ΕΡΤ Αρχείο: Nelly’s (Έλλη Σουγιουλτζόγλου-Σεραϊδάρη) – 23 Νοεμβρίου 1899

Η σπουδαία Ελληνίδα φωτογράφος Έλλη Σουγιουλτζόγλου-Σεραϊδάρη (Nelly’s) γεννήθηκε σαν σήμερα στις 23 Νοεμβρίου 1899 στο Αϊδίνι της Μικράς Ασίας.

Εγκαταστάθηκε με την οικογένειά της στην Αθήνα το 1924 και έπειτα μετέβη στη Δρέσδη  με τον αδελφό της για να σπουδάσει ζωγραφική, αλλά εν τέλει ασχολήθηκε με τη φωτογραφία. Επέστρεψε στην Αθήνα και άνοιξε το πρώτο της εργαστήριο στην οδό Ερμού.

Με τον φακό της απαθανάτισε πρόσφυγες από τη Μικρά Ασία, πορτραίτα διάσημων ανθρώπων της εποχής αλλά και απλών αγροτών της υπαίθρου, φωτογραφίες με ιδιαίτερη ιστορική σημασία μιας και σε αυτές αποτύπωσε τη ζωή στην Ελλάδα του Μεσοπολέμου. Ανάμεσα σε άλλα έργα της ξεχωρίζουν η γυμνή φωτογράφιση της Μόνα Πάεβα (Mona Paeva), πρώτης μπαλαρίνας της Opera Comique στην Ακρόπολη καθώς και οι φωτογραφίες που τράβηξε από τις Δελφικές Εορτές του 1927 και του 1930. Έζησε για αρκετά χρόνια στην Αμερική από όπου επέστρεψε μόνιμα στην Ελλάδα το 1966.

Κεντρική θέση στο έργο της έχει η ιδιαίτερη χρήση του φωτός και η ανθρωποκεντρική προσέγγιση. Το 1989 δημοσίευσε την αυτοβιογραφία της. Δώρισε το μεγαλύτερο κομμάτι του έργου της στο Μουσείο Μπενάκη. Έχει τιμηθεί με το παράσημο του Ταξιάρχη του Φοίνικα, με βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών, ενώ εξέδωσε πολλά λευκώματα με φωτογραφίες της και παρουσίασε τα έργο της σε πολλές εκθέσεις. Η Έλλη Σουγιουλτζόγλου – Σεραϊδάρη πέθανε στη Νέα Σμύρνη Αττικής, στις 17 Αυγούστου του 1998.

Το Αρχείο της ΕΡΤ παρουσιάζει το επεισόδιο της σειράς ”Μεγεθύνσεις”, παραγωγής 1989, στο οποίο η Έλλη Σουγιουλτζόγλου-Σεραϊδάρη παραχωρεί αποκλειστική συνέντευξη στην κάμερα της ΕΤ-2.

ΜΕΓΕΘΥΝΣΕΙΣ
NELLY’S

Η σειρά εκπομπών ”Μεγεθύνσεις”, παραγωγής 1989, σε σκηνοθεσία Κώστα Λυχναρά και παρουσίαση Δημήτρη Γιαννακόπουλου, φιλοξενεί συνεντεύξεις σημαντικών ανθρώπων της τέχνης, των γραμμάτων και του πολιτισμού.

Στο συγκεκριμένο επεισόδιο κεντρική καλεσμένη είναι η σπουδαία φωτογράφος Έλλη Σουγιουλτζόγλου-Σεραϊδάρη (Nelly’s). Ο παρουσιαστής Δημήτρης Γιαννακόπουλος κάνει μια μικρή εισαγωγή και ρωτά την σπουδαία φωτογράφο τι σημαίνει για εκείνη η φωτογραφία. Έπειτα, η δημιουργός αναφέρεται στην ιδιαίτερη πατρίδα της, το Αϊδίνι, τις σπουδές της στη Δρέσδη της Γερμανίας και την επιστροφή της στην Ελλάδα. Σημειώνει πως αγάπησε ιδιαίτερα την Ακρόπολη και τους χωρικούς στο ύπαιθρο και για αυτό τους απαθανάτισε πάρα πολύ σε φωτογραφίες της.

