Ευκλής Σορωνής Ρόδου – 1926: Έβγαλε οφσάιντ την ιταλική και γερμανική κατοχή και συνεχίζει έως τις μέρες μας

«Σε αυτά εδώ τα μάρμαρα κακιά σκουριά δεν πιάνει», λέει ο στίχος και ταιριάζει απόλυτα στην πολυετή ιστορία του συλλόγου που παρουσιάζουμε. Συσπείρωσε τον κόσμο στον αγώνα για να φύγουν οι κατακτητές, έδωσε αθλητική διέξοδο στη νεολαία, ψυχαγωγία στους φιλάθλους, συνέδεσε τον Πολιτισμό με τον αθλητισμό, στηρίχτηκε από μέλη που ήταν «φτωχοί βιοπαλαιστές», όπως έγραφαν οι αστυνομικές εκθέσεις, όταν ήταν σε εξέλιξη η διαδικασία έγκρισης της ίδρυσής του. Πέρασε από την ιταλική «καρμανιόλα» που διέλυσε επίτηδες τον αθλητισμό για τους Έλληνες στα Δωδεκάνησα, αλλά κατάφερε και επανήλθε. Ιδρύθηκε το 1926 και λειτουργεί έως και σήμερα. Όλα τα παραπάνω είναι επαρκείς λόγοι για να παρουσιάσουμε την ιστορία του Ευκλή Σορωνής Ρόδου. Μιλήσαμε με τον πρόεδρο της ομάδας Μιχάλη Τομάζο.

-Πότε ιδρύθηκε και από ποιους ο Ευκλής και κάτω από ποιες συνθήκες (αν οι Ιταλοί εμπόδισαν ή αντιμετώπισαν με καχυποψία την ίδρυσή του και τη λειτουργία του).

Διακονικόλας Σάββας

-«Μια βροχερή μέρα οι: Διακονικόλας Σάββας, Σταυριάς Αναστάσιος, Χατζητσαμπίκος Ηλίας, Μικρομανώλης Κων/νος, Λοπός Νίκος, Καρανίκης Λούκας, Τομάζος Σάββας, Μαλλιαράκης Γρηγόρης και Τομάζος Μιχάλης συναντήθηκαν κάτω από το κυπαρίσσι της εκκλησίας του Αγίου Λουκά Σορωνής και αποφάσισαν να φτιάξουν ποδοσφαιρική ομάδα.

Η υποβολή αίτησης αναγνώρισης της ομάδας υποβλήθηκε στις 2 Σεπτεμβρίου 1926 στη Διοίκηση των νήσων του Αιγαίου. Την αίτηση υπέγραφαν οι: Διακονικόλας Σάββας (πρόεδρος), Αντωνάρας Φώτης ( γραμματέας), Μικρομανώλης Κώστας (ταμίας), Μαλλιαράκης Γρηγόρης και Δημητράκης Λουκάς (μέλη).

Στην Αστυνομία ανατέθηκε η συγκέντρωση πληροφοριών για τους σκοπούς του σωματείου αλλά και για τα άτομα που υπέγραφαν την αίτηση. Η έκθεση του Διοικητή της αστυνομίας (30/11/1926) είναι θετική και αναφέρει πως τα ιδρυτικά μέλη είναι «εργατικοί και καλής διαγωγής». Τα οικονομικά του συλλόγου είναι μόνο που τον ανησυχούν, αφού όλα τα μέλη του είναι «φτωχοί βιοπαλαιστές».

Η έγκριση της ίδρυσης του ΕΥΚΛΗ Σορωνής είναι γεγονός στις 6 Οκτωβρίου 1926.
Σύμφωνα με το 1ο κεφάλαιο του καταστατικού (άρθρα 33-34) ο σύλλογος αποφασίζει να γιορτάζει την ίδρυσή του στις 2 Φεβρουαρίου, γιορτή της Υπαπαντής και η κυκλική σφραγίδα του φέρει γύρω γύρω τον τίτλο «ΜΟΥΣΙΚΟΓΥΜΝΑΣΤΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΣΟΡΩΝΗΣ-ΡΟΔΟΥ «Ο ΕΥΚΛΗΣ»».

Οι Ιταλοί παρακολουθούσαν συνεχώς τις δραστηριότητες του συλλόγου, όπως και των άλλων ροδιακών σωματείων. Σε κάποια συνέλευση μάλιστα όπου μίλησε ο γιατρός Περδικάκης, η αστυνομία ήταν παρούσα για έλεγχο.

