Θύελλα Πατρών: Η παρέα των Μικρασιατών προσφύγων του 1930

11 Φεβρουαρίου 2023

Στα προσφυγικά της Πάτρας, εκεί που βρήκαν αποκούμπι Μικρασιάτες πρόσφυγες, μέσα στις παρέες των νέων παιδιών, γεννήθηκε όπως και σε πολλές ανάλογες περιπτώσεις σε προσφυγικούς συνοικισμούς, η ομάδα της Θύελλας Πατρών. Στην προγονική της μορφή η νεανική παρέα που έπαιζε ποδόσφαιρο σαν ανεπίσημη ομάδα είχε το όνομα «Δυναμό».

Το όνομα όμως υπήρχε στην τότε ΕΣΣΔ σαν όνομα επίσημης ομάδας (και μάλιστα όχι μίας αλλά αρκετών, Μόσχας, Κιέβου, Μίνσκ, κλπ) και το πολιτικό κλίμα στην Ελλάδα, μάλλον δεν το σήκωνε για να γίνει και επίσημα σύλλογος με καταστατικό. Μόλις 10 χρόνια πριν το 1919 είχε γίνει η εκστρατεία (και με ελληνική συμμετοχή) στην Κριμαία, ενώ το 1929 ψηφίστηκε ο νόμος 4229 το λεγόμενο «Ιδιώνυμο».

Δύσκολα η παρέα των προσφυγόπουλων θα στέκονταν όρθια εντός και κυρίως εκτός αγωνιστικών χώρων ως «Δυναμό». Άλλωστε οι παρεμβάσεις της καθεστωτικής πλευράς εναντίον συλλόγων που είχαν οργανωμένα καταγραφεί στο ρεύμα του εργατικού αθλητισμού εκείνης της περιόδου ήταν συνεχείς. Ακόμα και ομάδες εκτός του ρεύματος αυτού όπως η παρέα που αναφέραμε, με ονόματα «ύποπτα» θα αντιμετώπιζαν προβλήματα.

Αποφάσισαν να πάνε στο λιμάνι για να βρουν όνομα και χρώματα από το πρώτο πλοίο που θα έμπαινε. Θυμίζει τον τρόπο που στην Αργεντινή, χρόνια πριν μία άλλη ποδοσφαιρική παρέα, μεταξύ τους και Έλληνες μετανάστες, βρήκαν χρώματα, το όνομα το είχαν, με τον ίδιο τρόπο και έτσι συγκροτήθηκε η Μπόκα Τζούνιορς.

το αντιτορπιλικό Θύελλα στις 4 Νοεμβρίου του 1912 στην Ικαρία για την ένωση του νησιού με το ελληνικό κράτος

η οδός Εφέσσου σήμερα

Στο λιμάνι μπήκε το αντιτορπιλικό «Θύελλα», με σημαία τη γαλανόλευκη και έτσι έγινε άθελά του ο νονός της Θύελλας Πατρών με έτος ίδρυσης το 1930. Γήπεδό της πού αλλού, το γήπεδο των Προσφυγικών και συγκάτοικοί της ο επίσης προσφυγικός Ολυμπιακός Πατρών και ο Απόλλων Πατρών, ενώ τα γραφεία της ήταν δίπλα στην εκκλησία της Αγίας Φωτεινής στην οδό Εφέσσου.

Η Αγία Φωτεινή και η προτομή του Μητροπολίτη Σμύρνης Χρυσόστομου

Μεγάλα ντέρμπι μεταξύ των τριών αυτών ομάδων, αλλά και της προϋπάρχουσας Παναχαϊκής, συγκέντρωναν χιλιάδες φιλάθλων και με την κοινωνική σύνθεση εκείνης της εποχής να καταγράφει σαφώς εργατικό λαϊκό στοιχείο σε Θύελλα, Ολυμπιακό, Απόλλωνα και μεσοαστικά στρώματα, μαζί με λαϊκές τάξεις στην Παναχαϊκή.

