Η Βάγκνερ, ο σεφ και ο χασάπης
Ο Γιεβγκένι Πριγκόζιν έγινε γνωστός μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο του 2022. Μέχρι τότε, τα τελευταία δέκα χρόνια, από το 2012 και αργότερα, κινείται σχεδόν στο σκοτάδι, αλλά η δράση του είναι εξίσου αιματηρή. Οι πολεμικές επιχειρήσεις της Βάγκνερ σε Αφρική και Ασία (Κεντροαφρικανική Δημοκρατία, Σουδάν, Λιβύη, Μοζαμβίκη, Μάλι, Ουκρανία, Συρία) συνοδεύονται από δολοφονίες, δολιοφθορές στους τόπους των επιχειρήσεων και παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων των πολιτών που βρίσκονται αντιμέτωποι με το επιχειρησιακό έργο της μισθοφορικής ομάδας. Αλλά και τότε ακόμη, τα διεθνή μέσα ενημέρωσης αντιμετωπίζουν τη Βάγκνερ ως παραστρατιωτική ομάδα «χαμηλής ισχύος», υποτιμώντας το παρελθόν της και, κυρίως, τις βλέψεις του ηγέτη της.
του Θωμά Σίδερη
Ο Πριγκόζιν στο προσκήνιο
Η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία θα φέρει τον Πριγκόζιν σχεδόν βίαια στο προσκήνιο. Οι μαχητές του ομάδας του, συμπεριλαμβανομένων πολλών εγκληματιών που στρατολογήθηκαν από φυλακές, έπαιξαν σημαντικό ρόλο στη ρωσική επίθεση στο Μπαχμούτ, τη μεγαλύτερη και αιματηρότερη μάχη του πολέμου. Η ένταση των συγκρούσεων και οι ανθρώπινες απώλειες θυμίζουν αιματηρές μάχες των δύο παγκοσμίων πολέμων του εικοστού αιώνα.
Από τα τέλη του 2022, μετά τις αντεπιθέσεις της Ουκρανίας στο Χάρκοβο και τη Χερσώνα, το μέτωπο Μπαχμούτ-Σολεντάρ θα γίνει το θέατρο των πολεμικών επιχειρήσεων, με τη Ρωσία να έχει κύριο επιθετικό ρόλο. Η κύρια δύναμη επίθεσης αποτελείται στην πλειονότητά της από μισθοφόρους της Βάγκνερ, που υποστηρίζονται από τακτικά ρωσικά στρατεύματα και αυτονομιστικές στρατιωτικές μονάδες του Λουγκάνσκ και του Ντόνεσκ.
Οι επιθέσεις στο Μπαχμούτ θα ενταθούν τον Νοέμβριο του 2022. Οι ρωσικές δυνάμεις ενισχύονται από μονάδες που αναπτύχθηκαν από το μέτωπο της Χερσώνας και από νεοσύλλεκτους. Μέχρι εκείνη τη στιγμή, μεγάλο μέρος της πρώτης γραμμής του μετώπου ήταν πόλεμος χαρακωμάτων, με τις δύο πλευρές να έχουν υψηλές απώλειες χωρίς ωστόσο καμία σημαντική πρόοδο. Οι ρωσικές δυνάμεις θα καταφέρουν με τη χρήση πυροβολικού και συνεχείς επιθέσεις να ελέγξουν την πόλη στις 20 Μαΐου 2023. Ο Πριγκόζιν θα πιστωθεί το νικηφόρο αποτέλεσμα. Αλλά η ανοιχτή σύγκρουσή του με το Κρεμλίνο θα έρθει μόνο λίγες εβδομάδες αργότερα.
Λευκές νύχτες και μαύρη νεότητα
Η Αγία Πετρούπολη, το πάλαι ποτέ σοβιετικό Λένινγκραντ, φημίζεται για τις λευκές νύχτες της. Ο Πριγκόζιν γεννήθηκε εκεί το 1961, σε μία σκοτεινή συνοικία των προαστίων. Από το παράθυρό του ωστόσο μπορούσε να δει τον τρούλο της εκκλησίας του «Ρέοντος Αίματος», προοικονομία για όσα θα στιγμάτιζαν αργότερα τον βίο του. Το «αίμα» στο όνομα της εκκλησίας αναφέρεται στον Αλέξανδρο II, ο οποίος δολοφονήθηκε στο σημείο αυτό, δίπλα στο κανάλι Γκριμπόεντοφ, το 1881 από αναρχικούς. Ο γιος του, Αλέξανδρος III έχτισε αυτή την πολύχρωμη εκκλησία στη μνήμη του πατέρα του, ξεκινώντας την οικοδόμησή της το 1883.
