Λιγότεροι εργαζόμενοι μεγαλύτερα κέρδη για τις εταιρείες

Τα τελευταία χρόνια δεν είναι λίγες οι φορές που έχω αγανακτήσει περιμένοντας σε μια ουρά. Αν εξαιρέσουμε το διάστημα του κορονοϊού, οι ουρές στην τράπεζα, στο σούπερ μάρκετ, στο φαρμακείο, στα ιδιωτικά διαγνωστικά κέντρα, είναι καθημερινό φαινόμενο.

Όλοι περιμένουμε κάπου σε μια ουρά. Γίνονται καυγάδες και συνήθως ξεσπάμε στους εξουθενωμένους υπαλλήλους. Την προηγούμενη εβδομάδα, σε υποκατάστημα μεγάλης τράπεζας σε μικρή γειτονιά, η ατμόσφαιρα ήταν ασφυκτική και τεταμένη. Πολλοί άνθρωποι περίμεναν για ταμείο. Από τα τρία ταμεία του γκισέ λειτουργούσε μόνο το ένα. Γιατί όταν υπάρχει πολύς κόσμος δεν ανοίγουν περισσότερα ταμεία; Γιατί έτσι. Ο ταμίας δούλευε γρήγορα, έκανε υπολογισμούς, απαντούσε στο τηλέφωνο, τον διέκοπταν με παράλληλες εργασίες συνάδελφοι που έρχονταν από τα γραφεία στο βάθος. Φορούσε διπλή μάσκα αλλά από τα μάτια του «έβγαινε» υπερένταση και κούραση.

Σε κάποια στιγμή ακούστηκε με ευγενική αλλά όχι σταθερή φωνή να λέει: «Μην περιμένετε άλλο παρακαλώ μετά τις 2 δεν θα εξυπηρετηθείτε». Πώς το ξεστόμισε; Ήταν λες και μας χαστούκισε… Ορμήσαμε όλοι στο ταμείο και αρχίσαμε να του φωνάζουμε. Ακούστηκαν και κάποια «γαλλικά» παρόλο που δεν υπήρχαν Γάλλοι ανάμεσά μας. Αν δεν υπήρχε το ξύλινο πάσο θα τον είχαμε σηκώσει όρθιο και θα τον τραντάζαμε ολόκληρο.

Οι υπάλληλοι στα γραφεία μάς κοιτούσαν αποσβολωμένοι. Ο διευθυντής του υποκαταστήματος αποδείχτηκε «γενναίος». Βγήκε από κάπου και άρχισε να μας δίνει εξηγήσεις…που όμως μας εξαγρίωσαν. Περιμέναμε δυο ώρες, είχαμε πάρει νούμερα και πασχίζαμε να εξυπηρετηθούμε. Ο διευθυντής, ευγενέστατος δεν μπορώ να πω, με τα πολλά είπε στον ταμία να συνεχίσει.

Η υποστελέχωση δημιούργησε χάος στα αεροδρόμια. Τo ολλανδικό Σxίπχολ είναι αντιμέτωπο με ελλείψεις προσωπικού και ο διευθυντής υπέβαλε την παραίτησή του λόγω έλλειψης προσωπικού.

Προφανώς, δεν φταίει ο ταμίας. Και δεν φταίει ο διευθυντής. Δεν φταίνε οι υπάλληλοι για όλα όσα συμβαίνουν. Είναι η πολιτική των τραπεζών και των εταιρειών σε όλο τον κόσμο. Υποστελεχωμένα καταστήματα και αβάσταχτος φόρτος εργασίας. «Τα στελέχη επικεντρώνονται στο κέρδος, και οι άνθρωποι αποτελούν δαπανηρό πόρο», μας εξηγεί, στο άρθρο που ακολουθεί καθηγητής Διοίκησης Επιχειρήσεων στο Πανεπιστήμιο του Ανατολικού Λονδίνου.

Το ευχάριστο είναι ότι οι ειδικοί λένε ότι στο τέλος η υποστελέχωση είναι μη βιώσιμη.

