Οι τελευταίες εξελίξεις στην εμπορική συμφωνία ΕΕ – Mercosur 

Πληροφορίες αναφέρουν ότι στο COREPER (Επιτροπή των Μονίμων Εκπροσώπων) διεξάγονταν ως αργά το βράδυ της 17ης Δεκεμβρίου εντατικές διαπραγματεύσεις για τα τελευταία ζητήματα του Κανονισμού διασφάλισης για τη Mercosur, εκατοντάδες τρακτέρ συγκεντρώνονται στη περιοχή του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, απειλώντας να παραλύσουν την «πρωτεύουσα της ΕΕ». 

Οι κινητοποιήσεις θα κορυφωθούν σήμερα Πέμπτη 18 Δεκεμβρίου, όταν περίπου 10.000 αγρότες από όλα τα κράτη-μέλη της Ένωσης θα συγκεντρωθούν έξω από τα κτίρια της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σε ένα συμβολικό και προειδοποιητικό σημάδι που έρχεται λίγες ώρες πριν η πρόεδρος Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν αναχωρήσει (;) για τη Βραζιλία με σκοπό να υπογράψει το κύριο κείμενο της συμφωνίας. 

Η συμφωνία της τελευταίας ώρας

Ενόψει της ύψιστης πίεσης, Συμβούλιο και Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο κατέληξαν το βράδυ της 17ης Δεκεμβρίου σε προκαταρκτική συμφωνία για Κανονισμό που ενισχύει τις δικλίδες ασφαλείας για τον ευρωπαϊκό αγροδιατροφικό τομέα. Ο Κανονισμός θέτει σε ισχύ τη διμερή ρήτρα διασφάλισης που περιλαμβάνεται στις συμφωνίες ΕΕ–Mercosur και επιτρέπει την προσωρινή αναστολή προνομιακών δασμών όταν εισαγωγές από τις χώρες της Mercosur (Αργεντινή, Βραζιλία, Παραγουάη, Ουρουγουάη) προκαλέσουν ή απειλήσουν να προκαλέσουν σοβαρή ζημία.

Η λίστα των προϊόντων υπό ενισχυμένη παρακολούθηση διευρύνθηκε και περιλαμβάνει πλέον τα εσπεριδοειδή, ενώ τα «ευαίσθητα προϊόντα» θα υπόκεινται σε επιταχυμένη έρευνα. Πιο συγκεκριμένα, οι Αρχές θα μπορούν να ξεκινούν έρευνα εάν παρατηρηθεί υποτίμηση τιμών κατά 8% σε συνδυασμό με αύξηση όγκου ή πτώση εισαγωγικών τιμών στο ίδιο ποσοστό, με ολοκλήρωση της έρευνας εντός τεσσάρων μηνών και δυνατότητα επιβολής προσωρινών μέτρων μέσα σε μόλις 21 ημέρες σε επείγουσες περιπτώσεις.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα παρακολουθεί ανά εξάμηνο τις αγορές και θα υποβάλλει αναφορές στο Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο, ενώ ως την 1η Μαρτίου 2026 θα εκδώσει τεχνικές κατευθυντήριες γραμμές για τους εθνικούς και περιφερειακούς ελέγχους. Παράλληλα, προβλέπονται μέτρα κατά της παράκαμψης των ρητρών.

Οι διαπραγματεύσεις στο COREPER

Παρά την προκαταρκτική συμφωνία, οι τεχνικές διαπραγματεύσεις εξακολουθούν να κινούνται σε λεπτό πάγο. Στο COREPER, διεξάγονται διαπραγματεύσεις για τα κείμενα των ρητρών διασφάλισης. Ο στόχος είναι πολυδιάστατος, καθώς γίνεται προσπάθεια για μείωση των προθεσμιών ενεργοποίησης έκτακτων δασμών, διεύρυνση του πεδίου εφαρμογής (π.χ. ελαιόλαδο, γαλακτοκομικά, βαμβάκι, ζάχαρη), μείωση των ποσοστώσεων εισαγωγών σε περίπτωση υπερβολικής αύξησης όγκου.

Αυτές οι απαιτήσεις αντανακλούν τις προτάσεις του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, το οποίο ψήφισε σε πρώτη ανάγνωση ενίσχυση των μέτρων διασφάλισης, με επέκταση σε 12 βασικές κατηγορίες αγροτικών προϊόντων, εφαρμογή ‘mirror clauses’ (αμοιβαιότητα προτύπων παραγωγής και υγειονομικών ελέγχων), μείωση του ποσοστού ενεργοποίησης των μέτρων στο 5% αντί 10%. Οι ‘mirror clauses’, ωστόσο, προκαλούν έντονη αντίδραση από την Mercosur, η οποία τις θεωρεί «απαράδεκτη εξωτερική παρέμβαση» στη νομοθεσία των εταίρων.