Από τη Θύελλα στην κατοχική περίοδο έχασαν τη ζωή τους οι Χρήστος Σταυράκης, Κωνσταντίνος Άννινος, Χαράλαμπος Καβαλιεράτος, Ευάγγελος Ντούβας, Κωνσταντίνος Μανιάτης (πηγή: Τάσσος Σταθόπουλος στο βιβλίο του «Αχαϊκό Ποδόσφαιρο 120 χρόνια 1891-2010»).

Με συνείδηση του κοινωνικού ρόλου του αθλητισμού και της ιστορικής μνήμης σε μία περιοχή που δέχτηκε μεγάλο αριθμό Μικρασιατών προσφύγων, η Θύελλα Πατρών, είχε τη δικιά της συμβολή σε ένα εξαιρετικό ντοκιμαντέρ.

Όπως ανακοίνωσε το Σεπτέμβριο του 2022 ο ιστορικός σύλλογος: «Συμπληρώνοντας φέτος 100 χρόνια από την Μικρασιατική Καταστροφή, ο σύλλογος μας τιμώντας τη μνήμη των προγόνων μας, που βίωσαν στο πετσί τους τον ξεριζωμό και την προσφυγιά, συμμετείχε στο ντοκιμαντέρ το οποίο προβάλλεται την Παρασκευή το απόγευμα στις 8:30,στο αίθριο του παλαιού νοσοκομείο Πατρών.

Ένας από τους ήρωες του ντοκιμαντέρ είναι ένας νεαρός Ιρανός ο οποίος προσπαθεί μέσα από το ποδόσφαιρο να ενταχθεί στην κοινωνία και να ξαναχτίσει τη ζωή του όπως έκαναν και αυτοί που ήρθαν το 1922 στα Προσφυγικά της Πάτρας και ίδρυσαν την ομάδα μας!!!
Ευχαριστούμε όλους τους συντελεστές για το άψογο αποτέλεσμα!!!».

Το ντοκιμαντέρ ονομάζεται “Εκτοπισμένοι, μικρές πράξεις επιβίωσης” αναφέρεται στο μεταναστευτικό και στην ανεργία στην Πάτρα και είναι σε σκηνοθεσία του Αντώνη Μπάρλου, του Andre Ribagorda και της Charlot Burck.

Μετά το τέλος της προβολής ακολούθησε συζήτηση.

Επανερχόμαστε στη ροή της ιστορίας και τη διακοπή του Β΄ Παγκοσμίου πολέμου, ακολούθησε η ανασυγκρότηση και της Θύελλας και των αθλητικών διοργανώσεων.

4-4-1955 εφημ.ΠΑΤΡΑΪΚΗ

Η δικτατορία με τις επεμβάσεις της στο ποδόσφαιρο διέλυσε και τη Θύελλα και άλλες ομάδες της Πάτρας για να φτιάξει τον Α.Π.Σ. Πάτραι. Η Θύελλα αντιστάθηκε (διαβάστε προηγούμενες αναφορές μας στο θέμα), αλλά υπερίσχυσε το δικτατορικό καθεστώς. Να σημειώσουμε ότι ομάδες όπως η Θύελλα, η Καλογρέζα και ο Ολυμπιακός Χαλκίδας, εξέφρασαν την αντίθεσή τους στους δικτάτορες όταν άλλα σωματεία απλώς αποδέχτηκαν το μοιραίο και αυτό έμεινε στην ιστορία των συλλόγων αυτών σαν τιμητικό γεγονός ότι τόλμησαν να αντιδράσουν.

