Έρευνα του ERTNEWS για την βία μεταξύ ανηλίκων – Τα αίτια για το «τσουνάμι» παραβατικότητας
Στα περιστατικά επιθετικής συμπεριφοράς ανηλίκων που εμφανίζονται άλλοτε με τη μορφή σχολικού εκφοβισμού, και άλλοτε με τη δημιουργία «παιδικών συμμοριών», φαινόμενα που τα τελευταία χρόνια απασχολούν όλο και πιο συχνά την επικαιρότητα, επιχειρεί να ρίξει «φως» έρευνα του ΕRTNEWS και του δημοσιογράφου Κώστα Νούση. Ειδικοί εξηγούν τα αίτια για το «τσουνάμι» βίας μεταξύ ανηλίκων.
Σοκάρουν οι μαρτυρίες θυμάτων και οι καταγγελίες. «Αρχίζουν να με κλωτσάνε καινα με βαράνε με σιδερογροθιές» λέει θύμα επίθεσης. «Έχουμε παιδί με νοητική υστέρηση στο σχολείο και μια παρέα παιδιών του κατάβασε το παντελόνι στη μέση της πλατείας» καταγγέλει αυτόπτης μάρτυρας. «Έτσι έχουν μάθει να βαράνε να βαράνε, δεν λυπούνται τίποτε» σχολιάζει ανήλικος.
Η ανάγκη για επίδειξη δύναμης και ένταξης σε μία ομάδα που θα τους κάνει να δείχνουν άτρωτοι, δημιουργούν στρατιές ανήλικων παραβατών, με δράση που παραπέμπει σε εγκληματικές οργανώσεις.
«Μόνο τον Σεπτέμβριο του περασμένου έτους, του 2023, καταγράφηκαν 3.500 παραβατικές συμπεριφορές ανηλίκων. Αυτές έχουν καταγραφεί. Σκεφτείτε πόσες δεν έχουν καταγραφεί, γιατί δεν επενέβη η αστυνομία» επισημαίνει η Μαργαρίτα Στενιώτη, Πρόεδρος Εφετών, Πρόεδρος Ένωσης Δικαστών και Εισαγγελέων .
Σύμφωνα με έρευνα, σε πανελλαδικό επίπεδο, ένα στα τρία παιδιά, στην Ελλάδα, πέφτει θύμα σχολικού εκφοβισμού, ενώ ένας στους έξι αισθάνεται ότι το σχολικό περιβάλλον δεν τους μαθαίνει να μην εκφοβίζουν τους συμμαθητές τους
Με τα στοιχεία να δείχνουν ότι τα περιστατικά βίας βρίσκονται στα προ πανδημίας επίπεδα, δεν συμβαίνει το ίδιο και με τα ποιοτικά χαρακτηριστικά της.
«Έχουμε πια άλλου είδους εγκλήματα. Δηλαδή θα δούμε ληστείες, θα δούμε βιασμούς και θα δούμε σοβαρές σωματικές βλάβες (…) Τα τελευταία χρόνια βλέπουμε μία διαφοροποίηση στην ποιότητα. Είναι πιο σκληρές οι πράξεις. Εμπεριέχουν περισσότερη βία» επισημαίνει η Έλενα Συρμάλη, εγκληματολόγος, Πρόεδρος κέντρου Έρευνας και Μελέτης Ασφάλειας (ΚΕΜΕΑ)
«Υπάρχουν συμμορίες, πλέον, ανηλίκων. Οργανωμένες δηλαδή ομάδες δράσης ανηλίκων. (…) Δεν κατανοούν όμως τη βαρύτητα γιατί ο σκοπός τους είναι να εντυπωσιάσουν τους συνομηλίκους, τους φίλους τους. Κάποια παιδιά φτάνουν δικαστήρια και είναι πάρα πολύ φοβισμένα» σημειώνει η Μαργαρίτα Στενιώτη
Ο ρόλος των αλλεπάλληλων κρίσεων
Αναζητώντας κάποιος τα αίτια της έντασης των περιστατικών βίας, θα πρέπει να ανατρέξει στις αλλεπάλληλες κρίσεις που έχει βιώσει η χώρα τα τελευταία 15 χρόνια
Όπως αναφέρει ο ψυχίαρχος Γιώργος Νικολαΐδης, διευθυντής ψυχικής υγείας και κοινωνικής πρόνοιας Ινστιτούτου Υγείας του παιδιού Ένα παιδί που είναι σήμερα 16 χρονών, θυμάται από το 2010, το 2011 από το 2009 ενδεχομένως. Αυτό σημαίνει πως ότι θυμάται είναι μόνο απειλή επικείμενων κακών. Σε όλη αυτή την 15ετία στην Ελλάδα και οι γονείς και τα παιδιά νιώσαμε σε ένα βαθμό τουλάχιστον, αρκετοί από εμάς, ότι χάνουμε τον έλεγχο της ζωής μας, ότι τα πράγμα ξεφεύγει από τον δικό μας έλεγχο και αυτό ξέρουμε ότι κάνει τον άνθρωπο να φοβάται και ένας φοβισμένος άνθρωπος επιτίθεται.
