Δημογραφικό – Έρευνα Metron Analysis: Η οικογενειακή κατάσταση των Ελλήνων και η δομή της απασχόλησης – Πόσο ικανοποιημένοι είμαστε από τη ζωή μας;

Τα στοιχεία για τη γήρανση του πληθυσμού τρομάζουν, σύμφωνα την έρευνα της Metron Analysis για το Δημογραφικό που παρουσιάστηκε στην εκπομπή του ΕΡΤNews «Στο Κέντρο» με τον Γιώργο Κουβαρά, που παρουσίασε ο πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος της εταιρείας Στράτος Φαναράς.

Όπως καταδεικνύεται από την έρευνα, η ελληνική κοινωνία μετασχηματίζεται σε μια κοινωνία συνταξιούχων με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την ανάπτυξη, τη βελτίωση του βιοτικού επιπέδου, την πρόοδο σε όλα τα επίπεδα. 

Η χώρα συρρικνώνεται με δραματικούς ρυθμούς. Ο πληθυσμός της Ελλάδας έφτασε στο μάξιμουμ το 2011, με 11,1 εκατομμύρια κατοίκους. Έπειτα, άρχισε να μειώνεται και σήμερα ζουν στην Ελλάδα λίγο πάνω από 10 εκατομμύρια άνθρωποι (βάσει των στοιχείων του 2023).

Μάλιστα, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της Eurostat, αναμένεται να μειωθούν κατά 14% μέχρι το 2050 και να φτάσουν τα 7,3 εκατομμύρια έως το 2100 – μια συνολική μείωση της τάξης του 30%.

Εφόσον αυτές οι προβλέψεις επιβεβαιωθούν, τότε ο πληθυσμός της χώρας θα είναι μικρότερος από αυτόν της δεκαετίας του 1960.

Οι λόγοι για τους οποίους το δημογραφικό πρόβλημα οξύνεται συνδέονται ευθέως με τον τρόπο σκέψης και τη στάση ζωής της νέας γενιάς που καθορίζονται από τη βασική βεβαιότητα, ότι θα έχουν βιοτικό επίπεδο χειρότερο από των γονιών τους. 

Ο καλεσμένος στην εκπομπή υπουργός Επικρατείας Άκης Σκέρτσος, μεταξύ άλλων ανέφερε: «Μέχρι και την κρίση χρέους, μέχρι το 2009 – 2010, το δημόσιο έδινε πολύ καλύτερους μισθούς από τον ιδιωτικό τομέα.

Ήταν μια στρέβλωση που οδήγησε και στα δημοσιονομικά και οικονομικά αδιέξοδα της χώρας και ήταν ένας πιο ελκυστικός εργοδότης για τη νέα γενιά τότε.

Τώρα έχουμε το αντίστροφο πρόβλημα: Δηλαδή πλέον το Δημόσιο δεν είναι ένας τόσο ελκυστικός εργοδότης και δίνει χαμηλότερους μισθούς από τον ιδιωτικό τομέα. Αυτό είναι κάτι που πρέπει να βρει μια νέα ισορροπία (…)

Μιλάμε για ένα πρόβλημα το οποίο είναι πολύ σύνθετο, πολύ δύσκολο. Είναι υπαρξιακής φύσης για τον δυτικό κόσμο συνολικά και για τη χώρα μας. Πρέπει να αντιλαμβανόμαστε όλοι σε ποια γειτονιά ζούμε, τι κινδύνους αντιμετωπίζουμε.

Άρα έχουμε ένα λόγο παραπάνω εμείς ως Έλληνες να συζητάμε για το θέμα αυτό.

Με έρευνες που χρηματοδοτούνται από μεγάλες επιχειρήσεις, από τράπεζες, θεωρώ ότι πρέπει να μιλάμε όλο και περισσότερο για να το βάλουμε στη σωστή του διάσταση. Δεν ξέρω και δεν μπορώ να πω αν είναι άλυτο. Σίγουρα δεν είναι ένα πρόβλημα το οποίο είχε λυθεί σε κάποια άλλη ανεπτυγμένη χώρα (…)

Αυτό που νομίζω ότι πρέπει να γνωρίζουμε όλοι οι πολίτες, είναι ότι δεν είμαστε μόνοι μας στο ζήτημα αυτό. Στη δημογραφική κρίση είναι ένα πρόβλημα του ανεπτυγμένου κόσμου συνολικά.

