Γιατί οι εργοδότες αναζητούν επικεφαλής με συναισθηματική νοημοσύνη

Οι εργαζόμενοι έχουν εκπαιδευτεί να διατυμπανίζουν στα βιογραφικά τις τεχνικές δεξιότητες και τα προσωπικά τους επιτεύγματα, και να μιλούν για αυτά στις συνεντεύξεις. Ωστόσο, προκειμένου να επιτύχουν στην εργασία τους, είτε ατομικά είτε ως μέλος ομάδας, πλέον απαιτείται μια εντελώς διαφορετική ικανότητα.

Οι επικεφαλής επιχειρήσεων αναζητούν όλο και περισσότερο τον παράγοντα της συναισθηματικής νοημοσύνης (emotional intelligence, EQ). Αυτή περιλαμβάνει την ικανότητά μας να κατανοούμε και να διαχειριζόμαστε τα δικά μας συναισθήματα και των άλλων, και στη συνέχεια να χρησιμοποιούμε τη γνώση αυτή για να χτίζουμε θετικές, παραγωγικές σχέσεις.

«Κατά βάση, η εργασία έχει να κάνει με την ποιότητά των σχέσεών μας», λέει η Έιμι Μπράντλεϊ, επίκουρη καθηγήτρια Διοίκησης και Ηγεσίας στη Διεθνή Σχολή Επιχειρήσεων Hult της Μασαχουσέτης και συγγραφέας του βιβλίου The Human Moment. «Εργαζόμαστε μαζί με άλλους ανθρώπους, κι αν δεν μπορούμε να διαχειριστούμε τα δικά μας συναισθήματα και των άλλων, είναι πολύ δύσκολο να έχουμε παραγωγικά και βιώσιμα αποτελέσματα», σημειώνει.

«Το πώς αντιμετωπίζετε τις συγκρούσεις και τα κωλύματα, το πώς ενθαρρύνετε τους άλλους όταν είναι στα κάτω τους, η ικανότητά σας να διαπραγματεύεστε ή να φέρετε εις πέρας τη δουλειά σας, όλα αυτά έχουν να κάνουν με τη συναισθηματική νοημοσύνη», προσθέτει ο Μαρκ Κρέιμερ, σύμβουλος ανάπτυξης επιχειρήσεων, καθοδηγητής ηγεσίας και συγγραφέας του βιβλίου Emotional Intelligence in the Workplace. Όπως αναφέρει, «χάρη στη συναισθηματική νοημοσύνη, μπορείτε να είστε αποτελεσματικοί στον ρόλο σας, να παίρνετε προαγωγές και να σημειώνετε επιτυχίες».

Σε γενικές γραμμές, το να δουλεύουμε με συναισθηματική νοημοσύνη σημαίνει να προσεγγίζουμε διαφορετικά τις καταστάσεις. Αντί να βάζουμε το κεφάλι κάτω και να φτιάχνουμε λίστες με υποχρεώσεις ή παραγωγικούς στόχους, δίνουμε προτεραιότητα στις ανθρώπινες σχέσεις, στα δικά μας συναισθήματα και των άλλων. Μπορεί να ακούγεται δύσκολη η αλλαγή νοοτροπίας, ωστόσο τα οφέλη μπορεί να είναι ουσιαστικά, αυξάνοντας το ηθικό, την παραγωγικότητα, την ευεξία και την προσωπική μας επιρροή – χαρακτηριστικά που οι εργοδότες αναζητούν σήμερα περισσότερο από ποτέ.

Τι είναι η συναισθηματική νοημοσύνη;

Παραδοσιακά, αναμενόταν από τους εργαζόμενους να κρατούν μέσα τους τα συναισθήματά τους και να μην εκφράζονται στον χώρο εργασίας, ακόμα κι αν αυτό δεν αποτελούσε ρεαλιστική προσδοκία.

«Όλοι είμαστε όντα με συναισθήματα μόνο και μόνο εφόσον είμαστε άνθρωποι, κάτι που μας χαρακτηρίζει και όταν εργαζόμαστε», λέει ο Κρέιμερ. Οι συνάδελφοι, αλλά και η προσωπική μας ζωή, μπορεί να αποτελούν καταλύτες για μια γκάμα συναισθημάτων μας την ώρα που εργαζόμαστε, από σύγχυση και δυσφορία, έως πληρότητα και χαρά.

Ως αναγνώριση αυτού, οι ψυχολόγοι Πίτερ Σαλόβι και ο Τζον Ντ. Μάγιερ, από το Γέιλ, ανέπτυξαν το 1990 τη θεωρία της συναισθηματικής νοημοσύνης.

Αργότερα, ο ψυχολόγος Ντάνιελ Γκόλμαν χώρισε τις απαραίτητες δεξιότητες της υψηλής συναισθηματικής νοημοσύνης σε τέσσερις κατηγορίες:

αυτεπίγνωση,
αυτορρύθμιση,
κοινωνική επίγνωση,
διαχείριση σχέσεων.