Ο Πριγκόζιν γεννήθηκε στην ίδια πόλη με τον Πούτιν, όταν εκείνος ήταν ήδη εννέα ετών. Η μητέρα του εργαζόταν στο κοντινό νοσοκομείο και θα μεγαλώσει μόνη της τον γιο της, μετά τον θάνατο του άντρα της. Το νεαρό αγόρι θα στραφεί στον αθλητισμό, αλλά θα τα παρατήσει σχετικά γρήγορα. Όταν τελειώσει το σχολείο, ο Πριγκόζιν θα γίνει μέλος μιας συμμορίας νέων που κλέβουν κυρίως ανυποψίαστους περαστικούς.
Μάρτιος, 1980. Ο Πριγκόζιν είναι ήδη 18 χρόνων και ενεργό μέλος της συμμορίας του Λένινγκραντ. Λίγο πριν τα μεσάνυχτα. Ο νεαρός Πριγκόζιν, μαζί με τρεις φίλους του, θα φύγουν από ένα καφέ της πόλης και θα βγουν έξω στον παγωμένο αέρα της πόλης. Την ίδια ώρα, μία γυναίκα περπατά μόνη της σε κοντινή απόσταση από τα τέσσερα αγόρια, όλα τους μέλη της ίδιας συμμορίας. Ο Πριγκόζιν θα την πλησιάσει και χωρίς δεύτερη σκέψη θα περάσει τα χέρια του γύρω από τον λαιμό της. Η γυναίκα θα χάσει τις αισθήσεις της και η συμμορία θα ολοκληρώσει τη ληστεία της. Ήταν μία από τις δεκάδες ληστείες που είχαν διαπράξει τα μέλη της τον τελευταίο χρόνο.
Ο Πριγκόζιν θα καταδικαστεί σε δεκατρία χρόνια κάθειρξη και θα αποφυλακιστεί μετά την κατάρρευση στης Σοβιετικής Ένωσης, έχοντας εκτίσει το μεγαλύτερος μέρος της ποινής του.
Ένα χοτ ντογκ παρακαλώ
Στη μετασοβιετική εποχή, ο Πριγκόζιν θα επιστρέψει στην Αγία Πετρούπολη και θα κάνει αυτό που έκανε τον Χάρι Στίβενς, στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού, πλούσιο και διάσημο. Ο Στίβενς πουλούσε σε γήπεδα πόλο της Νέας Υόρκης χοτ ντογκ. Το χοτ ντογκ ήταν κατά κάποιο τρόπο ένα από τα σύμβολα του καπιταλισμού στον δυτικό κόσμο και ο Πριγκόζιν το είδε ως επιχειρηματική ευκαιρία, επιλογή που εν τέλει τον δικαίωσε.
«Βγάζαμε χίλια δολάρια το μήνα, που σε ρούβλια ήταν ένα βουνό. Η μαμά μου δύσκολα μπορούσε να τα μετρήσει όλα», θα εξομολογηθεί στον Guardian πολλά χρόνια αργότερα.
Αυτή ήταν η αρχή της επιχειρηματικής ιστορίας του. Τα δεκάδες χιλιάδες χοτ ντογκ που πούλησε, τον έκαναν συνέταιρο σε μία αλυσίδα σούπερ μάρκετ, άλλο ένα σύμβολο του δυτικού καταναλωτισμού. Αλλά η όρεξη του Πριγκόζιν είχε ήδη ανοίξει, και την πείνα του για δόξα, επιρροή και χρήμα, δεν μπορούσε να την ικανοποιήσει ένα χοτ ντογκ.
