνήθιστη ταχύτητα για την ίδια. 

Για πρώτη φορά στην ιστορία της

ενεργοποίησε την οδηγία προσωρινής προστασίας δίνοντας σε 5,3 εκατομμύρια ουκρανούς πρόσφυγες το δικαίωμα διαμονής

επέβαλε 13 πακέτα κυρώσεων σε βάρος τρίτης χώρας, όλα κατά της Ρωσίας φιλοδοξώντας να της στερήσει τη δυνατότητα χρηματοδότησης του πολέμου   

εγκατέλειψε την αρχή να μην αναμιγνύεται σε πολέμους τρίτων χωρών, εξοπλίζοντας την  Ουκρανία με θανατηφόρα όπλα

καθιέρωσε την κοινή προμήθεια όπλων από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Άμυνας

και παρείχε, όπως στην πανδημία, συστημική προστασία στην ενέργεια και την οικονομική αλυσίδα εφοδιασμού, διατηρώντας ζωντανή την μεταψυχροπολεμική άποψη ότι η αλληλεξάρτηση ευνοεί τον κύκλο των αμοιβαίων κερδών

και το ΝΑΤΟ υποδέχθηκε στους κόλπους του Φινλανδία και Σουηδία. 

Αναμφίβολα ο πόλεμος ήταν ένα ισχυρό σοκ που όπως είπε πρόσφατα ο Ζοζέπ Μπορέλ  ξύπνησε τον κοιμώμενο γίγαντα. Η ΕΕ έκανε βήματα για να ενισχύσει την άμυνά της. Εξέπληξε τον εαυτό της μειώνοντας δραματικά την εξάρτησή της από τη ρωσική ενέργεια, και ανατρέποντας έτσι τα σχέδια του Πούτιν για στραγγαλισμό της οικονομίας της παρά τις αντικειμενικές πιέσεις που αυτή δέχθηκε.

Ωστόσο, η πρόοδος είναι περιορισμένη. Η ιδέα της ενίσχυσης του ευρωπαϊκού πυλώνα του ΝΑΤΟ παραμένει άπιαστο όνειρο. Το ίδιο και η στρατηγική αυτονομία της ΕΕ που οραματίστηκε πρώτη απ’ όλους η Γαλλία. Αν και η συζήτηση την ενίσχυση της ευρωπαϊκής ασφάλειας και άμυνας απέκτησε νέα δυναμική στη σκιά του πολέμου. 

Σίγουρα, με τον πόλεμο  η ΕΕ ήρθε πιο κοντά στην προοπτική της διεύρυνσης της προκειμένου να ανακόψει τη ρωσική διείσδυση και επιρροή σε Βαλκάνια και ανατολική Ευρώπη.

Αλλά η διεύρυνση προϋποθέτει θεσμικά άλματα και γενναίες αποφάσεις. Γιατί αν είναι να λειτουργήσει ως Ένωση των 35 πρέπει να αποφασίσει αν θα εγκαταλείψει το δικαίωμα του βέτο για να μην κινδυνεύει με πολιτική παράλυση και να αυξήσει δραματικά τον κοινό προϋπολογισμό για να μπορεί να χρηματοδοτεί τις κοινές προκλήσεις. Ήδη ως Ένωση των 27 δυσκολεύεται να λάβει ομόφωνες αποφάσεις και η στήριξη της Ουκρανίας έχει αντίκτυπο ακόμα και στην κοινή αγροτική πολιτική.

Ο πόλεμος λοιπόν άλλαξε την Ευρώπη. Αλλά ακόμα δεν είμαστε σε θέση να δούμε ξεκάθαρα έστω το περίγραμμα του μέλλοντός της.  

www.ertnews.gr

Διαβάστε περισσότερα… Read More