Το άρθρο θα μπορούσε να έχει και τον τίτλο: Πώς οι υποστελεχωμένες ομάδες ωθούν εργαζομένους και πελάτες στα όριά τους

Άρθρο του Άλεξ Κρίστιαν/ Απόδοση Έφη Ζέρβα

Ως επικεφαλής μάρκετινγκ ενός ομίλου εστιατορίων στη Μ. Βρετανία, ο ρόλος του Τζέιμς ήταν να αναπτύξει τη μακροπρόθεσμη στρατηγική του ομίλου, να χτίσει το ψηφιακό κοινό του και να αυξήσει σταδιακά την πελατεία. Ωστόσο, στην πράξη τα πράγματα ήταν διαφορετικά: δεν υπήρχαν ποτέ αρκετοί εργαζόμενοι να κάνουν ακόμα και τις πιο απλές, καθημερινές εργασίες, με αποτέλεσμα να μην επικεντρώνεται στην εργασία για την οποία προσελήφθη.

«Από την πρώτη μέρα υπήρχε έλλειψη προσωπικού», λέει ο Τζέιμς, που εργάζεται στο Λονδίνο, και προσθέτει: «Έκανα πάρα πολλά για να έχω αποτελέσματα: Προσπαθούσα να σχεδιάσω τη γενικότερη στρατηγική του μάρκετινγκ και ταυτόχρονα να εκτελώ καθημερινές εργασίες». Όπως αναφέρει, τα αφεντικά του δεν έδειχναν κατανόηση, και ο ίδιος συχνά δούλευε 16 ώρες τη μέρα.

Η ομάδα του ήταν τόσο μικρή -έπειτα από απολύσεις μετά το Brexit, την καραντίνα της πανδημίας και τη γενική κρίση στις προσλήψεις στον κλάδο των υπηρεσιών , που ο Τζέιμς λέει πως ακόμα και διευθυντές συχνά αναγκάζονταν να σερβίρουν. Αυτά τα ζητήματα είχαν αντίκτυπο και στη δουλειά του: «Τα καταστήματα ήταν τόσο ελλιπώς στελεχωμένα, που η εμπειρία των πελατών ήταν κακή, κάτι που επηρέαζε αρνητικά εμένα ως υπεύθυνο μάρκετινγκ».

Καθώς καθημερινά δεν είχε βοήθεια, πολύ σύντομα τού ήταν αδύνατον να αποδώσει: «Καταλαβαίνω γιατί οι εταιρείες θέλουν να μην έχουν πολύ προσωπικό. Στόχος τους είναι να ελαχιστοποιήσουν τον κίνδυνο, ειδικά την ώρα που ο ξενοδοχειακός κλάδος περνάει μια δύσκολη περίοδο. Ωστόσο, αυτό έχει σοβαρές επιπτώσεις σε όσους εμπλέκονται».

Αβάσταχτος φόρτος εργασίας

Το να ανήκεις σε μικρή ομάδα δεν σημαίνει πως υπάρχει οπωσδήποτε υποστελέχωση, ακόμα και αν οι εργασιακές απαιτήσεις είναι υψηλές.

Κάποιες ομάδες είναι σχεδιασμένες να είναι μικρές, και αναμένεται από τους εργαζόμενους να αναλαμβάνουν πολλαπλούς ρόλους, επιτρέποντάς τους να εργάζονται με περιορισμένα μέσα. «Σε κάποιες περιπτώσεις, οι εργαζόμενοι έχουν διάφορες δεξιότητες που τους καθιστούν αποτελεσματικούς και παραγωγικούς», εξηγεί η Ντενίς Μάστον, σύμβουλος ανθρώπινου δυναμικού στην Ένωση Διαχείρισης Ανθρώπινου Δυναμικού (SHRM), με έδρα τη Βιρτζίνια των ΗΠΑ.

Όμως υπάρχει μια σημαντική διαφορά μεταξύ μιας ομάδας που είναι εσκεμμένα σχεδιασμένη να είναι μικρή και ευέλικτη, και μιας που στερείται πόρων.

Εάν στην περίπτωση που κάποιος εργαζόμενος απουσιάζει, ο φόρτος εργασίας γίνεται δυσβάσταχτος, και οι συνάδελφοι ξαφνικά πρέπει να κάνουν την εργασία κάποιου άλλου, τότε είναι πιθανόν να πρόκειται για υποστελέχωση. «Σε αυτές τις περιπτώσεις, οι εργαζόμενοι συχνά αναγκάζονται να δουλεύουν υπερωρίες», λέει η Μάστον.

