Ελληνικό πρόγραμμα Μονάχου – Μια ραδιοφωνική εκπομπή γράφει ιστορία

Εξήντα χρόνια συμπληρώθηκαν το Νοέμβριο από την πρώτη εκπομπή του Ελληνικού Προγράμματος του Μονάχου με τον Παύλο Μπακογιάννη που τη μετέτρεψε στη Χούντα σε βήμα αντιδικτατορικού αγώνα. Η επέτειος συμπίπτει με τα 50 χρόνια της μεταπολίτευσης. Στη διπλή επέτειο αφιερώθηκε εκδήλωση του Ιδρύματος ΠΑΛΛΑΔΙΟΝ, τη Βαυαρική Ραδιοφωνία και το Πανεπιστήμιο του Μονάχου LMU για την Ελληνική Εκπομπή του Μονάχου, που γράφει ακόμα και σήμερα την ιστορία της ελληνικής μετανάστευσης στη Γερμανία.

Το ιστορικό σήμα κατατεθέν της Ελληνικής Εκπομπής του Μονάχου «Πέρα στους πέρα κάμπου» μετά από 22 χρόνια ακούστηκε ξανά στη Βαυαρική Ραδιοφωνία. Στην περφόρμανς του Πρόδρομου Τσινικόρη για τα 60 χρόνια από την ίδρυση της Εκπομπής από τον Παύλο Μπακογιάννη και τα 50 χρόνια από την πτώση της Χούντας.

«Χρωστάμε πολλά ως χώρα σ΄αυτό το Πρόγραμμα» ήταν το μήνυμα της Ντόρας Μπακογιάννη, διαβασμένο από εκφωνήτρια του BR: «Και φυσικά χρωστάμε τον αντιδικτατορικό αγώνα. Νομίζω ότι δεν είναι υπερβολή να πούμε ότι η Ελληνική Εκπομπή του Μονάχου υπό την ηγεσία του Παύλου Μπακογιάννη υπήρξε η σημαντικότερη μορφή αντίστασης κατά του δικτατορικού καθεστώτος στον επικοινωνιακό τομέα. Εγγυόταν την αδέσμευτη ενημέρωση τόσο στους Έλληνες της Γερμανίας, όσο και σε εκείνους της Ελλάδας. Έδινε φωνή στις μεγάλες πολιτικές και πολιτιστικές προσωπικότητες που βρίσκονταν εκείνη την εποχή σε εξορία. Κι ευαισθητοποιούσε την Γερμανική, κι ευρύτερη Ευρωπαϊκή, κοινή γνώμη για τις φρικαλεότητες της Χούντας των Συνταγματαρχών».

Μνήμες από την εποχή του Παύλου Μπακογιάννη στο Μόναχο ανέσυρε ο διάδοχός του στο Πρόγραμμα, Κώστας Πετρογιάννης, συγγραφέας και του βιβλίου για τη δολοφονία του «Ενέδρα στην Οδό Ομήρου» στο πάνελ με την τελευταία διευθύντρια του Προγράμματος Ελένη Ηλιάδου. Η φωνή της εκπομπής περνούσε και στην Ελλάδα του γύψου, μέσω της Ντόιτσε Βέλε, αλλά και του BBC, και του γαλλικού rfi.

Ο Νίκος Σωτηρίου, ήταν πρόεδρος του Συλλόγου Φοιτητών στη Βόννη το 1968, θυμάται:

«Εγώ θεωρώ ότι έπαιξε έναν σημαντικότατο ρόλο κατά τη διάρκεια της χούντας για να αφυπνιστούν κοινωνικά στρώματα στη Γερμανία τα οποία εκείνη την εποχή δεν είχαν καμία επικοινωνία με την Ελλάδα εκτός από γράμματα και μακρινά τηλεφωνήματα, τα οποία ήταν επίσης ακριβά. Η εκπομπή αυτή έδωσε μία διέξοδο και έναντι άλλων εκπομπών από τις ανατολικές χώρες».

Η Ελληνική Εκπομπή του Μονάχου είναι ζωντανή στη μνήμη των ακροατών της, που κατέκλεισαν την αίθουσα της Βαυαρικής Ραδιοφωνίας για την επετειακή εκδήλωση.

Ελένη Τσακμάκη, εργάτρια – συγγραφέας: «Ήρθα τον Ιούνιο του 1961. – Πώς δεν θυμάμαι την Ελληνική Εκπομπή! Αυτή ήταν η γέφυρα με την Πατρίδα μας και τη δεύτερη πατρίδα μας εδώ. Μαθαίναμε όλα τα νέα, περιμέναμε με αγωνία το βράδυ πότε θα αρχίσει η εκπομπή. Είχε τέτοια ποικιλία στο πρόγραμμα, που το περιμέναμε με μεγάλη αγωνία. Ακόμη και τραγούδια αφιερώναμε στα παιδιά μας που αφήσαμε στην Ελλάδα, μακριά μας. Και οι δικοί μας σε μας. Αυτή ήταν η μεγαλύτερη χαρά μας».

Αργυρή Παρασύρη-Μπάουερ, γιατρός στο Μόναχο: «Σαν κοπέλα νέα, ολομόναχη όταν ήρθα στο Μόναχο, πληροφορήθηκα ότι υπάρχει μια εκπομπή και είχα ένα μικρό ραδιοφωνάκι μου είπαν τη συχνότητα και ήταν για μένα η γέφυρα προς την πατρίδα μας. Στα ελληνικά οχτώ και τέταρτο άνοιγα το ραδιόφωνο και παρακολουθούσα ανελλιπώς τις εκπομπές, όχι μόνο τα ελληνικά, αλλά και ο τρόπος ήταν φτιαγμένη η εκπομπή, είχε νέα από την Ελλάδα, από τη Γερμανία οδηγίες για μαθητές για εργάτες, έπιανε όλο το κοινό που ζούσε στο Μόναχο και τη Γερμανία».