Όλες οι χώρες που θεωρούνται ανεπτυγμένες έχουν υψηλό δείκτη βιοτικού επιπέδου, έχουν υψηλά εισοδήματα πολύ υψηλότερα από την Ελλάδα, αντιμετωπίζουν την τελευταία δεκαετία ένα σημαντικό πρόβλημα μείωσης του ρυθμού γεννήσεων σε ετήσια βάση.

Έχουν όλες οι χώρες των G8 ή και των G20 ενδεχομένως χαμηλότερο δείκτη γεννήσεων κάτω από το 2. Δηλαδή δεν αυξάνεται ο πληθυσμός, αντιθέτως συρρικνώνεται. Άρα είναι ένα παγκόσμιο πρόβλημα του ανεπτυγμένου κόσμου (…)

Σίγουρα πρέπει να σκεφτούμε πού βρισκόταν η Ελλάδα πριν από δέκα χρόνια – σχεδόν κατέρρευσε οικονομικά.

Χάθηκε το ένα τέταρτο, σχεδόν 1/3 του ΑΕΠ, του εθνικού πλούτου αλλά και του ατομικού πλούτου του κάθε νοικοκυριού. Χάθηκαν εκατοντάδες χιλιάδες θέσεις εργασίας, έκλεισαν επιχειρήσεις.

Το Δημόσιο κατέρρευσε ως ένας ελκυστικός εργοδότης. Άλλαξε όλο το παραγωγικό μοντέλο της χώρας την προηγούμενη δεκαετία και ανατράπηκαν πάρα πολλά σχέδια ζωής. Η Ελλάδα ανακάμπτει τα τελευταία πέντε χρόνια (…)».

Η δομή της απασχόλησης των νέων 

1 στους 4 είναι σπουδαστές
Πάνω από 80% ανήκουν στον οικονομικά ενεργό πληθυσμό
10% οι εργαζόμενοι στο Δημόσιο
56% οι εργαζόμενοι στον ιδιωτικό τομέα
13% οι άνεργοι 

Οικογενειακή κατάσταση & υποστήριξη από πατρογονική οικογένεια

29% οι άγαμοι που ζουν με τους γονείς τους
83% όσοι δεν έχουν παιδιά
0,3 η μέση τιμή των παιδιών 
73% τους βοηθούν οι γονείς οικονομικά σε τακτική ή περιστασιακή βάση 
90% είναι στις ηλικίες 19-24 
36% είναι στις ηλικίες 25-35

Ικανοποίηση από τη ζωή 

Η ικανοποίηση από τη ζωή εμφανίζει μέση τιμή 6 σε κλίμακα 1 έως 10
Στο γενικό πληθυσμό η αντίστοιχη μέση τιμή είναι 6,4
Η σημερινή γενιά ζει χειρότερα από τη γενιά των γονιών μας εκτιμά το 65%

Περιορισμοί 

Τι πιστεύετε ότι επηρεάζει περισσότερο αρνητικά τη ζωή σας;

61% απαντά: Το κόστος ζωής 
49% απαντά: Η αβεβαιότητα για το μέλλον

Brain Drain

75% των ερωτηθέντων απαντούν: Ναι, έχω σκεφτεί το ενδεχόμενο να ζήσω και να εργαστώ στο εξωτερικό
84% από αυτούς είναι σπουδαστές

Αυτονόμηση 

73% Αν ήθελα να ζήσω μόνος/η, θα χρειαζόταν κυρίως να είμαι οικονομικά ανεξάρτητος/η για να το καταφέρω
(Βάση: Το 29% που ζουν με γονείς)

Πότε φύγατε από το σπίτι των γονιών σας και αρχίσατε να ζείτε μόνος/η; 

25% Όταν τελείωσα τις σπουδές μου
23% Όταν έγινα οικονομικά ανεξάρτητος/η 
(Βάση: Το 71% που δεν ζουν με γονείς)

Και μαζί και… μόνοι

49% Θέλουν να έχουν δίπλα τους γονείς ακόμη και όταν κάνουν δική τους οικογένεια
56% Ενας δικός μου χώρος / ιδιωτικότητα 
51% Περισσότερες ευθύνες (διαχείριση σπιτιού, δουλειές)
46% Περισσότερες υποχρεώσεις (νοίκι, έξοδα, λογαριασμοί)