Σκοπός του συλλόγου
Το καταστατικό αναφέρει πως ο σύλλογος ιδρύθηκε με σκοπό την εκγύμναση και καλλιέργεια του σώματος, του πνεύματος και της ψυχής. Τα μέλη θα πρέπει να χαρακτηρίζονται από αλληλεγγύη. Θα έπρεπε να προχωρήσουν σε αγορά περιοδικών και βιβλίων, μουσικών και γυμναστικών οργάνων και φυσικά στη διοργάνωση αγώνων.

Ως έσοδα του συλλόγου θα θεωρούνταν οι συνδρομές των μελών, οι έκτακτες δωρεές, τα εισιτήρια θεατρικών παραστάσεων, λαχεία και οι εισπράξεις των αγώνων.

Ο Ευκλής ήταν παρακλάδι του Δωριέα. Ο Γαβριήλ Μίσιος, Πρόεδρος του Δωριέα, βοήθησε στην οργάνωσή του.Η πρώτη ομάδα του Ευκλή αποτελούνταν από τους: Νίκο Χατζηγεωργίου, Νίκο Παπαγιώργη, Κώστα Μικρομανώλη, Νίκο Λοπό, Αντώνη Χατζηνικόλα, Κώστα Δημητρά, Σάββα Τομάζο, Μιχάλη Παπακωνσταντίνου, Στέφανο Λάμπρου, Γρηγόρη Μαλλιαράκη και Σάββα Διακονικόλα. Ο τελευταίος ήταν και ο αρχηγός της ομάδας. Οι πρώτοι ποδοσφαιριστές με τις γαλανές φανέλες, ζήτησαν βοήθεια από τον Δωριέα, ο οποίος και τους συμβούλευσε και τους συμπαραστάθηκε. Ο αμυντικός Τάσος Αγιακάτσικας τους έδειξε πώς να στήνονται και ο Γαβριήλ Μίσιος τους προπονούσε τακτικά».

-Σε ποια γήπεδα έπαιζε την περίοδο του Μεσοπολέμου;

-«Το πρώτο γήπεδο του ΕΥΚΛΗ ήταν αυτοσχέδιο με δοκάρια στις “Πατέλλες” και στην “Κούσπα”, τα πιο επίπεδα χωράφια στο χωριό. Ένας γνωστός φιλικός αγώνας που έλαβε χώρα στη Σορωνή ήταν την Κυριακή 20 Νοεμβρίου 1927 με τον ΔΙΑΓΟΡΑ. Η ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ “Νέα Ρόδος” γράφει «Ήταν πραγματικά μια καλοκαιρινή ημέρα η συνάντηση του “παππού” Διαγόρα και του “εγγονού” Ευκλή. Ο αγώνας έληξε 2-9».

-Ήταν μόνο αθλητικός σύλλογος ή είχε και πολιτιστικές δράσεις; Είχε άλλα αθλήματα εκτός του ποδοσφαίρου την περίοδο του Μεσοπολέμου;

-«Ήταν ένας μουσικογυμναστικός αθλητικοεκπαιδευτικός σύλλογος.

Θεατρική ομάδα. Γνωστές παραστάσεις είναι:
• «Γκόλφω», δραματικό ειδύλλιο του Περεσιάδη. Η παράσταση ανέβηκε στη μεγάλη αίθουσα της Δημοτικής Σχολής Σορωνής στις 23 Μαρτίου 1929. Η παράσταση επαναλήφθηκε δύο φορές την Κυριακή 24 Μαρτίου 1929. Η φιλαρμονική του Διαγόρα ήταν επίσης εκεί.
• «Εσμέ», ερωτικό δράμα του Περεσιάδη, στην ίδια αίθουσα την 1η Σεπτεμβρίου 1929.
• «Φαύλος Κύκλος» κωμωδία του Δημήτρη Ψαθά. Έλαβε χώρα στη μεγάλη αίθουσα του Δημοτικού σχολείου Σορωνής στις 13 Απριλίου, Κυριακή του Πάσχα 1958

Μουσική αγωγή
Αγόρασαν κιθάρες και μαντολίνα. Μαθήματα παρέδιδε ο Τσαμπίκος Αποστόλου. Οι Ιταλοί δεν τους επέτρεψαν να οργανώσουν όμως καμία μουσική εκδήλωση. Όταν οι Ιταλοί «έκλεισαν» τους συλλόγους τα όργανα έμειναν στα σπίτια των οργανοπαιχτών.

Στίβος
Είχε πολλές επιτυχίες και αναδείχθηκαν πολλά ταλέντα. Χαρακτηριστικό παράδειγμα το τσοπανόπουλο Τομάζος Μιχάλης (Καζούλης). Διακρίθηκε στα 400,1500,3000 και 5000 μέτρα αλλά και στο άλμα εις μήκος και εις τριπλούν σε διοργάνωση αγώνων από τον Δωριέα τον Ιούνιο του 1927. Ο Μάνο Λάγκο τον είχε ονομάσει «Τσέβρο ντι Ρόντι» (= ελάφι της Ρόδου). Ο Κωνσταντίνος Μαριέττος (Κώτσος) στα χρόνια της επανίδρυσης του «Ευκλή», νίκησε σε αγώνες αντοχής και ημιαντοχής 800, 1500 και 3000 μέτρων στο Εθνικό Στάδιο.