Οι πρώτες δύο αφορούν στον εαυτό μας, την ικανότητα να κατανοούμε και να διαχειριζόμαστε τα συναισθήματά μας. Για παράδειγμα, ένας εργαζόμενος με αυτεπίγνωση ίσως αναγνωρίσει πως, όταν τα μίτινγκ διαρκούν πολύ, αισθάνεται δυσφορία και στρες. Εάν μπορεί να αυτορυθμίζεται, όταν αναδυθούν αυτά τα αρνητικά συναισθήματα θα διατηρήσει τον έλεγχό του και δεν θα εκφράσει την ενόχλησή του, κάτι που θα μπορούσε να προσβάλει συναδέλφους του ή να βλάψει τη φήμη του.

Η κοινωνική επίγνωση και η διαχείριση σχέσεων καθορίζουν πόσο καλά αντιλαμβανόμαστε τα συναισθήματα των συναδέλφων μας και χρησιμοποιούμε τη γνώση αυτή για να χτίσουμε παραγωγικές, υποστηρικτικές σχέσεις μαζί τους. Σε αυτή την περίπτωση, το κλειδί είναι η ενσυναίσθηση. «Έχει να κάνει με το τι ενοχλεί τους ανθρώπους, να κατανοούμε και να στηρίζουμε τους άλλους, επειδή μπορούμε να μπούμε στη θέση τους και να δούμε τα πράγματα από τη δική τους σκοπιά», σημειώνει η Μπράντλεϊ.

Οι συνέπειες της πανδημίας

Η συναισθηματική νοημοσύνη αποτελούσε πάντα σημαντική δεξιότητα στον εργασιακό χώρο. Για παράδειγμα, οι έρευνες δείχνουν πως οι εργαζόμενοι με χαμηλότερα επίπεδα συναισθηματικής νοημοσύνης είναι πιο πιθανό να αναφέρουν χειρότερη ψυχική κατάσταση στην εργασία, όπως και χαμηλότερα επίπεδα δέσμευσης, εργασιακής ικανοποίησης, επιδόσεων αλλά και περισσότερο στρες που σχετίζεται με την εργασία.

Όμως η πανδημία αποκάλυψε για ποιο λόγο είναι πλέον μη διαπραγματεύσιμο το να διαθέτει κάποιος συναισθηματική νοημοσύνη.

Κατά τη διάρκεια της κορύφωσης της Covid-19, όταν πρωτόγνωρες αλλαγές στην εργασία και τη ζωή μας κατέστησαν αναγκαία τη συναισθηματική εγγύτητα, οι διευθυντές έπρεπε να είναι προετοιμασμένοι, εάν ήθελαν να στηρίξουν τις ομάδες τους με ενσυναίσθηση και να διατηρήσουν υψηλά το ηθικό και την παραγωγικότητα.

Από την πλευρά τους, οι εργαζόμενοι γρήγορα ανακάλυψαν πως, αν δεν μπορούσαν να πορευτούν στις νέες εργασιακές συνθήκες με συναισθηματική νοημοσύνη, θα έρχονταν αντιμέτωποι με την εργασιακή εξουθένωση.

«Οι εργαζόμενοι με υψηλά επίπεδα συναισθηματικής αυτεπίγνωσης και αυτορρύθμισης είναι πιο ικανοί να φροντίζουν για την ευζωία τους. Παραδέχονται πότε νιώθουν εξαντλημένοι, και ξέρουν τι σημαίνει πως είναι ώρα να κλείσουν τον υπολογιστή και να σταματήσουν να πιέζουν τον εαυτό τους», λέει η Μπράντλεϊ.

Η πανδημία επίσης κατέδειξε πώς μια επιχείρηση μπορεί να πάρει την κατιούσα, εάν το εργατικό δυναμικό δεν νιώθει πως υπάρχει ενσυναίσθηση.

Έρευνα που διεξήγαγε το Ινστιτούτο Γκάλοπ τον Φεβρουάριο του 2022, κατέδειξε πως οι εργαζόμενοι ένιωθαν πως η ενσυναίσθηση των διευθυντών τους είχε μειωθεί κατά πολύ από την έναρξη της πανδημίας.

Τον Μάιο του 2020 σχεδόν οι μισοί εργαζόμενοι στις ΗΠΑ ανάφεραν πως αισθάνονταν πως το αφεντικό τους ενδιαφερόταν για την ευζωία τους. Από τότε, το ποσοστό αυτό μειώθηκε κατά το ήμισυ.

Και η μείωση της συναισθηματικής κατανόησης μεταξύ διευθυντών και εργαζομένων είχε αρνητική επίδραση. Οι εργαζόμενοι που ανέφεραν ότι ένιωθαν ότι το αφεντικό τους δεν ενδιαφερόταν γι’ αυτούς ήταν κατά 69% πιο πιθανό να ψάξουν αλλού για δουλειά ή να αναφέρουν ότι υπόφεραν από εργασιακή εξουθένωση.