Επείγον έγγραφο της 7-12-1967, όπου η χούντα δείχνει τη λύσσα της για τη Θύελλα Πατρών.
Θέμα: Περί διαλύσεως του Αθλητικού και Ποδοσφαιρικού Συλλόγου «Θύελλα» Πατρών
Δια της υπ΄ αριθμόν 14008 από 3-11-1967 αποφάσεως ημών συνεχωνεύθησαν τα σωματεία της περιοχής Πατρών: ΘΥΕΛΛΑ, ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΣ, ΑΠΟΛΛΩΝ, ΠΑΤΡΑΪΚΟΣ, ΗΡΑΚΛΗΣ και ΠΡΟΟΔΕΥΤΙΚΗ
Εις εν τοιούτον υπό την επωνυμία Αθλητικός – Ποδοσφαιρικός Σύλλογος «Πάτραι».
«Το σωματείον Α.Π.Σ. Θύελλα δεν συνεμορφώθη προς την ανωτέρω διαταγή ημών, ως προκύπτει εκ του υπ.αριθμ 655/27-11-1967 εγγράφου του.
Κατόπιν τούτου αποφασίζομεν την διάλυσιν του σωματείου Α.Π.Σ. Θύελλας, απαγορεύοντας εφεξής την οργάνωσιν αγώνων πάσης φύσεως ή την συμμετοχήν εις τοιούτους σωματείου υπό τον ανωτέρω τίτλον.
Οι εις το σωματείον Α.Π.Σ. Θύελλα ανήκοντες ποδοσφαιρισταί θέλουσιν εγγραφή υποχρεωτικώς εις το σωματείον Α.Π.Σ. Πάτραι.
Η περιουσία του σωματείου τούτου, θέλει κατασχθή υφ΄ υμών και παραδοθή δια πρωτοκόλλου, εις την διοίκησιν του σωματείου Α.Π.Σ. Πάτραι».

Βρέθηκε και ποδοσφαιρική διέξοδο, όταν μία ομάδα με ανενεργό καταστατικό, η Ελπίδα Εγλυκάδας, έγινε το όχημα στο οποίο στεγάστηκαν οι θυελλιώτες στα χρόνια του γύψου, μέχρι τη μεταπολίτευση.

Eλπίς Εγλυκάδας 24 Μάρτη 1969 εφημ.ΠΑΤΡΑ ΣΠΟΡ

Τότε ξεκίνησαν νέους αγώνες για να ξαναδώσουν ζωή στην ομάδα διεκδικώντας την επαναφορά της Θύελλας στην ενεργό δράση, κίνηση που δεν ήταν εύκολη. Μέτρησε ως προς το δίκαιο του αιτήματος ότι δεν είχαν αποδεχθεί έστω και με τη σιωπή του φοβισμένου τη συγχώνευση, αλλά αντέδρασαν. Έτσι και με τη βοήθεια αρκετών, μεταξύ αυτών και του αείμνηστου Κωστή Στεφανόπουλου που διετέλεσε και Πρόεδρος της Δημοκρατίας, η Θύελλα επανήλθε στη ζωή. Για την ιστορία να πούμε ότι ήδη πριν την ολική επαναφορά της είχε μετονομαστεί από Ελπίδα Εγλυκάδας, σε Θύελλα Εγλυκάδας.

Νέα σημαντική σελίδα στη ζωή της ήταν η ίδρυση του προπονητικού της κέντρου, ιδέα που γεννήθηκε το 1984, όταν το γήπεδο των Προσφυγικών έπνεε τα λοίσθια και τα σχέδια έλεγαν να γίνει πλατεία ή κολυμβητήριο (σήμερα ευτυχώς επαναλειτουργεί).
Το χώρο ανακάλυψε ο νυν πρόεδρος της Θύελλας Τάκης Θανόπουλος, τότε παίκτης της ομάδας, στις όχθες του ποταμού Γλαύκου και ήταν αποτέλεσμα προσχώσεων και γεωλογικών μεταβολών χωρίς ιδιώτες να ερίζουν για την ιδιοκτησία του, άλλωστε τότε ήταν άτυπος σκουπιδότοπος.