Καθώς επιταχύνονται οι απολύσεις σε διεθνές επίπεδο, οι εναπομείναντες εργαζόμενοι έρχονται αντιμέτωποι με συρρικνούμενες ομάδες. Εν μέσω της συνεχιζόμενης οικονομικής αβεβαιότητας, πολλές επιχειρήσεις αγωνίζονται να πετύχουν περισσότερα με λιγότερα μέσα, προχωρώντας σε απολύσεις και «παγώνοντας» τις προσλήψεις. Για τους εργαζόμενους που παραμένουν στις θέσεις τους, η μείωση προσωπικού σημαίνει πώς συχνά περιμένουν από εκείνους να καλύψουν τα κενά, να επωμιστούν μεγαλύτερο βάρος και να φέρουν εις πέρας καθήκοντα πέρα από τα δικά τους.

Όλα αυτά έχουν ένα τίμημα. Εξαιτίας των οικονομικών συνθηκών, περισσότεροι εργαζόμενοι ίσως βρεθούν σε υποστελεχωμένους χώρους εργασίας και, εν μέσω της ευρύτερης ανασφάλειας στην αγορά, να μην έχουν άλλη επιλογή από το να ωθήσουν τον εαυτό τους στα όριά του. Βραχυπρόθεσμα η δουλειά μπορεί να γίνεται, όμως, στο τέλος, η υποστελέχωση έχει το τίμημά της: δημιουργεί στρες, άγχος και εξουθένωση για τους υπαλλήλους, ενώ έχει και άλλες μακροπρόθεσμες επιπτώσεις.

Φυσικά, οι υποστελεχωμένες ομάδες μπορεί να επηρεάσουν το αποτέλεσμα για τις εταιρείες. Ωστόσο, υπάρχει και η ανθρώπινη πλευρά. Οι εργαζόμενοι σηκώνουν το μεγαλύτερο βάρος, κι εκτός από τον ήδη μεγάλο φόρτο εργασίας υπάρχουν και ψυχολογικές επιπτώσεις. Δεν έχει επίδραση μόνο στην εργασιακή τους απόδοση -κάτι που μπορεί να τους επηρεάσει αρνητικά- αλλά και στην ψυχική τους υγεία. «Η υποστελέχωση δημιουργεί στρες και άγχος στις ομάδες, και κατά συνέπεια επηρεάζει την ποιότητα της δουλειάς και την ψυχική κατάσταση του εργαζόμενου», σημειώνει η Μάστον.

Αυτή η πραγματικότητα ήταν ισχυρό πλήγμα για τον Τζέιμς. Όπως λέει, τον έφερε σε δύσκολη θέση: «Ή θα εργαζόμουν ατελείωτες ώρες ή θα επέλεγα ένα πιο διαχειρίσιμο ωράριο, κάτι που σήμαινε πως αργότερα θα αγχωνόμουν, καθώς δεν θα είχα ολοκληρώσει όλα τα καθήκοντά μου εκείνη τη μέρα».

Ήρθε για να μείνει;

Ο αριθμός των εργαζομένων είχε ήδη μειωθεί σε πολλές εταιρείες, πριν από τις περικοπές θέσεων απασχόλησης σε διάφορους κλάδους.

Για παράδειγμα, κατά την κορύφωση της Μεγάλης Παραίτησης αναμενόταν από τους υπαλλήλους που παρέμειναν να καλύψουν τα κενά, την ώρα που εργαζόμενοι παραιτούνταν σωρηδόν. Κι ενώ οι ομάδες εργάζονταν ακόμα πιο σκληρά για να ανταπεξέλθουν, πολλές από τις κενές θέσεις παρέμεναν αστελέχωτες.

Έρευνα του Εμπορικού Επιμελητηρίου της Βρετανίας τον Οκτώβριο του 2022 με τη συμμετοχή περισσότερων από 5.100 εταιρειών κατέδειξε πως το 76% από αυτές ανέφερε δυσκολίες στην πρόσληψη προσωπικού, και το 56% δήλωσε πως λειτουργούσε με μειωμένο προσωπικό, καθώς δεν εκδηλωνόταν ενδιαφέρον για τις κενές θέσεις.

