ΕΑΠ -1927: Η ομάδα που έφερε το μπάσκετ στην Πάτρα και ο Γάλλος μοναχός

1 Απριλίου 2023

«Θεάρεστο έργο», έκανε ο μοναχός Λουί από την Γαλλική καθολική Μοναστική Κοινότητα των Μαριανών Αδελφών, όταν έμαθε το μπάσκετ στη νεολαία της πόλης, με αποτέλεσμα το 1927 να ιδρυθεί η Ε.Α.Π. που συνεχίζει μέχρι τις μέρες μας.

Η ονομασία της πέρασε από διάφορα στάδια, από το όνομα Όμιλος Αθλοπαιδιών Πάτρας, σε Ένωση Αθλητικών Παίδων, σε Ένωση Αθλοπαιδιών Πατρών, ενώ υπήρξε και ένα μικρό διάστημα που το «Ε» έγινε «Ευέλπιδες», γιατί τόσο το κυνήγι της λέξης «Ένωση» στα αθλητικά σωματεία που θύμιζε το σύνθημα της Ένωσης στο Κυπριακό (που οι «φωστήρες» του καθεστώτος πίστευαν ότι μπορεί να «δουλευόταν» σκόπιμα στις κερκίδες και να δημιουργούσε ένταση με την Τουρκία, και γι’ αυτό παρενέβησαν σε πολλά σωματεία), αλλά και το όνομα της Ένωσης Κέντρου, προκαλούσαν πολιτικές αλλεργίες.

Όπως αναφέρεται στην ιστορία του συλλόγου: «Την άνοιξη του 1927 ιδρύεται ο Όμιλος Αθλοπαιδιών Πάτρας από μαθητές της Γαλλικής σχολής και με παρότρυνση του καθηγητή τους Φρερ Λουί. Ήταν ο πρώτος σύλλογος στην πόλη που έπαιξε καλαθοσφαίριση, η πετοσφαίριση παιζόταν μόνο στην Γαλλική σχολή. Ουσιαστικά ο Φρερ Λουί είναι ο ιδρυτής της ΕΑΠ, ήταν μοναχός από τους Freres Maristes που ήταν Γαλλική καθολική Μοναστική Κοινότητα των Μαριανών Αδελφών, το Φρερ σημαίνει αδελφός – μοναχός. Την ίδια χρονιά αλλάζει όνομα και γίνεται Ένωση Αθλητικών Παιδιών.

5-12-1938 εφημ.ΤΗΛΕΓΡΑΦΟΣ

Πρώτα ιδρύθηκαν τα τμήματα μπάσκετ και βόλεϊ ανδρών και το 1928, ένα χρόνο μετά την ίδρυση της, δημιουργήθηκαν γυναικεία τμήματα μπάσκετ και βόλεϊ, από τα πρώτα στην Ελλάδα, αφού τότε γυναικείο αθλητισμό καλλιεργούσαν μόνο ο Εθνικός Αθηνών, ο Πανιώνιος, ο Φωκιανός Αθηνών και ο Α.Ο. Αμπελοκήπων Αθηνών.

Το 1929 ιδρύεται και το τμήμα πόλο. Όμως, που από κάποιο λάθος στο καταστατικό, την ίδια χρονιά το πόλο γίνεται ανεξάρτητο σωματείο και δημιουργείται ο ΝΟ Πατρών, το καμάρι της πόλης. Αργότερα επανιδρύεται τμήμα πόλο με συμμετοχή στη Β΄, Γ΄ και Δ΄ Εθνική, το οποίο σήμερα δεν υπάρχει πλέον.

28-3-1935 εφημ. Αθλητικός Χρόνος

Αργότερα ιδρύονται σταδιακά τμήματα πινγκ πονγκ, ποδηλασίας και στίβου το 1978.

Το τμήμα πυγμαχίας του συλλόγου ιδρύθηκε το 1956 και έχει κατακτήσει πρωταθλήματα Ελλάδας σε όλες τις κατηγορίες».

