Η Ελληνική ιστορία ταξιδεύει στον κόσμο μέσα από τις «Ελληνικές Κεφαλές» του Γιώργου Πετρίδη

Ο διεθνούς φήμης γλύπτης Γιώργος Πετρίδης παρουσιάζει αυτές τις μέρες στη Βενετία την περιοδεύουσα έκθεσή του με τίτλο «Ελληνικές Κεφαλές» που εμπνέονται από 6 ιστορικές περιόδους της Ελλάδας αποτυπωμένες στα συγγενή πρόσωπα του καλλιτέχνη. Ο Αλέξανδρος Ρωμανός Λιζάρδος είδε από κοντά την έκθεση και τον Γιώργο Πετρίδη και μας αφηγείται την εμπειρία του.

Ο χώρος φιλοξενίας της έκθεσης των υπερμεγέθων κεφαλών είναι αυτός του εξωτερικού χώρου του Ελληνικού Ινστιτούτου Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Σπουδών της Βενετίας, τόπος συνάντησης πολλών τουριστών αλλά και μελετητών της εκκλησιαστικής τέχνης. Σε ένα χώρο ιστορικής σημασίας παρουσιάζεται μια ιδιαίτερη έκθεση που προάγει την ιστορική μνήμης της Ελλάδας σε χρονικό εύρος 2.500 χρόνων. Σύντομα το νέο του γλυπτό θα εκτίθεται στο Αρεταίειο νοσοκομείο και θα κάνει ένα νοητό διάλογο με το άγαλμα του Ελευθέριου Βενιζέλου που στολίζει την πλατεία Ελευθερίας.

Προσκεκλημένος στη Βενετία, στο Ελληνικό Ινστιτούτο Βυζαντινών Σπουδών για να βιώσω την εμπειρία μιας ειδικά επαναδημιουργημένης έκθεσης γλυπτών όπου χώρος και εκθέματα πραγματοποιούν έναν αόρατο διάλογο, γνώρισα τον εικαστικό Γιώργο Πετρίδη. Ο διάσημος Έλληνας του εξωτερικού γλύπτης δημιούργησε μια σειρά πρωτότυπων έργων με τίτλο «ελληνικές κεφαλές», προβάλλοντας δημόσια σε διάφορα σημεία του κόσμου νοητά χρονοδιαγράμματα της ελληνικής ιστορίας μέσα από τα δικά του βιώματα στραμμένα στο προσωπικό του παρελθόν, παρόν και μέλλον.

«Αυτό που με ενδιέφερε σχεδιάζοντας αρχικά αυτή την έκθεση είναι να κοιτάξω τις επιρροές που είχα εγώ σαν Έλληνας του εξωτερικού στη διαμόρφωση μου, στην ψυχολογία μου κλπ. Μελέτησα έξι ιστορικές περιόδους, και για την κάθε περίοδο ζήτησα από ένα οικογενειακό πρόσωπο να ποζάρει. (Τα έξι πρόσωπα που είναι εδώ, είναι) η μητέρα μου, πατέρας μου, η σύζυγος μου, η γιαγιά μου, εγώ και η κόρη μου».

Με την εικόνα της γιαγιάς του, στην πρώτη ιστορική περίοδο που μας περιγράφει και της κόρης του (εκφράστρια της ελπίδας) στο τελευταίο, ο καλλιτέχνης εκθέτει και εκτίθεται δημιουργικά. Συγκεκριμένα, άφοβος, βάζει ακόμα και τον εαυτό του σε μια πολύ ευάλωτη περίοδο να ταυτίζεται με μια από τις δυσκολότερες και πιο σκοτεινές περιόδους της παγκόσμιας ιστορίας. Ειδικά για αυτή την περίοδο, ο καλλιτέχνης αναφέρθηκε ανοιχτά και σε ένα σημαντικό θέμα υγείας που αντιμετώπισε στο έργο του.