Επιπλέον, η μετάβαση στην τηλεργασία κατέστησε ακόμα πιο απαραίτητη τη συναισθηματική νοημοσύνη. Καθώς η ψηφιακή απόσταση μειώνει την αυθόρμητη ανθρώπινη διασύνδεση, αυτός ο νέος τρόπος εργασίας μπορεί να καταστήσει πιο δύσκολη την ανάγνωση ενδείξεων όπως η γλώσσα του σώματος και ο τόνος της φωνής. Σε συνθήκες εργασίας εξ αποστάσεως, τα άτομα με συναισθηματική νοημοσύνη προσαρμόζονται καλύτερα και διατηρούν δυνατές σχέσεις, παρά την έλλειψη φυσικής παρουσίας.

Πώς αναπτύσσουμε τη συναισθηματική νοημοσύνη

Τα καλά νέα είναι πως η συναισθηματική νοημοσύνη δεν είναι κάτι με το οποίο κάποιοι γεννιούνται και άλλοι όχι.
«Μπορείτε να αυξήσετε τη συναισθηματική νοημοσύνη σας», λέει ο Κρέιμερ. Για να την αναπτύξετε, προτείνει να ξεκινήσετε με αυτεπίγνωση: «Εάν δεν μπορείτε να καταλάβετε τι σκέφτεστε, αισθάνεστε και επιθυμείτε σε κάθε δεδομένη στιγμή, είναι δύσκολο να προχωρήσετε».

Μόλις αποκτήσετε μεγαλύτερη κατανόηση των συναισθημάτων σας όσο βρίσκεστε στην εργασία σας, η διαχείρισή τους θα γίνει πιο εύκολη. Σε στιγμές που νιώθετε έντονα συναισθήματα, «θυμηθείτε να αναπνέετε και πως δεν χρειάζεται να αντιδράσετε αμέσως. Πάρτε τον χρόνο σας για να διαχειριστείτε τον εαυτό σας», προσθέτει.

Η Μπράντλεϊ συμβουλεύει επίσης να αρχίσουμε από τον εαυτό μας, εξετάζοντας πιθανά χάσματα μεταξύ του πώς βλέπουμε τον εαυτό μας στη δουλειά και πώς μας βλέπουν οι άλλοι. Ο λόγος είναι πως ίσως «να μην έχουμε αντίληψη του πώς εκφράζουμε και “διαβάζουμε” τα συναισθηματικά συστατικά των διαδράσεών μας», λέει. Γι’ αυτό απαιτείται ανατροφοδότηση.

Μπορούμε να ρωτήσουμε τι κάνουμε καλά και σε ποιους τομείς επικοινωνίας θα μπορούσαμε να βελτιωθούμε, απευθυνόμενοι σε κάποιον αξιόπιστο συνάδελφο που επίσης θέλει να βελτιώσει τη συναισθηματική του νοημοσύνη. Με αυτόν τον τρόπο, η ανατροφοδότηση θα είναι αμοιβαία και διαρκής.

Η Μπράντλεϊ προειδοποιεί: «Πρέπει να είστε προετοιμασμένοι να ακούσετε αυτό που θα σας πουν, να το δείτε ως δώρο αντί για ευκαιρία να υπερασπιστείτε τις πράξεις σας. Δεν υπάρχει τίποτα χειρότερο από το να ζητούμε ανατροφοδότηση, κάποιος να είναι ειλικρινής μαζί μας κι εμείς να παίρνουμε αμυντική στάση».

Εν ολίγοις, εάν πιστεύετε πως είστε καλοί ακροατές, αλλά ο συνάδελφός σας λέει το αντίθετο, μην είστε προκατειλημμένοι. Ξεκινήστε ενεργά την προσπάθεια να βελτιώσετε τις δεξιότητες ακρόασής σας στην εργασία, στο σπίτι και με τους φίλους σας. «Προτού το καταλάβετε, θα δημιουργηθούν νέες συνάψεις στον εγκέφαλό σας και θα σας γίνει δεύτερη φύση», λέει χαρακτηριστικά η Μπράντλεϊ.

Η διάθεσή μας να αναπτυχθούμε σχετιζόμενοι με τους άλλους είναι ουσιαστικής σημασίας. Όπως το θέτει ο Κρέιμερ: «Μπορείτε να διαβάσετε όλα τα βιβλία για το θέμα αυτό, αλλά δεν μπορείτε να αποκτήσετε συναισθηματική νοημοσύνη όντας απομονωμένοι: σχετίζεται με την αλληλεπίδρασή μας με τους άλλους».

www.ertnews.gr

Διαβάστε περισσότερα… Read More