Στην συνέχεια, ο ιστορικός και καθηγητής φωτογραφίας Άλκης Ξανθάκης φέρνει στο στούντιο της εκπομπής διάφορα δώρα που του είχε κάνει η Nelly’s και περιγράφει το πως συνάντησε για πρώτη φορά την σπουδαία φωτογράφο. Ο Δημήτρης Γιαννακόπουλος παρουσιάζει ακόμη το αυτοβιογραφικό βιβλίο ‘‘Nelly’s Αυτοπροσωπογραφία”. Ο επιμελητής της έκδοσης αυτού του βιβλίου, συγγραφέας, φιλόλογος και διευθυντής του Μορφωτικού ιδρύματος της Εθνικής Τραπέζης Εμμανουήλ Κάσδαγλης, επίσης ως προσκεκλημένος στην εκπομπή μιλά για το πως βλέπει εκείνος την εικαστική παρουσία της δημιουργού στον νεοελληνικό πολιτισμό και την ταυτότητά του γενικότερα.

Επιπλέον, η Έλλη Σουγιουλτζόγλου-Σεραϊδάρη εξηγεί γιατί δώρισε το σύνολο του φωτογραφικού της υλικού στο Μουσείο Μπενάκη. Η προϊσταμένη του φωτογραφικού αρχείου του Μουσείου Μπενάκη Φανή Κωνσταντίνου μιλά για την καλλιτεχνική αξία του έργου της Nelly’s, τον όγκο του φωτογραφικού αρχείου της και την καταγραφή της Ελλάδας του Μεσοπολέμου μέσα από τις φωτογραφίες της.

Ακόμη, η φωτογράφος ξεχωρίζει ως κορυφαία στιγμή της καριέρας της τη γυμνή φωτογράφιση της Μόνα Πάϊβα στον Παρθενώνα και την Ακρόπολη, εξηγεί τους λόγους για τους οποίους θέλησε να πραγματοποιήσει την συγκεκριμένη δράση, το πως εξασφάλισε άδεια από τον Αλέξανδρο Φιλαδελφεύς, τον τότε διευθυντή της Ακρόπολης αλλά και τις αντιδράσεις της κοινής γνώμης και τις επιθέσεις του Τύπου εναντίον της. Έπειτα αναφέρεται και στη φωτογραφία της Νικόλσκα να χορεύει στην Ακρόπολη.

Στο επόμενο μέρος της εκπομπής η σύγχρονη δημιουργός Κατερίνα Καλούδη και η μαθήτρια φωτογραφίας Μαρίνα Σταβδά μιλούν για τη διαχρονικότητα του έργου της Nelly’s. Η Έλλη Σουγιουλτζόγλου-Σεραϊδάρη θυμάται διάφορες στιγμές από την καριέρα της, φωτογραφίες που απαθανάτισε πρόσφυγες από τη Μικρά Ασία και διάσημες προσωπικότητες όπως τον Αριστοτέλη Ωνάση.

Η κάμερα της εκπομπής μεταφέρεται στο σπίτι της και αναδεικνύει το ζωγραφικό έργο της. Η Έλλη Σουγιουλτζόγλου-Σεραϊδάρη μιλά για τον σύζυγό της και προβάλλονται πλάνα με εκείνον να παίζει πιάνο. Στο τέλος της εκπομπής η φωτογράφος μιλά για το βιβλίο με επιλεγμένα θέματα από τη δουλειά της που ετοιμάζεται από την Αγροτική Τράπεζα.

Έτος παραγωγής: 1989
Παρουσίαση: Δημήτρης Γιαννακόπουλος
Σκηνοθεσία: Κώστας Λυχναράς

Δείτε περισσότερα στο http://archive.ert.gr

Επιμέλεια Τεκμηρίωσης: Δαμιανός Αγραβαράς

www.ertnews.gr

Διαβάστε περισσότερα… Read More