Ποδηλασία
Ο Κωνσταντίνος Δημητράς (Σκόρδος) ήταν ποδηλάτης παθιασμένος. Είχε ποδήλατο κούρσας, που δεν είναι γνωστό όμως αν το είχε αγοράσει ο σύλλογος. Δυστυχώς, παρασύρθηκε και σκοτώθηκε από αυτοκίνητο σε διαδομή Σορωνή προς Ρόδο».

ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ
Πολλοί Σορωνιάτες, θέλοντας να στηρίξουν το Σύλλογο, προσέφεραν βιβλία με ποικίλο περιεχόμενο. Τον Απρίλιο του 1927 ο Ευκλής είχε μια πλούσια βιβλιοθήκη για τα δεδομένα εκείνης της εποχής. Η καταγραφή που έγινε έδειξε 66 βιβλία με παλαιότερο το “Περί υπάρξεως αθανασίας ψυχής” που εκδόθηκε το 1875».

-Αντιμετώπισε ομάδες Ιταλών και αν ναι ποια ήταν η συμπεριφορά τους απέναντι στον Ευκλή;

-«Οι Ιταλοί ήταν φιλικοί και ευνοϊκοί προς τις αθλητικές ομάδες. Πριν τη δημιουργία των τεσσάρων ομάδων και το “κλείσιμο” των περιφερειακών σωματείων, η ομάδα του ιταλικού στρατού έπαιζε αγώνες με τις ομάδες του νησιού. Μάλιστα, από μαρτυρία χωριανού, Μανώλης Μουστάκας (Ψάλτης), ο Ευκλής είχε έναν παίκτη Ιταλό στόπερ, τον Γκέντσι και Γερμανό τερματοφύλακα. Δυστυχώς, δεν θυμάται χρονολογίες».

O Iταλός Γκέντσι όρθιος από αριστερά τo 1942

-Μετά τη διάλυσή του από τους Ιταλούς, επανιδρύθηκε, πότε και πως έγινε αυτό;

-«Ο Ευκλής διαλύθηκε το 1937. Επανιδρύθηκε δυο χρόνια αργότερα. Μετά τη διάλυση των Σωματείων από τους Ιταλούς, δημιουργήθηκαν τέσσερις ομάδες με στόχο: α)να ανακάμψουν από τις δυσάρεστες εντυπώσεις που έδωσαν όταν διέλυσαν τα συνοικιακά σωματεία β) να δημιουργηθεί πιο εκρηκτικός φανατισμός γ)να αποδυναμώσουν τους ντόπιους και να αμαυρώσουν την παραδοσιακή δόξα τους.
Οι τέσσερις νέες “υπερομάδες” ήταν 1. Φ.Ε.Ρ.Τ. (οι Καθολικοί)
2. Α.Ρ.Σ. (οι Ορθόδοξοι)
3. ΒΙΡΤΟΥΣ (οι Μουσουλμάνοι)
4. GER (οι Ισραηλίτες)
Ήταν μόνο αθλητικοί σύλλογοι. Μουσική, Χορός και γενικά ό,τι είχε σχέση με διατήρηση κι ενίσχυση του Πολιτισμού παραγκωνίστηκε».

Πριν συνεχίσουμε τη συζήτησή μας με τον πρόεδρο του συλλόγου, να πούμε ότι όπως συνέβη και με ορισμένα άλλα αθλητικά σωματεία της Ρόδου μέσα στα χρόνια της κατοχής, υπήρξαν προσπάθειες κάποιας υποτυπώδους δράσης, όποτε και όπως μπορούσαν, έτσι στο αρχείο του συλλόγου υπάρχουν δύο φωτογραφίες από αγωνιστική δραστηριότητα του 1944 (οι Γερμανοί έφυγαν το 1945 και οι Ιταλοί είχαν συνθηκολογήσει το 1943), αλλά και μία φωτο του 1942 με τον Ιταλό Γκέντσι στη σύνθεσή του. Επισήμως βέβαια η ομάδα επανιδρύθηκε όταν έφυγαν οι κατοχικές αρχές.