Προσδοκίες 

“Σε 5-10 χρόνια από σήμερα θα ζω καλύτερα”
Το 59% συμφωνεί με αυτή τη φράση

Ειδικότερα: 

Στις ηλικίες 19-24, το 66% έχει θετικές προσδοκίες για το μέλλον
Στις ηλικίες 25-35, το 56% έχει θετικές προσδοκίες για το μέλλον

Διαχρονικές και νέες αξίες

Νέες αξίες

39% Να κάνω ταξίδια
38% Να έχω ισορροπία και αρμονία στη ζωή μου 

Διαχρονικές αξίες

50% Να έχω οικονομική άνεση
25% Να έχω μια καλή δουλειά
22% Να αποκτήσω δικό μου σπίτι
21% Να κάνω οικογένεια / να αποκτήσω παιδιά 

Σπουδές και δεξιότητες

82% Είναι σημαντικό να αποκτούμε διαρκώς νέες γνώσεις και δεξιότητες πέρα από το τι σπουδάσαμε
69% Είναι σημαντικό να σπουδάζουμε γιατί σε βοηθά να αποκτήσεις έναν διαφορετικό τρόπο σκέψης
60% Οι σπουδές προσφέρουν καλύτερες επαγγελματικές προοπτικές 
48% Δεν είναι απαραίτητο να έχεις κάνει σπουδές για να βρεις μια καλή δουλειά 

Αντιλήψεις για την εργασία 

Μια θέση εργασίας είναι σημαντικό να προσφέρει 

54% Καλές απολαβές
40% Καλό εργασιακό περιβάλλον
35% Ισορροπία εργασίας και προσωπικής ζωής 

Προτίμηση επαγγελματικού μέλλοντος

31% Να εργάζονται ως μισθωτοί στον ιδιωτικό τομέα 
28% Να φτιάξουν μια δική τους επιχείρηση 
20% Να είναι αυτοαπασχολούμενοι ελεύθεροι επαγγελματίες 
20% Να εργάζονται ως μισθωτοί στο Δημόσιο 

Τι σημαίνει οικογένεια

42% Χαρά – Ευτυχία 
31% Μετάδοση των δικών μου αρχών και αξιών στο παιδί/στα παιδιά
25% Υποχρεώσεις και ευθύνες

Σημειώνεται πως, στα 44,7 έτη, αυξήθηκε ο μέσος όρος ηλικίας στην ΕΕ μέσα σε 10 χρόνια, από το 2014 μέχρι την 1η Ιανουαρίου 2024.

Η Ελλάδα κατέκτησε την αρνητική πρωτιά, καθώς στη χώρα μας, όπως και στην Ιταλία, στην Πορτογαλία και στη Σλοβακία, η γήρανση «έτρεξε» με τον πιο γρήγορο ρυθμό.

Συγκεκριμένα, η αύξηση της μέσης ηλικίας του πληθυσμού αυξήθηκε κατά 4 έτη. Ακολουθούν η Κύπρος, η Ισπανία και η Πολωνία όπου ο μέσος όρος ηλικίας των πληθυσμών εκεί αυξήθηκε κατά 3,8 έτη στη συγκεκριμένη δεκαετία.

Οι αριθμοί 

Το 2024 είχαμε 62.624 γεννήσεις. Καταγράφεται δηλαδή μια σημαντική πτώση από το 2023 και τις 71.455 γεννήσεις του. Δύο χρόνια πιο πριν, οι γεννήσεις ήταν 85.346, ενώ το 2009, 119.500. Από την άλλη μεριά, οι θάνατοι είναι διπλάσιοι – κυμαίνονται από 124.538 το 2019 έως 143.668 το 2021.

Εδώ μέρος της συζήτησης με την ανάλυση των αποτελεσμάτων της έρευνας, όπως παρουσιάστηκε στην εκπομπή της Τετάρτης 21 Μαΐου. Εκτός από τον υπουργό Επικρατείας Άκη Σκέρτσο στην εκπομπή μετείχαν η καθηγήτρια Οικογένειας και Δημογραφικού στο Χαροκόπειο Αλεξάνδρα Τραγάκη, καθώς και ο αναπληρωτής Καθηγητής Κοινωνιολογίας ΕΚΠΑ Παναγής Παναγιωτόπουλος.

www.ertnews.gr

Διαβάστε περισσότερα… Read More