Για την Ε.Α.Π. μίλησε στο www.ertnews.gr ο εβληματικός πρόεδρος της ΕΑΠ και από τους καλύτερους μπασκετμπωλίστες που ανέδειξε ο σύλλογος παίζοντας play maker, Λεωνίδας Γεράνιος.

Λ. Γεράνιος

-Πως έγινε η ίδρυση της ΕΑΠ;

-Το μπάσκετ στην Πάτρα το έφεραν Γάλλοι μοναχοί και έτσι το 1927 ιδρύθηκε η ΕΑΠ που συσπείρωσε γηγενείς και ειδικά την τότε ελίτ της πόλης. Η έδρα της για μπάσκετ και βόλεϊ ήταν ένα οικόπεδο στην οδό Σατωβριάνδου. Είχε μεγάλη απήχηση στη νεολαία και έφτιαχνε ομάδες νέων με τις οποίες έπαιζε η ίδια (κάτι σαν «θυγατρικές» θα μπορούσαμε να πούμε) και έτσι ανέβαινε στην Αθήνα να παίξει σαν πρωταθλήτρια της Πάτρας. Δεν υπήρχε τότε η δομή των τοπικών πρωταθλημάτων όπως τα ξέρουμε σήμερα.

-Μετά το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, ποια ήταν η εξέλιξη της ομάδας;

-Το 1945 μεταφέρθηκε στο χώρο που και σήμερα είναι το γήπεδό της, που εκείνη την εποχή ήταν ανοιχτό. Στο χώρο του γηπέδου, στη διάρκεια του πολέμου ήταν σταύλοι των Ιταλών και των Γερμανών. Μετά τον πόλεμο ήταν ιδιοκτησία βιομηχάνων που το παραχώρησαν στην ΕΑΠ.

22-5-1938 εφημ.ΝΕΟΛΟΓΟΣ

-Πότε ξεκινήσατε την αθλητική δραστηριότητα;

-Ξεκίνησα το 1951 και έπαιξα έως το 1963, τα τελευταία ένα-δύο χρόνια ήμουν και παίκτης και διοικητικό στέλεχος (γενικός γραμματέας), ενώ μετέπειτα έγινα και πρόεδρος της ομάδας. Εκείνα τα χρόνια οι ομάδες της επαρχίας, όπως η Πάτρα, η Ρόδος, η Κέρκυρα, κλπ έπαιζαν μεταξυ τους, κάτι σαν πανεπαρχιακό πρωτάθλημα με τις ομάδες να ανήκουν στη δύναμη του ΣΕΓΑΣ και ακολούθως οι πρώτοι έπαιζαν με τις αθηναϊκές. Επίσης ήταν της μόδας και οι αγώνες μικτών ομάδων πόλεων, Αθήνα, Πειραιάς, Θεσσαλονίκη, Πάτρα, έπαιζαν πολλές φορές μεταξύ τους. Στους αγώνες της ΕΑΠ και της μικτής Πατρών πάντα έρχονταν αρκετός κόσμος.

16-5-1938 εφημ.ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ

-Ποια ήταν η πνοή που έφερε στον αθλητισμό η ΕΑΠ;

-Έκανε τον κόσμο να αγαπήσει το μπάσκετ και το βόλεϊ, στο βόλεϊ πήρε ένα πανελλήνιο πρωτάθλημα και μία φορά ήταν φιναλίστ στον τελικό. Όλες οι σημερινές ομάδες της Πάτρας και αναφέρομαι στις παλιές όπως ο Απόλλων Πατρών, η Παναχαϊκή, ο Αστέρας, πήραν πολλούς παίκτες από την ΕΑΠ και αυτό τις βοήθησε στην ανάπτυξή τους στο μπασκετ.