Ο άξονας Γαλλίας-Ιταλίας και οι ανησυχίες

Η Γαλλία και η Ιταλία, δύο από τα κράτη στυλοβάτες της ευρωπαϊκής γεωργίας, κρατούν επικριτική στάση απέναντι στη συμφωνία, παρά τις αναφερόμενες βελτιώσεις. Το Παρίσι συνεχίζει να ζητά νομικά δεσμευτικές ‘mirror clauses’ που θα διασφαλίζουν την ισότητα προτύπων, ενώ η Ρώμη εμμένει στη θέση ότι «η Ευρώπη δεν μπορεί να θυσιάσει τον αγροτικό της ιστό στο όνομα της απελευθέρωσης του εμπορίου».

Ενδοευρωπαϊκά η κατάσταση εξακολουθεί να είναι ασταθής. Ενώ η Δανική Προεδρία του Συμβουλίου επιθυμεί να κλείσει το τελικό πακέτο πριν από την επόμενη Σύνοδο Κορυφής ΕΕ–Νότιας Αμερικής (εντός του πρώτο τριμήνου του 2026), χωρίς σαφείς συμβιβασμούς και πολιτική συναίνεση ο κίνδυνος επανόδου σε αδιέξοδο παραμένει μεγάλος. 

Τη νέα χρονιά θα αναλάβει την Προεδρία του Συμβουλίου η Κύπρος, και θα πρέπει να αποφασίσει εάν θα ενοποιήσει τα «εγγυημένα safeguard» σε ένα συνολικό διμερές πακέτο ή εάν, κάτω από εσωτερικές πιέσεις (αγροτικά λόμπι, Ομάδα Βίζεγκραντ, Σκανδιναβικές χώρες), θα αναγκαστεί να επεκτείνει το χρονικό ορίζοντα των συζητήσεων.

Για την Ελλάδα, η συμφωνία έχει διπλό αποτύπωμα. Οι εξαγωγείς ελαιόλαδου και εσπεριδοειδών ανησυχούν για αυξημένο ανταγωνισμό από λατινοαμερικανικά προϊόντα, ενώ οι εισαγωγείς κρέατος και ζάχαρης βλέπουν ευκαιρία για φθηνότερες πρώτες ύλες.

Περιβαλλοντικές οργανώσεις επιμένουν πως καμία συμφωνία δεν πρέπει να υπονομεύσει τις δεσμεύσεις της ΕΕ απέναντι στη βιώσιμη γεωργία και ιδιαίτερα στην αποτροπή της αποψίλωσης του Αμαζονίου.

Χιλιάδες αγρότες στις Βρυξέλλες

Ενώ οι διαπραγματεύσεις στο COREPER προσπαθούν να ολοκληρωθούν, η πίεση στο δρόμο φθάνει σε σημείο δραματικής κρίσης. Δεκάδεςτρακτέρ συγκεντρώθηκαν τα μεσάνυχτα στην περιοχή των ευρωπαϊκών θεσμικών οργάνων, ενόψει της μεγάλης σημερινής κινητοποίησης. 

Η Copa-Cogeca, η κορυφαία ευρωπαϊκή αγροτική συνομοσπονδία, αναμένει συμμετοχή 10.000 αγροτών από όλα τα 27 κράτη-μέλη της Ένωσης, καταγράφοντας για πρώτη φορά στην ιστορία μια τέτοια συμφωνία πολιτικής δράσης από τους αγρότες σε ευρωπαϊκό επίπεδο.

Τα αίτια της κινητοποίησης είναι τρία, σύμφωνα με τους αγρότες που συγκεντρώνονται ήδη στις Βρυξέλλες. Πρώτον, οι «απαράδεκτες» προτάσεις της Επιτροπής για την Κοινή Αγροτική Πολιτική (ΚΑΠ) μετά το 2027, που θεωρούνται ανεπαρκείς σε χρηματοδότηση και κοινή διακυβέρνηση. Δεύτερον, η εμπορική πολιτική της ΕΕ με τη Mercosur, την οποία οι αγρότες κρίνουν ως «ιστορικό λάθος» επειδή εκτιμούν ότι θα προκαλέσει πίεση σε τιμές και εισοδήματα, και τρίτον, η έκκληση για απλοποίηση και καλύτερη νομική κατάσταση στο αγροτικό κομμάτι.

Η πορεία των αγροτών στις Βρυξέλλες θα ξεκινήσει στις 9 π.μ. (τοπική ώρα) από την Boulevard Roi Albert II κοντά στο σταθμό Bruxelles Nord, και θα πορευθεί μέσω της λεωφόρου Botanique και της Rue de la Loi προς τη Place du Luxembourg, με αναμενόμενη άφιξη γύρω στις 2:30 μ.μ. 

Αν και η Copa-Cogeca δήλωσε ότι δεν υπάρχουν σχέδια για αποκλεισμούς  δρόμων στον δακτύλιο των Βρυξελλών, όλοι αναμένουν μεγάλη αναστάτωση στο κέντρο της πόλης και στην «ευρωπαϊκή συνοικία». Σημειώνεται ότι ο πρόεδρος της Ιρλανδικής Αγροτικής Ένωσης (IFA), Φράνσυ Γκόρμαν, ξεκίνησε με τρακτέρ από το Δουβλίνο για να συμμετάσχει στη συγκέντρωση διαμαρτυρίας.

www.ertnews.gr

Διαβάστε περισσότερα… Read More