ο πρόεδρος Τάκης Θανόπουλος

Ξεκίνησε μία πολύχρονη μάχη αρχικά να πειστεί ο ίδιος ο σύλλογος να το διεκδικήσει, μετά να περάσει το αίτημα από έγκριση νομαρχιακού συμβουλίου, δημοτικού συμβουλίου, να αποκρουστούν δικαστικές προσφυγές από την τότε γειτονική κοινότητα Σαραβαλίου και τελικά η έξοδος από το λαβύρινθο το 1986 με την παραχώρηση του χώρου για 99 χρόνια.
Αξίζει να σημειωθεί ότι στις εργασίες που ακολούθησαν, πολλοί φίλοι της ομάδας ανάλογα με τις δυνατότητές του ο καθένας, προσέφεραν εθελοντική εργασία και υλικά, δείχνοντας και τη βαθιά κοινωνική ρίζα της ομάδας με την τοπική κοινωνία.

Φυτεύτηκαν δένδρα, διαμορφώθηκαν χώροι, άλλαξε όλη η περιοχή και σήμερα όσοι μπαίνουν ή βγαίνουν από την αχαϊκή πρωτεύουσα από τον κόμβο του Γλαύκου στην περιμετρική οδό Πατρών, βλέπουν το αθλητικό κόσμημα των εγκαταστάσεων. Πήρε το όνομα του αείμνηστου και εμβληματικού προέδρου της Θύελλας, «Φώτης Αραβαδινός».

Στην επίσκεψή μας στο χώρο είχαμε την ευκαιρία να διαπιστώσουμε και τη μεγάλη συμμετοχή στα τμήματα υποδομών του συλλόγου. Στις μέρες μας υπάρχει το κυρίως γήπεδο με χόρτο, ένα βοηθητικό με χόρτο, ετοιμάζεται ένα τρίτο που ήταν ξερό, επίσης με χόρτο, καθώς και δύο γήπεδα 8Χ8.

Σχέδια για το μέλλον υπάρχουν πολλά, συγκροτημένα, κοστολογημένα, μελετημένα για να γίνουν οι εγκαταστάσεις ακόμα πιο λειτουργικές, αναγκαίο όμως είναι οι προσπάθειες του συλλόγου να στηριχθούν από όλους τους εμπλεκόμενους φορείς, όπως έγινε και στο παρελθόν για να εγκριθούν μελέτες, σχέδια, να ψηφιστούν αποφάσεις και να δημιουργηθεί το αθλητικό συγκρότημα.

Έρευνα: Νάσος Μπράτσος

Ευχαριστούμε τον πρόεδρο της Θύελλας Πατρών Τάκη Θανόπουλο και το δημοσιογράφο Κώστα Θεοδωρόπουλο για την παροχή στοιχείων.

Έρευνα: Νάσος Μπράτσος

Μην χάσετε στο www.ertnews.gr τα αφιερώματα:

18 Φεβρουαρίου: Απόλλων Πατρών: Μελανόλευκη προσφορά από το 1926 – Ένα σημαντικό κοινωνικό μέγεθος

25 Φεβρουαρίου: Η διαχρονική προσφορά της Πάτρας στον αθλητισμό

Σχετικά θέματα – Πάτρα και αθλητισμός

Ένα πρότυπο Μητροπολιτικό Κέντρο Αθλητισμού στη Δυτική Ελλάδα και τη χώρα

Αθλητική κυψέλη από το 1925: Το ertnews.gr στα γραφεία του Ολυμπιακού Πατρών

Η “Οδύσσεια” του Ολυμπιακού Πατρών στην Τουρκία το 1933

Το γήπεδο «Προσφυγικών» στην Πάτρα – Το έφτιαξαν οι Μικρασιάτες πρόσφυγες

ΑΣΟ και Λαδόπουλος: Τα παρατημένα εργοστάσια γίνονται χώροι αθλητισμού & Πολιτισμού (φωτορεπορτάζ)