-Μετά τη λήξη του Β’ Παγκοσμίου πολέμου ποια ήταν η πορεία του;

-«Το 1947 επανιδρύεται. Οι νέοι της Σορωνής συνέρχονται στην πλατεία της εκκλησίας του χωριού στις 2/6/1947 και αποφασίζουν την ανασύσταση του μουσικογυμναστικού αθλητικοεκπαιδευτικού σωματείου με την ίδια επωνυμία και ως καταστατικό ενέκριναν το παλιό, που είχε συνταχθεί από τους διανοούμενους του χωριού Μανώλη Χατζηκυριαζή, δάσκαλο, Λάμπρο Ν. Διακολαμπριανό, δάσκαλο και Μιχάλη Μικρομανώλη, δικηγόρο.
(Με κάθε επιφύλαξη, πιθανόν τα χρώματα της ομάδας πράσινο και άσπρο πρέπει να κατοχυρώθηκαν στην επανίδρυση).
Στις 31/10/1947 έγινε και η τυπική ίδρυση του σωματείου, καθώς υπήρξε απόφαση του στρατιωτικού Διοικητή Δωδεκανήσου Περικλή Ιωαννίδη. Αποφασίστηκε να γιορτάζει στις 21 Μαΐου.
Το Νοέμβριο του 1948 ο ΕΥΚΛΗΣ εντάχθηκε στη δύναμη του ΣΕΓΑΣ καταβάλλοντας ετήσια συνδρομή ύψους 20000 δραχμών.

Ιούνιος 1950. Λαμβάνει πρόσκληση που τον καλεί να επιτελέσει το καθήκον του προς τη νεολαία. Η τότε Επιθεώρηση Σωματικής Αγωγής Δωδεκανήσου ζητά την συνεργασία του Συλλόγου καθώς και όλων των αθλητικών σωματείων, με σκοπό να αναπτύξουν δράσεις στον τομέα του αθλητισμού, ώστε να θεραπευτούν με τις αθλητικές δραστηριότητες κι εκδηλώσεις τα ψυχικά τραύματα που δημιουργήθηκαν κατά τον πόλεμο.

Το 1957 αναγνωρίστηκε από την ΕΠΟ. Στις 8 Ιουλίου 1959 με απόφαση της Ένωσης Ποδοσφαιρικών Σωματείων Δωδεκανήσου εγκρίθηκε η προαγωγή του Ευκλή σε τακτικό μέλος».

-Η δικτατορία του 1967 τον υποχρέωσε σε διάλυση – συγχώνευση ή όχι;

ο Ευκλής το 1972

-«Στα χρόνια της δικτατορίας ο Σύλλογος λειτούργησε κανονικά. Το 1970 μάλιστα ήταν υπολογίσιμη δύναμη».

-Σήμερα έχει άλλα αθλήματα εκτός του ποδοσφαίρου και που είναι η έδρα του;

-«Σήμερα ασχολείται μόνο με το ποδόσφαιρο έχοντας την αντρική ομάδα που παίζει στην κατηγορία Α’ τοπικό και διατηρεί ακαδημίες με 90 παιδιά. Η έδρα του είναι η Σορωνή».

Συνέντευξη: Νάσος Μπράτσος

Μην χάσετε στο www.ertnews.gr με αφορμή την επέτειο ενσωμάτωσης των Δωδεκανήσων στην Ελλάδα

Σάββατο 18 Μαρτίου 2023: Από την Ελπίδα Κρεμαστής το 1927 έως το Φοίβο Κρεμαστής – Αθλητικές διαδρομές σε συνθήκες κατοχής

Σάββατο 25 Μαρτίου 2023: Δ.Α.Ο. Αργοναύτης 1924: Η ομάδα των Δωδεκανησίων μεταναστών επί ιταλοκρατίας

Σχετικά θέματα

Δ.Α.Ν.Σ. Δωριεύς: Αθλητισμός και κοινωνική προσφορά από το 1924 στα Δωδεκάνησα

Η παρέμβαση του ιταλικού φασισμού στον αθλητισμό των Δωδεκανήσων στο Μεσοπόλεμο (Α’ μέρος)

Η παρέμβαση του ιταλικού φασισμού στον αθλητισμό των Δωδεκανήσων στο Μεσοπόλεμο (Β’ μέρος)

Κλεάνθης Παραδεισίου 1927: Από τη νυχτερινή σχολή «Βιλανόβα» στα γήπεδα της ιταλοκρατούμενης Ρόδου

Διαγόρας Ρόδου: Η αθλητική «Φιλική Εταιρεία» από τις 25 Μαρτίου 1905 μέχρι σήμερα

Η ίδρυση του Ε.Μ.Π.Α. το 1946 στα Δωδεκάνησα

Oι “Μπιεμέδες” και η ενσωμάτωση της Δωδεκανήσου στην Ελλάδα στις 7 Μαρτίου 1948

www.ertnews.gr

Διαβάστε περισσότερα… Read More