«Έκανα έρευνα σε 6 ιστορικές περιόδους, τις οποίες τις επέλεξα, γιατί θεωρούσα ότι κάθε μία από αυτή είχε [σ.σ. τουλάχιστον] μία επιρροή στον Έλληνα του σήμερα. Επέλεξα να αρχίσω με την αρχαία Ελλάδα, (ακολούθησε) το Βυζάντιο, oι ηρωίδες του 21, η Σμύρνη […] που επηρέασε πολλές ελληνικές οικογένειες, η δεκαετία του ‘40 που γνώρισα μέσω των γονιών μου και το σήμερα που ελπίζω να δείχνει κάποια ελπίδα». Η έκθεση που θα διαρκέσει μέχρι τις 24 Νοεμβρίου, συνδιοργανώνεται από την Πρεσβεία της Ελλάδας στη Ρώμη, σε συνεργασία με το Επίτιμο Προξενείο της Ελλάδας στη Βενετία και με την υποστήριξη της Ορθόδοξης Αρχιεπισκοπής Ιταλίας.

«Η έκθεση αυτή έχει ταξιδέψει (ήδη) κυρίως στην Αμερική σε τέσσερις πολιτείες, από την Ελληνική πρεσβεία μέχρι το National Hellenic Museum. Εδώ, στη Βενετία είναι το πέμπτο μέρος που ήρθε η περιοδεύουσα έκθεση, όμως είναι η πρώτη φορά που παρουσιάζεται σε εξωτερικό χώρο. Όταν με κάλεσαν και μου έδειξαν το χώρο και είδα ότι θα είχα να αντιμετωπίσω (στον εξωτερικό χώρο) υγρασίες και τα λοιπά προβλήματα, ξαναέφτιαξα τις κεφαλές που ήταν αρχικά χειροποίητες και τις αντικατέστησα με γλυπτά που σχεδιάστηκαν με καινούργια τεχνολογία. Τα πέρασα από scanner και νέο software και τυπώθηκαν από ανακυκλωμένο πλαστικό. Έκανα έρευνες δικές μου και βρήκα αυτοκινητιστικές μπογιές, κυρίως αστάρι και μπογιές αυτοκινήτων και έτσι δημιουργήθηκε αυτό που βλέπετε».

Πώς αποφάσισε όμως να δημιουργήσει εκ νέου ακριβώς τα ίδια αγάλματα ώστε να δίνουν την ίδια εικόνα αλλά διαφορετική αίσθηση, καθώς βρίσκονται σε δημόσιο χώρο χωρίς την προστασία μιας φιλοξενίας εσωτερικού χώρου;

«Έχοντας κάνει σημαντική έρευνα για την κατασκευή της Αρεταίειας, η οποία είναι ένα άγαλμα που θα διακοσμήσει σύντομα το Αρεταίειο νοσοκομείο πάνω στη Βασιλίσσης Σοφίας και με αυτή την έρευνα βρήκα ανακυκλωμένα πλαστικά, σκάνερ, βρήκαμε 3D printing, αυτοκινητιστικές μπογιές […]αλλά κυρίως το ανακυκλωμένο πλαστικό από τα οποία κατασκευάζεται εκείνο το άγαλμα. Χρησιμοποιώντας αυτές τις τεχνοτροπίες, τις εφαρμόσαμε και εδώ στη Βενετία για να μεταμορφώσουμε σε εξωτερικού χώρου τα υπάρχοντα αγάλματα». 

Δείχνοντας μας την τελευταία υπερμεγέθη κεφαλή που παρουσιάζει ένα χαμογελαστό κορίτσι, μας εξηγεί ότι αυτή η μορφή είναι της κόρης του.

«Αυτό το κομμάτι το συγκεκριμένο είναι το τελευταίο στις 6 περιόδους. Το λέω «ελληνόπουλα ατενίζοντας το μέλλον». Κυρίως επειδή οι άλλες περιοχές είναι πιο βαριές και δύσκολες, ήθελα να κλείσω με κάτι θετικό που να ατενίζει το μέλλον. Αυτό, όπως όλα τα άλλα, είναι φτιαγμένο από ανακυκλωμένο πλαστικό. Ήθελα (με αυτό) να δείξω κάτι […] πιο θετικό. Επέλεξα ένα κράμα Χρυσού και έγινε επικάλυψη με αυτοκινητιστικές καταλυτικές μπογιές, και το αποτέλεσμα είναι αυτό που βλέπετε».

Συνεχίζουμε την περιήγηση, όχι κατ’ ανάγκη με γραμμική σειρά.