Ενώ οι ταραχώδεις συνθήκες στην αγορά εργασίας μπορεί να οδηγήσουν σε υποστελεχωμένες ομάδες, ίσως και οι εργοδότες να προκαλούν αυτές τις καταστάσεις, καθώς είναι προς το οικονομικό συμφέρον των εταιρειών να λειτουργούν με όσο λιγότερο προσωπικό γίνεται. «Τα στελέχη επικεντρώνονται στο κέρδος, και οι άνθρωποι αποτελούν δαπανηρό πόρο», σημειώνει ο Κερκ Τσανγκ, καθηγητής Διοίκησης Επιχειρήσεων στο Πανεπιστήμιο του Ανατολικού Λονδίνου. «Μια επιχείρηση θέλει να παράγει το μέγιστο κέρδος με ελάχιστο κόστος. Πίσω από την αδιάκοπη εργασία και τη μεγιστοποίηση του δυναμικού κάθε υπαλλήλου, υπάρχουν οικονομικά κίνητρα», προσθέτει.

Οπότε, η διεύθυνση μπορεί να έχει διαφορετική άποψη από τους εργαζόμενους ως προς το τι συνιστά υποστελέχωση. Τα αφεντικά ευνοούν τους εργαζόμενους που δείχνουν προθυμία και ωθούν τον εαυτό τους στα όρια του, λέει ο Τσανγκ, και συμπληρώνει: «Αν αναφερθεί η έλλειψη προσωπικού, ένας διευθυντής μπορεί να υπενθυμίσει στους εργαζόμενους πως πληρώνονται για να κάνουν μια δουλειά και για να μεγιστοποιήσουν τις δυνατότητές τους, όχι για να παραπονιούνται».

Και καθώς οι εργαζόμενοι βλέπουν να απολύονται συνάδελφοί τους, ίσως νιώσουν την πίεση να αποδεχτούν την έλλειψη πόρων και να αναλάβουν μεγαλύτερο φόρτο εργασίας. «Σε τέτοιες συνθήκες, ένας εργαζόμενος θα νιώσει αμέσως άγχος», λέει ο Τσανγκ.

Σε πολλές περιπτώσεις, οι εργαζόμενοι θα έχουν την τάση να βοηθήσουν με όλες τις δυνάμεις τους τους επιβαρυμένους συναδέλφους τους. Αυτό βραχυπρόθεσμα διατηρεί την παραγωγικότητα σε υψηλά επίπεδα, ικανοποιώντας τα αφεντικά και προσφέροντάς τους το κίνητρο να διατηρήσουν μικρές τις ομάδες. Ωστόσο, με αυτόν τον τρόπο κρύβονται τα βαθύτερα ζητήματα της υποστελέχωσης. Κι ενώ οι λιγοστοί πόροι μπορεί να έχουν άμεσες συνέπειες, η ζημιά μπορεί να είναι επίσης αργή και ύπουλη, επηρεάζοντας μια καριέρα αρνητικά σε βάθος χρόνου.

Στο τέλος, λένε ειδικοί, η υποστελέχωση είναι μη βιώσιμη: υπάρχει πάντα ένα κρίσιμο σημείο, είτε εις βάρος της δουλειάς είτε εις βάρος των εργαζομένων. «Εάν ένας εργαζόμενος αναλαμβάνει καθημερινά επιπλέον καθήκοντα, μπορεί να οδηγηθεί σε εξουθένωση. Ο εργαζόμενος θα καταρρεύσει και ίσως αναγκαστεί να παραιτηθεί», λέει ο Τσανγκ.

Παρ’ όλα αυτά, εξαιτίας των μακροοικονομικών παραγόντων και των ζητημάτων που επικρατούν στην αγορά εργασίας, πολλοί εργαζόμενοι θα ανήκουν σε υποστελεχωμένες ομάδες, τουλάχιστον προς το παρόν. Ωστόσο, η κατάσταση αυτή δεν οφείλεται μόνο στις απολύσεις. Κάποιες επιχειρήσεις δεν μειώνουν τις θέσεις εργασίας· αντιθέτως, αγωνίζονται να στελεχώσουν θέσεις που παραμένουν κενές για χρόνια, με αποτέλεσμα να εξακολουθούν οι ομάδες να είναι υποστελεχωμένες.

«Η υποστελέχωση ίσως συνεχίσει να αποτελεί την πραγματικότητα στην αγορά εργασίας για μεγάλο ακόμα χρονικό διάστημα», σημειώνει η Μάστον.

www.ertnews.gr

Διαβάστε περισσότερα… Read More