Ο Κυριάκος Ξεπαπαδάκος από το 1970 στο Μόναχο θυμάται πώς άκουσε για πρώτη φορά την Εκπομπή του Μονάχου: «Βεβαίως το θυμάμαι και ήταν μια ιστορική ημέρα για μένα, διότι σαν νέος εδώ είχαν έρθει οι παλαιότεροι στο σπίτι να μου δείξουν μερικά πράγματα στο σπίτι μας στην Thalkirchner Str. To πρώτο που μου είπαν ήταν: Γερμανικά καλά δεν ξέρεις ουτως ή άλλως, δεύτερον δεν μπορείς να καταλάβεις το πνεύμα που χρειάζεσαι να έχεις από μία γερμανική εκπομπή, το καλύτερο πράγμα είναι η Ελληνική Εκπομπή που ακούμε όλοι μας και την περιμένουμε κάθε βράδυ».

Η αξιοπιστία ήταν η μεγάλη κατάκτηση της Ελληνικής Εκπομπής. Όλοι ήξεραν: «Αφού το είπε το Μόναχο, ισχύει». Η Σοφία Κυριακίδου, γεννημένη στο Μόναχο: «Είχαμε πλήρη εμπιστοσύνη και αυτό ήταν και το κίνητρο που μας έκανε κάθε βράδυ, πραγματικά κάθε βράδυ, δεν θυμάμαι ποτέ να χάσαμε κάτι, καθόμασταν κάθε βράδυ μπροστά στο ραδιόφωνο και ακούγαμε τις ειδήσεις, τα πάντα».

Η Δέσποινα Σπυρίδη,από την Τρίτη γενιά θυμάται επίσης:

«Εγώ είμαι το 1986 γεννημένη, εγγονή από γκασταρμπάιτερ και θυμάμαι τα παιδικά μου χρόνια στο σαλόνι του παππού και της γιαγιάς που ακούγαμε τις ειδήσεις και ήμασταν όλοι σιωπηλοί για να τις ακούσουμε με μεγάλη προσοχή και προσήλωση. Παρόλο που μεγαλώσαμε εδώ πέρα, δεν είχαμε νιώσει τη μετανάστευση και ξενιτειά, ήταν μια ώρα σεβασμού και το 2024 είναι παιδικές αναμνήσεις με πολύ αγάπη».

Ο Αρχιμανδρίτης, Πέτρος Κλιτς, που εκπροσώπησε το Μητροπολίτη Γερμανίας, Αυγουστίνο, στην εκδήλωση του Μονάχου επισημαίνει ότι «η Εκπομπή του Μονάχου ήταν και ένας πολύ σημαντικός δίαυλος επικοινωνίας της Εκκλησίας με όλους τους πιστούς στη Γερμανία, όχι μόνον με έναν πνευματικό, κηρυγματικό λόγο, αλλά και να ανακοινώνει που γίνονται κάποιες γιορτές, οι άνθρωποι δεν είχαν τότε μέσα κοινωνικής δικτύωσης, είχαν το μοναδικό πομπό αυτήν την εκπομπή, να ακούσουν, που θα είναι ο Μητροπολίτης, που θα είναι ένα πανηγύρι, θα τελεστεί μία Θεία Λειτουργία. Ήταν ένας από τους πιο σημαντικούς διαύλους επικοινωνίας για τους ανθρώπους, να ξέρουν τί μπορούν να κάνουν και εκκλησιαστικά».

«20.20», η ώρα έναρξης της Εκπομπής είναι ο τίτλος του διηγήματος του Βασίλη Βασιλικού που παρουσίασε μεταξύ άλλων η καθηγήτρια του Πανεπιστημίου του Μονάχου, Λίλια Διαμαντοπούλου. Η Μαρίνα Χασιώτη παρουσίασε το διδακτορικό της για την Εκπομπή, εστίασε στον αντιδικτατορικό αγώνα του Παύλου Μπακογιάννη. Και ο μουσειολόγος Χρήστος Ζήσης την επεξεργασία του αρχειακού θησαυρού με τα γράμματα των ακροατών.

Η Ελένη Ηλιάδου, τελευταία Διευθύντρια του Ελληνικού Προγράμματος, τονίζει ένα μεγάλο κομμάτι της έρευνας που γίνεται για τη μετανάστευση, είτε πρόκειται για επιστημονικές εργασίες είτε για το ενδιαφέρον μουσείων έχει να κάνει με αυτό το Πρόγραμμα: «Η ιστορία της ελληνικής μετανάστευσης στη Γερμανία περνάει μέσα από την ιστορία της Ελληνικής Εκπομπής. Στα γράμματα που έγραφαν οι ακροατές διηγούνταν την καθημερινότητά τους, τα προβλήματά τους, τα θέματα εκείνης της εποχής, και είναι για τους ερευνητές πηγή για να κάνουν τις έρευνες για την ελληνική μετανάστευση στη Γερμανία».

Αυτή η ιστορία γράφεται τώρα, μέσα από τη θρυλική Ελληνική Εκπομπή του Μονάχου.

Η εκδήλωση έκλεισε με το Λευτέρη Αρμύρα και το ιστορικό σήμα «Πέρα στους πέρα κάμπους», που τραγούδησαν όλοι μέσα στην αίθουσα της Βαυαρικής Ραδιοφωνίας.

Ρεπορτάζ: Γιώργος Παππάς

Κάμερα: Φώτης Μάραντος

Μόναχο, 2024-11-04

www.ertnews.gr

Διαβάστε περισσότερα… Read More