«Αυτά τα δύο κομμάτια είναι ιδιαίτερα. Το πρώτο έχει σχέση με τη Σμύρνη, και εμπνεύστηκα από προσωπική μου εμπειρία. Βασίζεται στη μορφή της γιαγιάς μου που λεγόταν Μαρία. Το ‘22 έφυγε από τη Σμύρνη και κατέληξε στον Πειραιά και επειδή είχε το όνομα Μαρία (ήταν ο δικός μου φόρος τιμής) στην αναγέννηση, και εμπνεύσθηκα από τον Μιχαήλ Άγγελο», θα πει.

Στεκόμαστε αργότερα στις δύο κεφαλές που βρίσκονται στο νοητό άξονα του ναού. Και τα δύο πρόσωπα διαφέρουν από τις υπόλοιπες κεφαλές και συνδέονται θεματικά με τις πιο σκοτεινές ιστορικές περιόδους της ιστορίας μας. Το ένα από αυτά, συνδέεται με τον ίδιο τον καλλιτέχνη, μια αυτοπροσωπογραφία αλλά και μια αποτυπωμένη πληγή έτοιμη να γιατρευτεί από την έκθεση της.

«Αυτό το κομμάτι που βλέπετε εδώ, το ονομάζω «Έλληνας του ‘40» και αναφέρεται στη δεκαετία εκείνη που καταγράφηκε ιστορικά η κατοχή, το Ολοκαύτωμα των Εβραίων, ο εμφύλιος πόλεμος που ακολούθησε. Για εκείνη την εποχή έμαθα από αφηγήσεις των γονέων μου, που ήταν έφηβοι τότε. Για το αίσθημα που βλέπετε βασίστηκα σε μια προσωπική μου περίοδο με προβλήματα υγείας, και την προσωπική μου ταλαιπωρία προσπάθησα να τη χρησιμοποιήσω στο να μεταφέρω κάποια τέτοια αισθήματα μέσω των έργων μου».

Επόμενοι σταθμοί της έκθεσης θα είναι το Βερολίνο, η Κωνσταντινούπολη, το Λονδίνο, το Παρίσι και το Πεκίνο.

«Η Βενετία είναι η πέμπτη στάση σε μια περιοδεύουσα έκθεση που παγκοσμίως πιστεύεται να ταξιδέψει μέχρι και 10 πόλεις. Οι πρώτες τέσσερις πόλεις ήταν όλες στην Αμερική, αρχίζοντας από την πρεσβεία της Ουάσιγκτον, συνεχίζοντας στη Νέα Υόρκη, στη Βοστόνη και μέχρι πρόσφατα ήταν στο Εθνικό Μουσείο Ελληνισμού στο Σικάγο. Αυτές οι εκθέσεις ήταν σε εσωτερικούς χώρους. Το καθένα είχε λίγο διαφορετική ψυχολογία. Στη Βενετία έπρεπε να είναι σε εξωτερικό χώρο, για αυτό έγιναν καινούργια αγάλματα, όπως αναφέραμε νωρίτερα για τη χρήση αυτή. Το σημαντικό για μένα είναι πως αυτός ο χώρος είναι μοναδικός, δηλαδή εδώ έχουμε την εκκλησία του Αγίου Γεωργίου, που πρωτοκτίστηκε το 1648, και δίπλα έχουμε το Ελληνικό ινστιτούτο Βυζαντινών Σπουδών, το οποίο έχει ένα από τα καλύτερα μουσεία εκκλησιαστικών εικόνων που υπάρχουν στον κόσμο. […] το να βρίσκομαι σ’ αυτή την ενέργεια, σε αυτόν τον τόπο είναι ειλικρινά μοναδικό».

«Γεννήθηκα στην Ελλάδα, στην Αθήνα, από εκεί έφυγαν οι γονείς μου για Νέα Υόρκη σχετικά μικροί. Θεωρώ ότι σαν ένας Έλληνας του εξωτερικού έχω μια απόσταση από την Ελλάδα. Πηγαίνω συχνά στην Ελλάδα, έχω όμως μια απόσταση ικανή για να μπορέσω έτσι να καταλάβω, να κρίνω, να βάλω σε κάποια οργάνωση αυτές τις εσωτερικές περιόδους». 

Δείτε το απόσπασμα του δελτίου ειδήσεων των 21:00 της Παρασκευής, όπου ο Γιώργος Πετρίδης μιλά για την έκθεσή του:

Διαβάστε περισσότερα ΕΔΩ

www.ertnews.gr

Διαβάστε περισσότερα… Read More