Οι σημερινοί έφηβοι έχουν γίνει πιο ευρηματικοί στον τρόπο δράσης τους, ενώ οι επιθέσεις έχουν εξαπλωθεί και στις πιο εύπορες περιοχές
«Το γεγονός ότι πια στην Ελλάδα τέτοια φαινόμενα υπάρχουν και σε μικροαστικές περιοχές ή και σε περιοχές της ανώτερης μικροαστικής τάξεις, αυτό θα πρέπει να το καταλάβουμε σε σχέση και με την έλλειψη αντικειμενικών προοπτικών που βιώνει η ελληνική νεολαία» εξηγεί ο ψυχίατρος Γιώργος Νικολαΐδης
«Ακροβατώντας» μεταξύ φυσικού και ψηφιακού κόσμου
Ανήλικοι οι οποίοι επιζητούν αναγνώριση, αναρτούν τα κατορθώματά τους στην «τροπαιοθήκη» που ονομάζεται social media.
«Ζούμε μία συνένωση φυσικού και ψηφιακού κόσμου. Εκεί λίγο τα όρια μπερδεύονται» λέει η εγκληματολόγος Έλενα Σύρμαλη
«H επίδειξη μέσω των Κοινωνικών Δικτύων ή οποιουδήποτε άλλου μέσου, γιατί για μέσο πρόκειται, είναι προφανώς μία τελετουργία για να επιτελεστεί το «ανήκειν» σε μία παραβατική ομάδα. Αν δεν την επιδείξω αυτή την άσκηση βίας στην κοινότητα, γύρω μου, είτε με φυσικό τρόπο, να μαζευτούν τα παιδιά και να με βλέπουν να βαράω είτε ανεβάζοντας ένα βίντεο, από την πράξη που έγινε, στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, αφού υπάρχει πια η τεχνική ευκολία για να το κάνω, αν δεν γίνει αυτό, είναι σαν να μην κάνω τη μισή εκφοβιστική βία» εξηγεί ο ψυχίατρος Γιώργος Νικολαΐδης
Τα αγόρια δεν αποτελούν τον κανόνα μελών παραβατικής ομάδας, ενώ σύμφωνα με τους ειδικούς, η στάση του παιδιού στις σχολικές υποχρεώσεις, θα μπορούσε να αποτελέσει καμπανάκι για τους γονείς.
«Βλέπουμε τα τελευταία χρόνια τα κορίτσια προσπαθούν να έχουν ένα κομμάτι της πίτας της παραβατικότητας. Η σχολική αποτυχία, τα πολλά σκασιαρχία, αυτό το προφίλ ενός παιδιού μπορεί να αποτελέσει παράγοντα που ίσως οδηγήσει στην παραβατικότητα ανηλίκων» επισημαίνει η εγκληματολόγος Έλενα Σύρμαλη.
Οι ειδικοί αναγνωρίζουν ότι κανένας δεν γεννιέται παραβάτης, αλλά γίνεται. Αυτό που πρέπει να προλάβουμε, είναι η διαδρομή προς το «γίνεται».
Ρεπορτάζ: Κώστας Νούσης
www.ertnews.gr
Διαβάστε περισσότερα… Read More