από αριστερά Δημήτρης Πελεκούδας, Γιώργος Γκάβρος, Κώτσος Σφαέλος, Τάκης Σταύρου (μετέπειτα διεθνής διαιτητής), Άρης Παπανδρέου (Πρόεδρος πριν τον Γεράνιο). Λεωνίδας Γεράνιος, Χρήστος Κουτσουπάγας, Χριστόφορος Σταμόπουλος

Γιώργος Γκάβρος: Όταν κάναμε προπόνηση μαζεύονταν 200 νέοι στο γήπεδο

Έκανε δελτίο σε ηλικία 10 ετών το 1961 και αγωνίστηκε έως το 1979, όπου μετά από ένα εξάμηνο, μετά τη σχολή προπονητών, έγινε και προπονητής της ομάδας. Μιλήσαμε με το Γιώργο Γκάβρο που έπαιζε στη θέση του play maker.

Όπως δήλωσε στο www.ertnews.gr: «Είχαμε εξαιρετικούς παίκτες στην εποχή μας, για παράδειγμα ο Χριστόφορος Σταμόπουλος, ίσως ο καλύτερος εκείνης της εποχής μετά τον Κώστα Πετρόπουλο. Επίσης ο μετέπειτα διαιτητής ο Τάκης Σταύρου. Όταν έγινα προπονητής ανέβηκε η ομάδα στη Β’ Εθνική με μέσο όρο ηλικίας 16,5 έτη, μια γενιά ταλαντούχων παιδιών. Από την ΕΑΠ βγήκαν παίκτες όπως ο Γιώργος Σκροπολίθας και ο Σάκης Φραγκισκάτος.

7-1-1932 εφημ.ΝΕΟΛΟΓΟΣ

-Τι σήμαινε ΕΑΠ για την πόλη;

-Όταν κάναμε προπόνηση μαζεύονταν 200 νέοι στο γήπεδο, στους αγώνες γέμιζε το γήπεδο με 2.000-2.500 θεατές ο ένας πάνω στον άλλο. Το γήπεδο ήταν ανοιχτό αλλά ήταν στολίδι με τα δέντρα του, με το καλό δάπεδο, κλπ. Η ΕΑΠ έδωσε παίκτες σε άλλες ομάδες όπως ο Απόλλων Πατρών και η Παναχαϊκή και έτσι βοηθήθηκαν να προχωρήσουν. Ο πατέρας μου, μου έλεγε ότι όταν η Πάτρα είχε 100.000 κατοίκους (σήμερα είναι τριπλάσιοι) οι 80.000 ήταν με τον Απόλλωνα Πατρών στο ποδόσφαιρο και οι 20.000 με την Παναχαϊκή που ήταν η ελίτ. Όταν ο Απόλλωνας έχασε το ποδόσφαιρο και έμεινε το μπάσκετ είχε κόσμο και δυναμική και προχώρησε. Επίσης δημιουργήθηκαν και άλλες ομάδες, όπως η Ολυμπιάδα Πατρών τη δεκαετία του ’60.

12-12-1939 εφημ.ΤΗΛΕΓΡΑΦΟΣ

-Πως βλέπετε το μπάσκετ στην εποχή μας;

-Σήμερα όποιος έχει λεφτά προχωράει, δεν υπάρχουν τα φαινόμενα της δικιάς μας εποχής, της αγάπης για την ομάδα. Εγώ ήμουν παιδί εργάτη και από την ομάδα δεν πήρα ποτέ δραχμή και ας υπήρχαν στιγμές που δεν μπορούσα να πάρω έναν καφέ. Έπαιζα με τρύπιο παπούτσι και σε έναν αγώνα με τον Έσπερο στην Καλλιθέα που το είδαν οι θεατές, φώναζαν να μου πάρουν αθλητικά παπούτσια. Σήμερα αυτά θεωρούνται “γραφικότητες” από όσους έχουν μπει στο χώρο όχι γιατί αγαπούν μία ομάδα, αλλά για να βάλουν το εγώ τους και την προβολή τους, πάνω από το “εμείς” και γι’ αυτό έχω αποστασιοποιηθεί».

πρώτος δεξιά με πολιτικά ο Λ. Γεράνιος, δίπλα του ο Χ. Σταμόπουλος, ο μικρός καθιστός, ο Γ. Γκάβρος

Χριστόφορος Σταμόπουλος: Για να παίξουμε μαζεύαμε πρώτα τις πευκοβελώνες

Συνεχίζουμε με δηλώσεις στο www.ertnews.gr του σέντερ φορ της ΕΑΠ για σειρά ετών, Χριστόφορου Σταμόπουλου.