Το 1995 θα εγκαινιάσει το Old Customs House, ένα εστιατόριο για την αναδυόμενη, πολιτική, οικονομική και καλλιτεχνική ελίτ της Αγίας Πετρούπολης. Εκεί, θα συναντήσει για πρώτη φορά και τον Βλαντιμίρ Πούτιν, τότε αντιδήμαρχος της πόλης. Και θα πορευτούν μαζί για τα επόμενα 28 χρόνια. Όσο μεγάλωνε η ισχύς και επιρροή του Πούτιν, τόσο μεγάλωνε και η ισχύς του Πριγκόζιν, ήταν μία σχέση αναλόγων ποσών, στηριζόμενη στην αρχή της αριθμητικής προόδου.
Στον Πριγκόζιν θα ανατεθούν χρυσοφόρα συμβόλαια για προμήθεια γευμάτων σε κρατικές υπηρεσίες, πρώτα σε τοπικό επίπεδο και αργότερα σε επίπεδο ρωσικής επικράτειας, στον στρατό και στην αστυνομία. Εκείνος θα αναλάβει το catering στα γενέθλια του Πούτιν αλλά και τα δείπνα προς τιμήν ξένων ηγετών, όπως του Τζορτζ Μπους και του Ζακ Σιράκ. Εκείνη την εποχή θα του αποδοθεί ο τίτλος «ο σεφ του Πούτιν».
Όταν ο Πριγκόζιν συνάντησε τον Ροστροπόβιτς
Ο Πριγκόζιν, ο μετέπειτα ηγέτης της Βάγκνερ, άφησε γρήγορα τα λουκάνικα και τις ντομάτες και συνάντησε τον Βάγκνερ μέσω του Ροστροπόβιτς. Πούτιν, Πριγκόζιν και Ροστροπόβιτς γεννήθηκαν όλοι στην Αγία Πετρούπολη.
Το ημερολόγιο δείχνει 1974 και ένας από τους σπουδαιότερους τσελίστες του εικοστού αιώνα, ο Μστισλάβ Ροστροπόβιτς θα εγκαταλείψει τη Σοβιετική Ένωση, τέσσερις μόλις μήνες μετά τον Αλεξάντερ Σολτζενίτσιν. Από τότε, σε κάθε ρεσιτάλ του, σε κάθε ηχογράφηση και σε κάθε συνέντευξή του θα επικρίνει το σοβιετικό καθεστώς. Το 1978, και ενώ ο Ροστροπόβιτς βρισκόταν σε περιοδεία, η Μόσχα θα του αφαιρέσει τη σοβιετική υπηκοότητα.
Ο άνθρωπος χωρίς πατρίδα θα επιστρέψει στη γενέτειρά του τη δεκαετία του 1990 και ένας από τους ανθρώπους που θα συναντήσει τότε είναι και ο Πριγκόζιν, ένας άντρας με οικονομική δύναμη και ισχυρές πολιτικές φιλίες.
Το 2001, ο Ροστροπόβιτς θα φιλοξενήσει στο σπίτι του τη βασίλισσα της Ισπανίας και τη συνοδεία της και ο Πριγκόζιν θα αναλάβει τα γεύματα των υψηλών προσκεκλημένων. Έναν χρόνο μετά, ο Πριγκόζιν θα παραβρεθεί ως προσκεκλημένος του Ροστροπόβιτς στο θέατρο του Barbican Centre στο Σίτυ του Λονδίνου, προκειμένου να παρακολουθήσει ένα κονσέρτο του διάσημου τσελίστα.
Ο Γ. Πριγκόζιν μαζί με τον Ντ. Ούτκιν
Ο σεφ που έγινε χασάπης
Ο Πριγκόζιν έκανε τα πρώτα δειλά βήματα ως ο «σεφ του Πούτιν», στα μέσα της δεκαετίας του 1990, αλλά μεταμορφώθηκε σε «χασάπη» του Ρώσου ηγέτη, είκοσι χρόνια αργότερα, από το 2014 και αργότερα.
