ΕΡΙΟΤΕΚ: Εκεί που κάποτε ήταν ένα εργοστάσιο (φωτορεπορτάζ)

9 Απριλίου 2023

Επίσκεψη σε χώρους που σε άλλες εποχές εκατοντάδες Μικρασιάτες πρόσφυγες έδιναν τον καθημερινό αγώνα του μόχθου για το μεροκάματο, παράγοντας κυριολεκτικά έργα τέχνης στον τομέα της κλωστοϋφαντουργίας – μεταξουργίας, επιχειρήσαμε να κάνουμε με μία επίσκεψη στο χώρο που κάποτε υπήρχε η ΕΡΙΟΤΕΚ στο Περισσό.

Πρέπει να πούμε ότι στην περιοχή το «εναρκτήριο λάκτισμα» για την ίδρυση και λειτουργία εργοστασίων έκανε ο βιομήχανος Νικόλαος Κυρκίνης, καταγόμενος από την Αρκαδία και μάλιστα πριν την έλευση των προσφύγων της Μικρασιατικής Καταστροφής, ξεκινώντας το 1918 και εκμεταλλευόμενος τα ρέματα της περιοχής που διευκόλυναν την παραγωγική διαδικασία. Ακολούθως η έλευση των προσφύγων που είχαν ιδιαίτερες ικανότητες στην κλωστοϋφαντουργία, συνεπώς ήταν εξειδικευμένο εργατικό δυναμικό, καθώς και η ανάγκη για μεροκάματο, ώστε να μπορέσουν να ορθοποδήσουν στη νέα πατρίδα, εκτόξευσε τις δραστηριότητες των εργοστασίων της περιοχής.Ο Κιρκίνης απεβίωσε το 1932 και από συνεργάτες του ιδρύθηκε η ΕΒΥΠ – Ελληνική Βιομηχανία Υφαντουργικών Προϊόντων, (μεταγενέστερα γνωστής και ως ΕΡΙΟΤΕΚ), που ξεκίνησε με την ανέγερση ενός εριοκλωστήριου και επεκτάθηκε με μεταξοκλωστήριο, πλυντήριο, βαφείο και αποθήκες.

Βρίσκεται κοντά στον ΗΣΑΠ Περισσού, μεταξύ των οδών Σαλαμίνος, Καλλιπόλεως και Βυζαντινών Αυτοκρατόρων.

Μετά την παύση της λειτουργίας της ΕΡΙΟΤΕΚ, έμεινε το κουφάρι του κτηρίου και αυτό σιγά-σιγά από το πέρασμα του χρόνου, υπέστη καταστροφές, ενώ το κτίριο αγόρασε ο Οργανισμός Εργατικής Κατοικίας, και κατά καιρούς σε συνεδριάσεις του δημοτικού συμβουλίου Νέας Ιωνίας, έχουν κατατεθεί προτάσεις για ανέγερση σχολικών κτηρίων.

Τον Ιούνιο του 2012 ο Δήμος Νέας Ιωνίας γκρέμισε μέρος της περίφραξης στο οικόπεδο της ΕΡΙΟΤΕΚ καθώς υπήρχε σοβαρό ενδεχόμενο κατάρρευσης του τοιχίου με όλους τους κινδύνους που αυτό συνεπάγεται για την ασφάλεια των πεζών που διέρχονται από εκεί.

Γύρω από το κουφάρι της ΕΡΙΟΤΕΚ για μερικούς μήνες το χρόνο η λειτουργία λαϊκής αγοράς, φέρνει αρκετούς επισκέπτες στο χώρο, που όμως παρά τις σημαντικές προσπάθειες τόσο του Δήμου Νέας Ιωνίας όσο και του Κέντρου Μικρασιατικού Πολιτισμού για τη διάσωση της ιστορικής μνήμης σε όλα τα επίπεδα, οι μετακινήσεις πληθυσμών και οι νέοι κάτοικοι της περιοχής, δεν είναι σίγουρο ότι γνωρίζουν το ιστορικό προφίλ της περιοχής.Επισκεφτήκαμε το χώρο που αποτελεί με την καμινάδα της ΕΡΙΟΤΕΚ σύμβολο μίας άλλης εποχής. Εκτός της καμινάδας και ό,τι έχει απομείνει από την περίφραξη και την πύλη, δυστυχώς χαρακτηρίζεται από την περιστασιακά εναπόθεση απορριμμάτων, που δημιουργούν εικόνα εγκατάλειψης.

Η σημερινή εικόνα απέχει πολύ από τις εποχές που ο Παναγιώτης Τούντας, συνθέτης, στιχουργός, οργανοπαίκτης και μαέστρος, ένας από τους πιο γνωστούς συνθέτες της Σμυρναίικης Σχολής, συνέθετε το 1932, έτος ίδρυσης της ΕΡΙΟΤΕΚ, τους στίχους του τραγουδιού «Είμαι εργάτης τιμημένος», που σίγουρα θα είχαν τραγουδήσει αρκετοί από όσους διέσχιζαν τα χωμάτινα δρομάκια του προσφυγικού συνοικισμού για να περάσουν την πύλη της.

Εκατό δραχμές την μέρα παίρνω τζιβαέρι μου

πες της μάνας σου πως θέλω αμάν, αμάν, αχ

να σε κάνω ταίρι μου

πες της μάνας σου πως θέλω αμάν, αμάν, αχ

να σε κάνω ταίρι μου

Είμαι εργάτης τιμημένος όπως όλη η εργατιά

και τεχνίτης προκομμένος, αμάν, αμάν, αχ

λεοντάρι στη δουλεία

και τεχνίτης προκομμένος, αμάν, αμάν, αχ

λεοντάρι στη δουλειά

Θα σου χτίσω ένα σπίτι γύρω με σκαλώματα

ν’ ανεβαίνεις να μου κάνεις αμάν, αμάν, αχ