-Πότε ξεκινήσατε την αθλητική δραστηριότητα και κάτω από ποιες συνθήκες;

-Έκανα δελτίο στην ομάδα σε ηλικία 13 ετών το 1960 και αγωνίστηκα έως το 1979, μετά έγινα διαιτητής.
Οι προπονήσεις μας γίνονταν σε ανοιχτό γήπεδο με σκληρή επιφάνεια και με ξύλινα ταμπλό. Ήταν καλό που η ομάδα είχε δικό της γήπεδο. To μοναδικό στην Πάτρα εκείνα τα χρόνια δεκαετία 60. Μπασκετικό στολίδι ήταν η ΕΑΠ.
Εμείς που ήμασταν μικροί, όταν πηγαίναμε στο γήπεδο, η «ψυχή» της ΕΑΠ, ένα παράγοντας, προπονητης, φροντιστής, τα πάντα για τα παιδιά που τον σέβονταν, ήταν ο Σφαέλος.

Για να μας δώσει μπάλες να παίξουμε, μας έβαζε πρώτα να σκουπίσουμε τις πευκοβελόνες που είχαν πέσει στον αγωνιστικό χώρο από δέντρο που ήταν στο περιβάλλοντα χώρο, ένα πεύκο, πίσω από τις μεταφερόμενες εξέδρες και μετά μας έκανε επιθεώρηση για το αποτέλεσμα και μας έδινε τις μπάλες. Βέβαια πολλές φορές, μέχρι να τελειώσουμε το σκούπισμα είχαν έρθει οι μεγάλοι για προπόνηση και στένευαν τα περιθώρια για εμάς, αλλά εμείς ήμασταν μέσα στην ΕΑΠ όλη την ημέρα.
Υπήρχε μεγάλη προσέλευση θεατών ιδίως στους σημαντικούς στους αγώνες, για παράδειγμα στους αγώνες ΕΑΠ-Απόλλων όταν ο αγώνας ξεκινούσε στις 8.30μμ κατά τις 7.15μμ το γήπεδο ήταν κατάμεστο και έμενε κόσμος απέξω.

Το 1965 σταμάτησε να παίζει ο Λεωνίδας Γεράνιος και συνέχισε ως παράγοντας πανελληνίου βεληνεκούς και μετέπειτα πρόεδρος, όπου στη διάρκεια της θητείας του όλα τα τμήματα της ΕΑΠ ανέβηκαν επίπεδο. Μπάσκετ, βόλεϊ, πυγμαχία. Το μπάσκετ ήταν 8 χρόνια στη Β Εθνική (σαν τη σημερινή Α2), επίσης το βόλεϊ μετά την περίοδο της προεδρίας του Γεράνιου, ανέβηκε στη Α’ κατηγορία και βγήκε και στην Ευρώπη. Να τονίσουμε πως η πυγμαχία αναδείχθηκε τρεις φορές πρωταθλήτρια Ελλάδος και δύο φορές πολυνίκης σύλλογος με μόνιμα 10 πυγμάχους στη εθνική ομάδα.

-Ποια ήταν η προσφορά της ΕΑΠ στο μπάσκετ της πόλης;