Ο Πριγκόζιν γνώρισε τον Ρίχαρντ Βάγκνερ μέσω του Ροστροπόβιτς, αλλά η παραστρατιωτική ομάδα του οφείλει το όνομά της στον Ντίμτρι Ούτκιν, τον στρατηγό του μισθοφορικού και παραστρατιωτικού μορφώματος, που το παρατσούκλι του ήταν «Βάγκνερ», προς τιμήν του γερμανού συνθέτη, που εκτός από αντισημίτης, ενέπνευσε και τον Αδόλφο Χίτλερ. Ο διακηρυγμένος σκοπός της παρακρατικής ομάδας ήταν η υποστήριξη των συμμάχων της Μόσχας σε διάφορες χώρες. Οι μισθοφόροι της Βάγκνερ έχουν κατηγορηθεί για εγκλήματα πολέμου, συμπεριλαμβανομένων δολοφονιών, βασανιστηρίων, βιασμών και ληστειών αμάχων, καθώς και για βασανιστήρια και δολοφονίες κατηγορουμένων λιποτακτών.
Από το 2017, ο Γενικός Εισαγγελέας της Ουκρανίας και το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο (ICC) ερευνούσαν μισθοφόρους της μονάδας για φερόμενα εγκλήματα πολέμου που διαπράχθηκαν στην Ουκρανία.
Τον Νοέμβριο του 2022, ένα βίντεο εμφανίζεται στο κανάλι Telegram Grey Zone, ένα από τα πολλά μέσα, που σύμφωνα με ρωσικές πηγές, συνδέονται με τη Βάγκνερ και καταγράφει μία φρικιαστική σκηνή.
Ο Γεβγένι Νούζιν, 55 χρόνων, εμφανίζεται με το κεφάλι του κολλημένο σε έναν τοίχο από τούβλα. Αναφέρει ότι απήχθη στο Κίεβο στις 11 Οκτωβρίου και τον οδήγησαν σε ένα κελάρι. «Χτυπήθηκα στο κεφάλι, έχασα τις αισθήσεις μου και ήρθα σε αυτό το κελάρι», αναφέρει. «Μου είπαν ότι έπρεπε να δικαστώ».
Καθώς λέει αυτά τα λόγια, ένας άγνωστος άνδρας που περιπλανιόταν με ρούχα μάχης πίσω από τον Nούζιν, καταφέρει ένα χτύπημα στο κεφάλι και στον λαιμό του άνδρα με μια βαριοπούλα. Ο Νούζιν σωριάζεται στο πάτωμα και ο άγνωστος άνδρας καταφέρει άλλο ένα χτύπημα στο κεφάλι του.
Το βίντεο δημοσιεύεται με τον τίτλο «Το σφυρί της εκδίκησης».
Κληθείς να σχολιάσει το βίντεο της εκτέλεσης, ο Πριγκόζιν σχολιάζει ότι ο πραγματικός τίτλος θα έπρεπε να είναι «Ένας σκύλος δέχεται τον θάνατο ενός σκύλου».
Η πολιορκία και οι μάχες στο Μπαχμούτ θα γράψουν την αρχή αλλά και το τέλος του Πριγκόζιν. Αφότου τα στρατεύματά του αποσύρθηκαν από το Μπαχμούτ τον Ιούνιο, ο Πριγκόζιν ηγήθηκε μιας εξέγερσης κατά την οποία οι δυνάμεις του Βάγκνερ πήραν τον έλεγχο του Ροστόφ-ον-Ντον στο νότο και κατέρριψαν στρατιωτικά ελικόπτερα, σκοτώνοντας πιλότους. Αυτή η πράξη καταδικάστηκε από τον Πούτιν ως προδοσία. Η αντίστροφη μέτρηση είχε ήδη αρχίσει για τον Πριγκόζιν.
Τετάρτη 23 Αυγούστου 2023 και το προσκείμενο στη Βάγκνερ ενημερωτικό δίκτυο Telegram Grey Zone επιβεβαιώνει τον θάνατο του αρχηγού της παραστρατιωτικής ομάδας: «Ο επικεφαλής της Ομάδας Βάγκνερ, ένας ήρωας της Ρωσίας, ένας αληθινός πατριώτης της πατρίδας του – ο Γιεβγκένι Βικτόροβιτς Πριγκόζιν πέθανε ως αποτέλεσμα των ενεργειών των προδοτών στη Ρωσία».
www.ertnews.gr
Διαβάστε περισσότερα… Read More