-Για τα παιδιά της ΕΑΠ ο σύλλογος ήταν η δεύτερη οικογένεια, το δεύτερο σπίτι τους, η ψυχή μας όλη, ο ένας για όλους και όλοι για τον έναν.
Η ΕΑΠ έφτιαξε το μπάσκετ στην Πάτρα, και λόγω γηπέδου και δουλειάς έβγαλε πολλούς πολλούς παίκτες, ορισμένοι έπαιξαν σε υψηλό επίπεδο όπως ο Γιώργος ο Σκροπολίθας και ο Σάκης ο Φραγκισκάτος και άλλα παιδιά σε όλες τις εθνικές κατηγορίες της Ελλάδας. Το 1979 σταμάτησε η φουρνιά η δική μας και η ομάδα έπεσε από τη Β’ εθνική, όμως με ταλέντα από 15 έως 18 ετών και με προπονητή το Γιώργο το Γκάβρο ανέβηκε πάλι στη Β’ εθνική.
Η ΕΑΠ έδωσε αρκετούς σε άλλα σωματεία όπως ο Απόλλων Πατρών που έφτιαξε τμήμα μπάσκετ πολύ αργότερα. Ήταν πολύ τυχερός ο Απόλλωνας γιατί βρέθηκαν στις τάξεις οι αδελφοί Πετρόπουλοι, ο ογκόλιθος Τάκης και ο “Νουρέγιεφ” Κώστας και προόδευσε ο Απόλλων χάρις σε αυτούς και άλλους καλούς παίκτες και διοικητικούς παράγοντες.
Ομηρικές ήταν οι μάχες ΕΑΠ-Απόλλωνα Πάτρας, που ήταν και η αθλητική αντιπαράθεση Κάτω Πόλης –Άνω Πόλης, ενώ οι αθλητικές κόντρες μεταφέρονταν και στους σχολικούς αγώνες μεταξύ 1ου Λυκείου που είχε μαθητές στην ΕΑΠ, 3ου Λυκείου που είχε μαθητές στον Απόλλωνα και αργότερα και του 2ου Λυκείου που είχε μαθητές – αθλητές στην Ολυμπιάδα Πατρών.

-Από τη δικιά σας ρομαντική εποχή, έως τη σημερινή, ποιες διαφορές βλέπετε;

-Στην εποχή μας δεν είχαμε πινακάκια για να γράφει ο προπονητής συστήματα, είχαμε τον αθλητικό εγωισμό να υπερισχύσουμε του αντιπάλου, ενώ στην εποχή μας το μπάσκετ «μοντερνοποιήθηκε» και παράλληλα η συρρίκνωση των επιχορηγήσεων στα σωματεία έχει πλήξει τη λειτουργία τους, ειδικά στα ερασιτεχνικά σωματεία, άρα ταλέντα δεν βγαίνουν εύκολα σήμερα.

Έρευνα & συνεντεύξεις: Νάσος Μπράτσος

Διαβάστε την Κυριακή 2 Απριλίου 2023 στο www.ertnews.gr: Πειραϊκή Πατραϊκή Χαλκίδας: Σχολείο και κλειστό γήπεδο εκεί που χτυπούσε η καρδιά της

Διαβάστε το Σάββατο 8 Απριλίου 2023 στο www.ertnews.gr: Αφετηρία το 1929 για το αθλητικό ταξίδι της AEΚ Πατρών μέχρι σήμερα

Σχετικά θέματα – Πάτρα και αθλητισμός

Η διαχρονική προσφορά της Πάτρας στον αθλητισμό

Απόλλων Πατρών: Από το Μεσοπόλεμο έως σήμερα

Θύελλα Πατρών: Η παρέα των Μικρασιατών προσφύγων του 1930

Ένα πρότυπο Μητροπολιτικό Κέντρο Αθλητισμού στη Δυτική Ελλάδα και τη χώρα

Αθλητική κυψέλη από το 1925: Το ertnews.gr στα γραφεία του Ολυμπιακού Πατρών

Η “Οδύσσεια” του Ολυμπιακού Πατρών στην Τουρκία το 1933

Το γήπεδο «Προσφυγικών» στην Πάτρα – Το έφτιαξαν οι Μικρασιάτες πρόσφυγες

ΑΣΟ και Λαδόπουλος: Τα παρατημένα εργοστάσια γίνονται χώροι αθλητισμού & Πολιτισμού (φωτορεπορτάζ)

«Χάσουμε κερδίσουμε, εμείς θα το γλεντήσουμε…»

Ο «ποδοσφαιρικός παππούς» της Αχαΐας – Ολυμπιακός Πατρών η ψυχή των Μικρασιατών προσφύγων